Зүтгүүр
Зүтгүүр буюу Локомотив - төмөр замаар галт тэрэг болон тусдаа вагонуудыг чирэх зориулалттай төмөр замын зүтгүүрийн хөдлөх бүрэлдэхүүн юм.
Локомотив гэх үг нь франц болон англи хэлний locomotive, латин. loco moveo «байрнаас хөдөлгөх» гэх үгнээс гаралтай.
Зүтгүүрийн үндсэн төрлүүд
[засварлах | кодоор засварлах]- Уурын зүтгүүр нь бие даасан зүтгүүр бөгөөд үндсэн хөдөлгөгч нь түлшний шаталтаас эрчим хүч авдаг уурын хөдөлгүүр бөгөөд хос дугуйг шууд жолооддог. 20-р зууны хоёрдугаар хагаст дэлхийн төмөр замын дийлэнх хэсэгт уурын зүтгүүрийг ердийн үйлчилгээнээс татан буулгаж өөр төрлийн зүтгүүрээр сольсон бөгөөд 21-р зуунд тэдгээрийг ихэвчлэн музей болон чамин аялалын галт тэрэг татахад ашигладаг байв.
- Дизель зүтгүүр буюу дотоод шаталтат хөдөлгүүрт зүтгүүр нь бие даасан бөгөөд ихэвчлэн дизель хөдөлгүүртэй байдаг юм. 2022 оны байдлаар дэлхий даяар цахилгаанжуулаагүй төмөр замд зориулсан хамгийн түгээмэл зүтгүүрийн төрөл.
- Цахилгаан зүтгүүр цахилгаан мотороор хөдөлдөг, зүтгүүрийн дэд станцууд болон контактын сүлжээгээр дамжуулан гадаад эрчим хүчний системээс эрчим хүч авдаг, эсвэл өртөөн дээр цэнэглэдэг хураагууртай бие даасан бус зүтгүүр юм. Дэлхий даяар цахилгаанжуулсан төмөр замд зориулсан цорын ганц нийтлэг зүтгүүр юм.