Сүлжээний үйлдлийн систем

Ихэнх сүлжээний орчинд компьютерүүд кодын түвшнийг шаарддаг ба түүнийг сүлжээний үйлдлийн систем {Англи: Network Operation System, NOS) гэнэ. Сүлжээний компьютерүүдийн хооронд холбох хандалтыг зөвшөөрөх, хэрэглэгчдийн таниж буйг терминал танигчаар танихыг шаарддаг. Тухайлбал: Netware. Мэдээж энэ үйлдлийн систем нь ажиллахын тулд суурь үйлдлийн системийг суулгасан байх шаардлагатай. Хост компьютер гэдэг нь сүлжээг бүхэлд нь хянаж удирддаг төв компьютерийг хэлнэ. Node гэж тухайн сүлжээнд холбогдсон төхөөрөмжийг хэлнэ. LAN-ий хувьд хост нь серверийн үүрэг гүйцэтгэнэ. Сервер гэдэг нь олон компьютер терминалуудын хувьд өгөгдлийн бааз, програмыг барьж байдаг компьютер юм. Энэ компьютер, терминал, workstation-ийг клиент гэнэ. Клиент нь утсан болон утасгүй сүлжээгээр холбогдсон node-ууд байх бөгөөд энэхүү сүлжээг бүхэлд нь client server network гэнэ. Сервер дэх программ, файлууд нь хэрэглэгчийн машины санах ой уруу хадгалагдана.

Сүлжээний үйлдлийн систем нь үйлчлүүлэгч болон үйлчлэгч компьютерийн компонентуудыг хоёуланг нь агуулдаг. Сүлжээний орчинд ажиллаж байгаа сүлжээний хэрэглээний програмууд сүлжээний үйлдлийн системийн нэг түвшинд байрладаг. Сүлжээний хэрэглээний програм нь сүлжээнд холбогдсон хэвлэх төхөөрмж, мөн файл системд ханддаг төхөөрөмжүүд, файлыг өргөтгөгч, вэбийг үзүүлэгч, электрон шуудангийн програм, сүлжээний тусгай утилитуудаас бүрддэг. Сүлжээний орчны харилцааны давхралдсан шинж чанарыг тодорхойлдог бүрхүүл програм мөн байдаг. Сүлжээний хэрэглээний програмууд нь дотоод сүлжээ болон өргөтгөсөн сүлжээн дэх компьютерүүдтэй мэдээллийг солилцох, хаяглах, илгээх мөн компьютерийн интерфейсээр дамжуулан сүлжээний төхөөрөмжүүдэд хандах, сүлжээний протоколыг зааварчлахын тулд сүлжээний үйлдлийн систем ба үйлчлүүлэгчийн програм хангамжийг хэрэглэдэг. Эдгээр давхарга бүр нь сүлжээний амжилттай холболт хийхэд зайлшгүй чухал бөгөөд дээд давхаргууд нь тусгай даалгавруудыг биелүүлэхдээ доод түвшнийхээ давхаргуудаас хамаардаг. Өөрөөр хэлбэл давхарга бүр нь дээд давхаргуудын сүлжээний үйл ажиллагаанд тус тусын хувь нэмрийг оруулахын тулд үйлчилгээгээр хангадаг.