Хүхэр

Хүхэр,  16S
Ерөнхий шинж чанарууд
Нэр, тэмдэгхүхэр, S
Гадаад байдалнимбэгийн шар наалдсан микроталстууд
Англи дуудлага/ˈsʌlfər/
SUL-fər
Хүхэр-ийн үелэх систем дэх байрлал
Устөрөгч (диатомт металл бус)
Гели (инерт хий)
Лити (шүлтийн металл)
Берилли (газрын шүлтэт металл)
Бор (химийн элемент) (металлоид)
Нүүрстөрөгч (полиатомт металл бус)
Азот (диатомт металл бус)
Хүчилтөрөгч (диатомт металл бус)
Фтор (диатомт металл бус)
Неон (инерт хий)
Натри (шүлтийн металл)
Магни (газрын шүлтэт металл)
Хөнгөн цагаан (шилжилтийн дараах металл)
Цахиур (металлоид)
Фосфор (полиатомт металл бус)
Хүхэр (полиатомт металл бус)
Хлор (диатомт металл бус)
Аргон (инерт хий)
Кали (шүлтийн металл)
Кальци (газрын шүлтэт металл)
Сканди (шилжилтийн металл)
Титан (шилжилтийн металл)
Ванади (шилжилтийн металл)
Хром (шилжилтийн металл)
Манган (шилжилтийн металл)
Төмөр (химийн элемент) (шилжилтийн металл)
Кобальт (шилжилтийн металл)
Никель (шилжилтийн металл)
Зэс (шилжилтийн металл)
Цайр (шилжилтийн металл)
Галли (шилжилтийн дараах металл)
Германи (металлоид)
Арсени (металлоид)
Селени (полиатомт металл бус)
Бром (диатомт металл бус)
Криптон (инерт хий)
Рубиди (шүлтийн металл)
Стронци (газрын шүлтэт металл)
Иттри (шилжилтийн металл)
Циркони (шилжилтийн металл)
Ниоби (шилжилтийн металл)
Молибден (шилжилтийн металл)
Технеци (шилжилтийн металл)
Рутени (шилжилтийн металл)
Роди (шилжилтийн металл)
Паллади (шилжилтийн металл)
Мөнгө (химийн элемент) (шилжилтийн металл)
Кадми (шилжилтийн металл)
Инди (шилжилтийн дараах металл)
Цагаан тугалга (шилжилтийн дараах металл)
Сурьма (металлоид)
Теллур (металлоид)
Иод (диатомт металл бус)
Ксенон (инерт хий)
Цези (шүлтийн металл)
Бари (газрын шүлтэт металл)
Лантан (лантаноид)
Цери (лантаноид)
Празеодим (лантаноид)
Неодим (лантаноид)
Промети (лантаноид)
Самари (лантаноид)
Европи (лантаноид)
Гадолини (лантаноид)
Терби (лантаноид)
Диспрози (лантаноид)
Гольми (лантаноид)
Эрби (лантаноид)
Тули (лантаноид)
Иттерби (лантаноид)
Лютеци (лантаноид)
Гафни (шилжилтийн металл)
Тантал (шилжилтийн металл)
Вольфрам (шилжилтийн металл)
Рени (шилжилтийн металл)
Осми (шилжилтийн металл)
Ириди (шилжилтийн металл)
Цагаан алт (шилжилтийн металл)
Алт (шилжилтийн металл)
Мөнгөн ус (шилжилтийн металл)
Талли (шилжилтийн дараах металл)
Хар тугалга (шилжилтийн дараах металл)
Висмут (шилжилтийн дараах металл)
Полони (шилжилтийн дараах металл)
Астат (металлоид)
Радон (инерт хий)
Франци (шүлтийн металл)
Ради (газрын шүлтэт металл)
Актини (актиноид)
Тори (актиноид)
Протактини (актиноид)
Уран (актиноид)
Нептуни (актиноид)
Плутони (актиноид)
Америци (актиноид)
Кюри (актиноид)
Беркли (актиноид)
Калифорни (актиноид)
Эйнштейни (актиноид)
Ферми (актиноид)
Менделеви (актиноид)
Нобели (актиноид)
Лоуренси (актиноид)
Резерфорди (шилжилтийн металл)
Дубни (шилжилтийн металл)
Сиборги (шилжилтийн металл)
Бори (шилжилтийн металл)
Хасси (шилжилтийн металл)
Мейтнери (unknown chemical properties)
Дармштадти (unknown chemical properties)
Рентгени (unknown chemical properties)
Коперници (шилжилтийн металл)
Нихони (unknown chemical properties)
Флерови (шилжилтийн дараах металл)
Москови (unknown chemical properties)
Ливермори (unknown chemical properties)
Теннессин (unknown chemical properties)
Оганесон (unknown chemical properties)
O

S

Se
фосфорхүхэрхлор
Цэнэгийн тоо (Z)16
Атом масс (Ar)32.06[1] (32.059–32.076)[2]
Элементийн ангилал  полиатомт металл бус
Бүлэг, блокбүлэг 16 (халкоген), p-блок
Үеүе 3
Электрон бүтэц[Ne] 3s2 3p4
давхарга бүрт
2, 8, 6
Физик шинж чанарууд
Төлөвхатуу
Хайлах температур388.36 K ​(115.21 °C, ​239.38 °F)
Буцлах температур717.8 K ​(444.6 °C, ​832.3 °F)
Нягт т.т.alpha: 2.07 г/см3
beta: 1.96 г/см3
gamma: 1.92 г/см3
шингэн үед,х.т.1.819 г/см3
Критик цэг1314 K, 20.7 MPa
Хайлах энтальпmono: 1.727 Ж/моль
Уурших энтальпмоно: 45 кЖ/моль
Хувийн дулаан шингээлт22.75 Ж/(моль·K)
Уурын даралт
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 375 408 449 508 591 717
Атомын шинж чанар
Исэлдэлтийн зэрэг6, 5, 4, 3, 2, 1, −1, −2 ​(хүчтэй хүчиллэг исэл)
Цахилгаан сөрөг чанарПолингийн шаталбар: 2.58
Ионжилтын энерги1 дэх: 999.6 кЖ/моль
2 дахь: 2252 кЖ/моль
3 дахь: 3357 кЖ/моль
(илүү үзэх)
Ковалент радиус105±3 пм
Ван дер Ваальсийн радиус180 pm
Бусад
Талст бүтэцорторомб
Orthorhombic crystal structure for хүхэр
Дулаан дамжуулалт0.205 W/(m·K) (аморф)
Цахилгаан эсэргүүцэл2×1015  Ω·m ( 20 °C-д) (аморф)
Соронзон чанардисоронзон[3]
Эзлэхүүний модуль7.7 GPa
Моосын хатуулаг2.0
CAS дугаар7704-34-9
Түүх
НээсэнЭртний Хятад[4] (МЭӨ 2000-с өмнө)
Химийн элемент болохыг тогтоосонАнтуан Лавуазье (1777)
Хамгийн тогвортой изотопууд
изо БДТ ХЗҮ ЗТ ЗЭ (MeV) ЗБ
32S 95.02% 32S нь 16 нейтронтой үед тогтвортой
33S 0.75% 33S нь 17 нейтронтой үед тогтвортой
34S 4.21% 34S нь 18 нейтронтой үед тогтвортой
35S син 87.32 d β 0.167 35Cl
36S 0.02% 36S нь 20 нейтронтой үед тогтвортой
үзэх · хэлэлцэх · засах· эх сурвалж
S8

Хүхэр нь S-ээр тэмдэглэгддэг, атомын дугаар нь 16, өргөн тархалттай, амтгүй, металл бус химийн элемент юм. Байгаль дээр дангаар (шар өнгөтэй, талст байдлаар) тохиолдохоос гадна, сульфид, сульфатын эрдэс байдлаар тааралдана. Хүхэр нь амьд организмын салшгүй, чухал хэсэг болно. Хүхрийг бордоо болгон хэрэглэхээс гадна, сумны дарь, шүдэнз, шавьжны хор зэрэгт өргөнөөр ашиглана.

Хүхрийн талст, Сицили арал

Хүхэр нь нийт 18 изотопитойгоос 4 нь тогтвортой изотопи: 32S (95.02%), 33S (0.75%), 34S (4.21%), ба 36S (0.02%) тархалттай байна. Бусад изотопиуд нь тогтворгүй изотопиуд болно.

Maнай дэлхийн хүхрийн үйлдвэрлэлийн 50% орчмыг хүхрийн хүчил гаргахад, 10-15%-ийг хөдөө аж ахуйн хортон шавьж устгахад, үлдэх хувийг резин үйлдвэрлэл, хиймэл торго, тэсрэх бодис, органик нийлэгжүүлэлтэд хэрэглэдэг.

Цахим холбоос[засварлах | кодоор засварлах]

Wiktionary
Wiktionary
Wiktionary: Хүхэр – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу
 Commons: Хүхэр – Викимедиа дуу дүрсний сан

Эшлэл[засварлах | кодоор засварлах]

  1. Conventional Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  3. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics (PDF). CRC press. 2000. ISBN 0849304814.
  4. "Sulfur History". Georgiagulfsulfur.com. Retrieved 2008-09-12.