Дүн шинжилгээ
Дүн шинжилгээ хийх гэдэг нь аливаа мэдээлэл, үзэгдэл, асуудал, үйл явц, текст зэрэг зүйлийг гүн гүнзгий задлан шинжлэх, ойлгож, дүгнэлт гаргах үйл явц юм. Энэ нь судалгаа, боловсрол, бизнес, шинжлэх ухаан зэрэг олон салбарт өргөн хэрэглэгддэг.
Дүн шинжилгээ хийх үндсэн алхмууд
[засварлах | кодоор засварлах]1. Зорилгоо тодорхойлох
[засварлах | кодоор засварлах]Хамгийн эхэнд юуг шинжлэх гэж буйгаа тодорхойлно. Үндсэн асуулт тавих нь чухал.
2. Мэдээлэл цуглуулах
[засварлах | кодоор засварлах]Холбогдох баримт бичиг, өгөгдөл, эх сурвалжийг ашиглан мэдээлэл цуглуулна. Найдвартай, итгэлтэй эх үүсвэр хэрэгтэй.
3. Асуудлыг задалж ойлгох
[засварлах | кодоор засварлах]Үзэгдэл, асуудлыг жижиг бүрэлдэхүүн хэсгүүдэд хувааж задлан ойлгоно. Хувьсагч, нөлөөлөгч хүчин зүйлсийг илрүүлнэ.
4. Харьцуулалт хийх
[засварлах | кодоор засварлах]Өмнөх мэдээлэл, өөр орон зай, эсвэл онолтой харьцуулан шинжилнэ.
5. Дүгнэлт гаргах
[засварлах | кодоор засварлах]Шинжилгээний үр дүнд үндэслэн логик дүгнэлт гаргаж, гол санаа, сургамжийг тодорхойлно.
6. Санал, зөвлөмж
[засварлах | кодоор засварлах]Хэрэв шаардлагатай бол тухайн сэдэвт холбогдох сайжруулалт, арга хэмжээг санал болгодог.
Дүн шинжилгээний жишээ төрөл
[засварлах | кодоор засварлах]| Төрөл | Шинжилж буй зүйл | Жишээ |
|---|---|---|
| Бичвэрийн дүн шинжилгээ | Ном, нийтлэл, текст | Иван Денисовичийн нэг өдөр роман |
| Судалгааны дүн шинжилгээ | Судалгааны арга, үр дүн | Нийгмийн судалгааны үр дүн |
| Эдийн засгийн дүн шинжилгээ | Санхүү, зах зээлийн байдал | Монголын 2024 оны ДНБ |
| Нийгмийн дүн шинжилгээ | Үзэгдэл, бодлого, нийгмийн өөрчлөлт | Залуусын хөдөлмөр эрхлэлт |