Барбаросса ажиллагаа

Барбаросса ажиллагаа
Хамаарах дайн: Дэлхийн хоёрдугаар дайны Дорнод фронт
Германы анхны төлөвлөгөө
Огноо 1941 оны 6 сарын 22 - 1941 оны арванхоёрдугаар сар
Байрлал Польш, Беларусь, Украин, Молдав, Литва, Латви, Эстони, Баруун Орос
Үр дагавар Тэнхлэгийнхний ялагдал
Байлдагч талууд
Нацист ГерманНацист Герман Нацист Герман
РумынРумын Румын
ФинландФинланд Финланд
Italien 1861Италийн хаант улс (1861–1946) Итали
Унгар 1940Унгар Унгар
Словак


Хорват 1941Хорватын тусгаар улс Хорват

Зөвлөлт Холбоот Улс ЗХУ
Удирдагчид
Адольф Хитлер

Франц Халдер
Вильхельм Риттер фон Лееб
Федор фон Бок
Герд фон Рундштедт
Ион Антонеску
Жиованни Мессе
Итало Гариболди
Карл Густаф Эмиль Маннерхайм

Иосиф Сталин

Георгий Жуков
Александр Васильевский
Семён Будённый
Климент Ворошилов
Семён Тимошенко
Маркиан Попов
Фёдор Кузнецов
Дмитрий Павлов
Иван Тюленев

Цэргийн хүч
~3.9 (нөөц хүчийг оруулаад) сая цэрэг (Нацист Герман),

Холбоотон улсуудын 1,6 сая цэрэг
3,600 танк,
4,389 онгоц[1]

Эхэндээ ~3.2 сая ( сүүлд 5 сая гаруй болсон )
12-15,000 танк,
35-40,000 онгоц (1941 оны 6 сарын 22-ны байдлаар 11,357 онгоц бэлэн байв)[2]
Хохирол
918,000 орчим.[3]


2,093 aircraft [4]
1941 онд алдсан танк 2,758.
Дор хаяж 802,191 алагдаж,[5] 3,000,000 орчим нь шархдаж,
3,300,000 гаруй нь олзлогдсан.[6][7]
21,200 онгоц [8][9][10]
1941 онд алдсан танк 20,500.

"Барбаросса" ажиллагаа/ төлөвлөгөө (Герман: Unternehmen Barbarossa, Weisung Nr. 21. Fall Barbarossa) нь Дэлхийн хоёрдугаар дайны үед Нацист Германы Зөвлөлт Холбоот Улсад халдан орсон, 1941 оны 6 дугаар сарын 22-нд эхэлсэн цэргийн эзлэн түрэмгийлэх ажиллагааны нууц нэр юм.[11][12] Тэнхлэгийн хүчний 4.5 сая цэрэг ЗХУ-ын хилийн дагуу 2,900км урттай фронтоор нэгэн зэрэг давшиж эхэлжээ.[13] Тус ажиллагааг 12-р зуунд болсон Загалмайтны гуравдугаар аян дайны удирдагч, Ариун Ромын Эзэнт Улсын хаан "Барбаросса" хочит Фридрих I Гогеншта́уфены нэрээр нэрлэгдсэн байна. Барбаросса ажиллагааг 1940 оны 12-р сарын 18-наас эхэлж боловсруулан төлөвлөсөн бөгөөд цэргийн бэлтгэл ажиллагаа нь 1941 оны 6-р сар хүртэл үргэлжилсэн юм.

Барбаросса ажиллагааны гол зорилго нь Зөвлөлт Холбоот Улсын Европын хэсгийг (Архангельск, Астраханийг холбосон А-А шугам хүртэл) хоромхон хугацаанд эзлэх "цахилгаан мэт" дайны төлөвлөгөө байв. (Гитлерийн гаргасан чиглэлийн англи орчуулгаас дэлгэрэнгүйг үзнэ үү). Гэвч 1941 оны 12-р сар гэхэд Улаан Арми Вермахтын гол хүчийг зогсоож, довтолгоог тогтоож чадсан байна. Гитлер төлөвлөж байсан амжилтандаа хүрч, ялалт байгуулж чадаагүй ч Зөвлөлт Холбоот Улсын нөхцөл байдал хүнд хэвээр байв. Германчуудын төлөвлөгөө нурсан ч Украйн зэрэг ЗХУ-ын эдийн засаг, аж үйлдвэрийн чухал бүсүүдийг эзэлж чаджээ.[14] Эхэн үедээ нэлээн амжилт олсон ч Германчууд Москва орчим хүрээд хүчин нь саарч эхэлсэн бөгөөд ингэснээр дайны явцад эргэлт гарч, Зөвлөлт-Германы фронт баруун тийш шилжиж эхэлсэн билээ.[15]

"Барбаросса" ажиллагаа сүйрсэн нь Гитлерийн ЗХУ-ын нутагт явуулж байсан Ленинградын бүслэлт[16][17], Умардын гэрэл ажиллагаа, Сталинградын тулалдаан зэрэг бусад ажиллагаануудаа үргэлжлүүлэх боломжгүй болгосон юм.[18][19][20][21][22]

Барбаросса ажиллагаа нь хүний түүхэнд хамарсан талбай, оролцсон цэргийн хүчээрээ хамгийн том цэргийн ажиллагаануудын нэг нь болсон билээ.[23] Уг ажиллагааны амжилтгүй төгсгөл нь дайны явцыг эргүүлж, Нацист Германы ялагдлыг зөгнөн, Гуравдугаар Райхын уналтыг ойртуулсан юм. Барбаросса ажиллагаа нь дэлхийн хоёрдугаар дайн, түүний зүүн фронтын хувьд чухал байр суурийг эзэлдэг.

Ном зүй[засварлах | кодоор засварлах]

  • Bellamy, Christopher (2007). Absolute War: Soviet Russia in World War Two. Knopf Publishers. ISBN 978-0-375-41086-4
  • Bergstrom, Christer (2007). Barbarossa - The Air Battle: July-December 1941. London: Chervron/Ian Allen. ISBN 978-1-85780-270-2.
  • Bethell, Nicholas and Time - Life Books Attack of USSR (Hard cover, ISBN 80-7237-279-3)
  • Clark, Alan. Barbarossa: The Russian–German Conflict, 1941–45. New York: Willam Morrow & Co., 1965.
  • Erickson, John. The Road to Stalingrad. London: Cassell Military, 2003 (paperback, ISBN 0-304-36541-6).
  • Erickson, John and Dilks, David eds. Barbarossa: The Axis and the Allies. Edinburgh: Edinburgh University Press, 1994 (hardcover, ISBN 0-7486-0504-5); 1998 (paperback, ISBN 0-7486-1111-8).
  • Förster, Jürgen; Mawdsley, Evan. "Hitler and Stalin in Perspective: Secret Speeches on the Eve of Barbarossa", War in History, Vol. 11, Issue 1. (2004), pp. 61–103.
  • Farrell, Brian P. "Yes, Prime Minister: Barbarossa, Whipcord, and the Basis of British Grand Strategy, Autumn 1941", The Journal of Military History, Vol. 57, No. 4. (1993), pp. 599–625.
  • Glantz, David M. Barbarossa: Hitler's invasion of Russia, 1941. Stroud, Gloucestershire: Tempus, 2001 (paperback, ISBN 0-7524-1979-X).
  • Glantz, David M. Stumbling Colossus: The Red Army on the Eve of World War. Lawrence, KA: University Press of Kansas, 1998 (hardcover, ISBN 0-7006-0879-6).
  • Glantz, David M. Colossus Reborn: the Red Army at War, 1941–1943. Kansas: University Press of Kansas, 2005 (hardcover, ISBN 0-7006-1353-6).
  • Gorodetsky, Gabriel Grand Delusion: Stalin and the German Invasion of Russia. New Haven, CT; London: Yale University Press, 2001 (paperback, ISBN 0-300-08459-5).
  • Hoffmann, Joachim. Stalin's War of Extermination. Capshaw, AL: Theses & Dissertations Press, 2001 (hardcover, ISBN 0-9679856-8-4).
  • Kershaw, Robert J. War Without Garlands: Operation Barbarossa, 1941/42. Shepperton: Ian Allan, 2000 (hardcover, ISBN 0-7110-2734-X).
  • Kirchubel, Robert. Operation Barbarossa 1941 (1): Army Group South. Oxford: Osprey, 2003 (paperback, ISBN 1-84176-697-6).
  • Kirchubel, Robert. Operation Barbarossa 1941 (2): Army Group North. Oxford: Osprey, 2005 (paperback, ISBN 1-84176-857-X).
  • Krivosheyev, G. Grif sekretnotsi snyat. Poteri vooruzhyonnykh sil SSSR v voynakh, boyevykh deystviyakh i voyennykh konfliktakh, Voyenizdat, Moscow, 1993.
  • Krivosheev, G.F. ed. Soviet casualties and combat losses in the twentieth century. London: Greenhill Books, 1997 (hardcover, ISBN 1-85367-280-7). Available on-line in Russian.
  • Koch, H.W. "Hitler's 'Programme' and the Genesis of Operation 'Barbarossa'", The Historical Journal, Vol. 26, No. 4. (1983), pp. 891–920.
  • Latimer, Jon, Deception in War, London: John Murray, 2001
  • Lubbeck, William; Hurt, David B. At Leningrad's Gates: The Story of a Soldier with Army Group North. Philadelphia, PA: Casemate, 2006 (hardcover, ISBN 1-932033-55-6).
  • Macksey, Kenneth. Why the Germans Lose at War: The Myth of German Military Superiority. London: Greenhill Books, 1999 (paperback, ISBN 1-85367-383-8).
  • Maser, Werner. Der Wortbruch: Hitler, Stalin und der Zweite Weltkrieg. München: Olzog, 1994 (hardcover, ISBN 3-7892-8260-X); München: Heyne, 2001 (paperback, ISBN 3-453-11764-6).
  • Megargee, Geoffrey P. War of Annihilation: Combat and Genocide on the Eastern Front, 1941. Lanham, MA: Rowman & Littelefield, 2006 (hardcover, ISBN 0-7425-4481-8; paperback, ISBN 0-7425-4482-6).
  • Murphy, David E. What Stalin Knew: The Enigma of Barbarossa. New Haven, CT; London: Yale University Press, 2005 (hardcover, ISBN 0-300-10780-3); 2006 (paperback, ISBN 0-300-11981-X).
    • Reviewed by Robert Conquest at The American Historical Review, Vol. 111, No. 2. (2006), p. 591.
  • Nekrich, Aleksandr Moiseevich. "June 22, 1941; Soviet Historians and the German Invasion". Columbia: University of South Carolina Press, 1968.
  • Pleshakov, Constantine. Stalin's Folly: The Tragic First Ten Days of World War Two on the Eastern Front. Boston: Houghton Mifflin, 2005 (hardcover, ISBN 0-618-36701-2).
  • Raus, Erhard. Panzer Operations: The Eastern Front Memoir of General Raus, 1941–1945, compiled and translated by Steven H. Newton. Cambridge, MA: Da Capo Press, 2003 (hardcover, ISBN 0-306-81247-9); 2005 (paperback, ISBN 0-306-81409-9).
  • Rayfield, Donald. Stalin and his Hangmen,London, Penguin Books, 2004, ISBN 0-14-100375-8
    • Reviewed by David R. Snyder in The Journal of Military History, Vol. 69, No. 1. (2005), pp. 265–266.
  • Roberts, Cynthia. "Planning for War: The Red Army and the Catastrophe of 1941". Taylor and Francis Publishers. Europe-Asia Studies, Vol. 47, No. 8 (Dec, 1995), pp. 1293-1326.
  • Rees, Laurence. War of the Century: When Hitler Fought Stalin. New York: New Press, 1999 (hardcover, ISBN 1-56584-599-4).
  • Stolfi, R.H.S. German Panzers on the Offensive: Russian Front. North Africa, 1941–1942. Atglen, PA: Schiffer Publishing, 2003 (hardcover, ISBN 0-7643-1770-9).
  • Suvorov, Viktor. The Chief Culprit: Stalin's Grand Design to Start World War II. Dulles, VA: Potomac Books, 2007 (hardcover, ISBN 1-59797-114-6).
  • Taylor, A.J.P. and Mayer, S.L., eds. A History Of World War Two. London: Octopus Books, 1974. ISBN 0-7064-0399-1.
  • van Creveld, Martin. Supplying War: Logistics from Wallenstein to Patton Cambridge: Cambridge University Press, 1977. ISBN 0-421-29793-1
  • Weeks, Albert L. Stalin's Other War: Soviet Grand Strategy, 1939–1941. Lanham, MD: Rowman & Littlefield, 2002 (hardcover; ISBN 0-7425-2191-5); 2003 (paperback, ISBN 0-7425-2192-3).
  • Wegner, Bernd ed. From Peace to War: Germany, Soviet Russia, and the World, 1939–1941 Providence, RI: Berghahn Books, 1997 (hardcover, ISBN 1-57181-882-0).
    • Reviewed by Peter Konecny, Canadian Journal of History, Vol. 34 Issue 2. (Aug., 1999) pp. 288–290.
  • Wieczynski, Joseph L.; Fox, J.P. "Operation Barbarossa: The German Attack on The Soviet Union, June 22, 1941", The Slavonic and East European Review, Vol. 74, No. 2. (1996), pp. 344–346.
  • Ziemke, Earl F. Moscow to Stalingrad: Decision in the East. Washington DC: U.S. Army Center of Military History, 1987; New York: Military Heritage Press, 1988 (hardcover, ISBN 0-88029-294-6).
  • Ziemke, Earl F. Stalingrad to Berlin: The German Defeat in the East. Washington DC: U.S. Army Center of Military History, 1966; Honolulu, HA: University Press of the Pacific, 2003 (paperback, ISBN 1-4102-0414-6).
  • Мельтюхов, М.И. Упущенный шанс Сталина. Советский Союз и борьба за Европу: 1939–1941 (Документы, факты, суждения). Москва: Вече, 2000.
  • Суворов, В. Последняя республика: Почему Советский Союз проиграл Вторую Мировую войну. Москва: AST, 2003 (hardcover, ISBN 5-17-007876-5).
  • lt. Kolobanov and KV-2. Notable engagements of KV series against outnumbering enemy forces: http://wio.ru/tank/ww2tank.htm

Цахим холбоос[засварлах | кодоор засварлах]

 Commons: Барбаросса ажиллагаа – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

Эшлэл[засварлах | кодоор засварлах]

  1. Bergström, p130
  2. Bergström 2007, p. 131-2: Uses Soviet Record Archives including the Rosvoyentsentr, Moscow; Russian Aviation Research Trust; Russian Central Military Archive TsAMO, Podolsk; Monino Air Force Museum, Moscow.
  3. Boog, H, Germany and the Second World War, VoI. 4: The Attack on the Soviet Union (Oxford, 1994)
  4. Bergström 2007, p 118: Sources Luftwaffe strength returns from the Archives in Freiburg.
  5. Krivosheev, G.F, 1997, p.96. Documented losses only
  6. About the German Invasion of the Soviet Union
  7. THE TREATMENT OF SOVIET POWS: STARVATION, DISEASE, AND SHOOTINGS, JUNE 1941- JANUARY 1942
  8. Bergström, p117
  9. Krivosheyev, G. 1993
  10. Note: Soviet aircraft losses include all causes
  11. Higgins, Trumbull (1966). Hitler and Russia. The Macmillan Company. pp. 11–59, 98–151.
  12. Bryan I. Fugate. Strategy and tactics on the Eastern Front, 1941. Novato: Presidio Press, 1984.
  13. World War II Chronicle, 2007. Legacy/ Publications International, Ltd. Page 146.
  14. A.J.P Taylor & Colonel D. M Proektor, p106
  15. A.J.P Taylor & Colonel D. M Proektor 1974, p. 107
  16. Simonov, Konstantin (1979). "Records of talks with Georgi Zhukov, 1965–1966". Hrono.
  17. Life and Death in Besieged Leningrad, 1941–44 (Studies in Russian and Eastern European History), edited by John Barber and Andrei Dzeniskevich. New York: Palgrave Macmillan, 2005 (hardcover, ISBN 1-4039-0142-2).
  18. The siege of Leningrad. By Alan Wykes. Ballantines Illustrated History of WWII, 3rd edition, 1972. Pages 9-61, and, Scorched Earth. (pages 205 - 240) By Paul Carell. Schiffer Military History, 1994. ISBN 0-88740-598-3 and, Finland in the Second World War. Between Germany and Russia. Palgrave. 2002. (pp. 90 - 141)
  19. Military-Topographic Directorate, maps No. 194, 196, Officer's Atlas. General Staff USSR. 1947. Атлас Офицера. Генеральный штаб вооруженных сил ССР. М., Военно-топографическоее управление,- 1947. Листы 194, 196
  20. Russia's War: A History of the Soviet Effort: 1941-1945 ISBN 0-14-027169-4 by Richard Overy Page 91
  21. The World War II. Desk Reference. Eisenhower Center Director Douglas Brinkley. Editor Mickael E. Haskey. Grand Central Press, Stonesong Press, HarperCollins, 2004. ISBN 0-06-052651-3. Page 210.
  22. Siege of Leningrad. Encyclopedia Britannica. [1]
  23. Peter Antill, Peter Dennis. Stalingrad 1942. Osprey Publishing, 2007,ISBN 1-84603-028-5, 9781846030284. p. 7.