Висбаден

Висбаден

*Wiesbaden* (Герман)
Висбаден Wiesbaden (Герман)
Хот
	Неробергээс үзэгдэх Висбадены үзэмж Курхаус Висбаден Оросын сүм Неробергийн Фуникулер Уулын сүм Маркткирхе Хотын ордон Бибрихийн ордон
	Далбаа Сүлд
	Байршил: Хессен дэх Висбаден
	Висбаден Висбаден
	Солбицол: 50°04′57″N 08°14′24″E / 50.08250°N 8.24000°EСолбицол: 50°04′57″N 08°14′24″E / 50.08250°N 8.24000°E
Улс	Герман
Муж	Хессен
Захиргааны дүүрэг	Дармштадт
Тойрог	Хотын тойрог
Байгуулагдсан	121
Хуваалт	26 дүүрэг
Засаг захиргаа
• Хотын дарга (2019–25)	Герт-Уве Мендэ (СДН)
• Эрх баригч намууд	ХАХ / СДН
Газар нутаг
• Нийт	203.9 км2 (78.7 миль2)
Өндөр	115 м (377 фут)
Хүн ам (2022-12-31)
• Нийт	283,083
• Нягтрал	1,400/км2 (3,600/миль2)
Цагийн бүс	UTC+01:00 (ТЕЦ)
• Зун (ЗЦ)	UTC+02:00 (ТЕЗЦ)
Шуудангийн код	65183–65207; 55246 (Mainz-Kostheim); 55252 (Mainz-Kastel)
Залгах код	0611, 06122, 06127, 06134
Улсын дугаар	WI
Вэб сайт	wiesbaden.de

Ви́сба́ден (Герман: Wiesbaden) — Герман улсын Хессен мужийн нийслэл хот бөгөөд 15 халуун рашаан- болон булагийн эх үүсвэртэй европын хамгийн эртний рашаан сувилалтай хотуудын нэг юм.^[3]

Хессен мужийн хоёр дахь том хотод 2015 оны хоёрдугаар сарын сүүлийн байдлаар 283.000 хүн амьдарч байсан.^[4] Висбаден нь Хессен мужийн 10 том төвийн нэг бөгөөд түүнтэй хиллэдэг Райнланд-Пфальц мужийн нийслэл хот болох Майнцтай нэгдэн муж улсуудыг нэгтгэсэн давхар төвийг бий болгох бөгөөд ингэж нэгтгэж үзвэл хүн ам нь ойролцоогоор 480.000 болдог. Хүн амын нягтшилыг Висбаден хотыг тойрсон тойрог хотуудтай хамруулан тооцвол 560.000 болно. Мөн түүнчлэн энэ хот нь Майны Франкфурт, Майн, Майнц болон Дармштадттай хамтран Франкфурт/Рейн-Майн гэсэн метропол нутгийн гол хотуудыг бүрдүүлдэг юм.

2013 онд Висбаден хот нь германы баян хотуудын жагсаалтанд 10-т, Хессен муждаа 2-р байрт бичигдэж байжээ.^[5]

Хотын нэр[засварлах | кодоор засварлах]

Ромын эзэнт гүрний үед одоогийн хотын төвд оршийн суугчид байсан ба энэ нь 121 оны үед Акуае Маттиакорум хэмээх нэртэй байсан туахи бичигдсэн байдаг байна. Энэ нэр нь тухайн үед оршин сууж байж байсан чаттишийн угсааны Маттиакерд хамааралтай. 828/830 оны үед анх удаа Висибада хэмээн Их Карл хааны намтарт дурдагдсан байдаг ажээ.

Түүх[засварлах | кодоор засварлах]

Газарзүй[засварлах | кодоор засварлах]

Газарзүйн байрлал[засварлах | кодоор засварлах]

Геологи[засварлах | кодоор засварлах]

Уур амьсгал[засварлах | кодоор засварлах]

Висбадены уур амьсгалын мэдээлэл^[6]

	1-р сар	2-р сар	3-р сар	4-р сар	5-р сар	6-р сар	7-р сар	8-р сар	9-р сар	10-р сар	11-р сар	12-р сар
Маx. Температур (°C)	4	6	11	15	20	23	25	25	20	14	8	5	Ø	14.7
Мин. Температур (°C)	−1	−1	2	5	9	12	14	14	11	7	3	1	Ø	6.4
Температур (°C)	1.0	2.2	5.5	9.4	13.8	17.0	18.6	18.0	14.6	10.0	4.9	2.1	Ø	9.8

Тунадас (мм)	48	41	46	41	55	68	66	63	49	49	57	55	Σ	638

Хур тунадас

Х у р т у н а д а с	48	41	46	41	55	68	66	63	49	49	57	55
	1-р сар	2-р сар	3-р сар	4-р сар	5-р сар	6-р сар	7-р сар	8-р сар	9-р сар	10-р сар	11-р сар	12-р сар

Эх сурвалж: дутуу

Хотын дүр төрх[засварлах | кодоор засварлах]

Зургийн цомог[засварлах | кодоор засварлах]

Хотын төв хэсэгт орших эвангелийн сүм, Маркткирхе
Хессен мужийн захиргааны ордон

Зүүлт, тайлбар[засварлах | кодоор засварлах]

↑ "Ergebnisse der letzten Direktwahl aller hessischen Landkreise und Gemeinden" (XLS) (in герман). Hessisches Statistisches Landesamt. 5 September 2022. Archived from the original on 13 November 2022. Retrieved 11 November 2022.
↑ "Bevölkerung in Hessen am 31.12.2022 nach Gemeinden" (XLS) (in German). Hessisches Statistisches Landesamt. June 2023.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ "Archive copy". Archived from the original on 2011-10-02. Retrieved 2015-05-04.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
↑ Statistik aktuell. Landeshauptstadt Wiesbaden. Abgerufen am 3. Mai 2015.
↑ http://www.gfk-geomarketing.de/fileadmin/newsletter/pressemitteilung/kaufkraft_2013.html
↑ Хур тунадас болон дундаж температурын мэдээллийн эх сурвалж: klimadiagramme.de, Температурын утга: weather.msn.com

[1] "Ergebnisse der letzten Direktwahl aller hessischen Landkreise und Gemeinden" (XLS) (in герман). Hessisches Statistisches Landesamt. 5 September 2022. Archived from the original on 13 November 2022. Retrieved 11 November 2022.

[2] "Bevölkerung in Hessen am 31.12.2022 nach Gemeinden" (XLS) (in German). Hessisches Statistisches Landesamt. June 2023.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)

[quelle-3] "Archive copy". Archived from the original on 2011-10-02. Retrieved 2015-05-04.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)

[Statistik-4] Statistik aktuell. Landeshauptstadt Wiesbaden. Abgerufen am 3. Mai 2015.

[GfK_Kaufkraft-5] ttp://www.gfk-geomarketing.de/fileadmin/newsletter/pressemitteilung/kaufkraft_2013.html

[6] Хур тунадас болон дундаж температурын мэдээллийн эх сурвалж: klimadiagramme.de, Температурын утга: weather.msn.com

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

v t e Холбооны Бүгд Найрамдах Герман Улсын мужийн нийслэл
Мужийн нийслэл	Висбаден (Хессен) Дресден (Саксон) Дюссельдорф (Умард Райн-Вестфален) Заарбрюкен (Заарланд) Киль (Шлесвиг-Хольштайн) Магдебург (Саксон-Анхальт) Майнц (Райнланд-Пфальц) Мюнхен (Бавари) Потсдам (Бранденбург) Ханновер (Доод Саксон) Шверин (Мекленбург-Өрнө Померан) Штутгарт (Баден-Вюртемберг) Эрфурт (Тюринг)
Хот муж¹	Берлин Бремен хот (Бремен муж) Хамбург
Хуучин мужийн нийслэл	Брайсгау дахь Фрайбург (Өмнөд Баден, 1949–1952) Штутгарт (Вюртемберг-Буден, 1949–1952) Тюбинген (Вюртемберг-Гогензоллерн, 1949–1952)
¹ Берлин, Хамбург зэрэг моно-хот мужуудаас ялгаатай нь Бремен муж нь хоёр хотоос бүрддэг тул муж, нийслэл нь ижил биш юм.

v t e Германы хотууд
1,000,000+	Берлин Кёльн Мюнхен Хамбург
500,000–999,999	Бремен Дортмунд Дресден Дюссельдорф Лайпциг Майны Франкфурт Нюрнберг Ханновер Штутгарт Эссен
200,000–499,999	Аахен Аугсбург Билефельд Бохум Бонн Брауншвайг Висбаден Вупперталь Гельзенкирхен Дуйсбург Эрфурт Брайсгау дахь Фрайбург Халле (Заале) Хемниц Карлсруэ Кассел Киль Крэфелд Любек Магдебург Майнц Манхайм Мюнстер Мёнхенгладбах Оберхаузен Росток
100,000–199,999	Бергиш-Гладбах Ботроп Бремерхафен Вольфсбург Вюрцбург Гөттинген Гютерсло Дармштадт Заарбрюкен Зальцгиттер Зиген Золинген Ингольштадт Йена Кобленц Леверкузен Людвигсхафен Мёрс Рурын Мюльхайм Нойс Майны Оффенбах Олденбург Оснабрюк Падерборн Пфорцхайм Потсдам Рекклингхаузен Регенсбург Ремшайд Ройтлинген Трир Фюрт Хаген Хамм Ханау Хайделберг Хайльбронн Херне Хильдесхайм Ульм Эрланген
Бүрэн жагсаалт Хотын захиргаа Метрополитан бүс