Испани

Испанийн Хант Улс
ᠢᠰᠫᠠᠨᠢ   ᠶᠢᠨ ᠸᠠᠩ  ᠲᠦ ᠤᠯᠤᠰ
Reino de España
Flag of
Төрийн далбаа
Төрийн сүлд of
Төрийн сүлд
Төрийн дуулал: исп. "Marcha Real"
«Хангийн марш»
EU-Spain.svg
Нийслэл
Escudo de Madrid.svg Мадрид
Албан ёсны хэлИспани хэл
Зөвшөөрөгдсөн орон нутгийн хэлБаск, Галис,
Катала, Оксита
Төр засагҮндсэн хуульт хаант засаг
• Ван
VI Фелипе
• Ерөнхий сайд
Педро Санчес
Түүх 
15-р зуун
• Кастиль Арагон
хоёр улсын
ихэс ураглав
1479 он
• Испани болж нэгдсэн
1516 он
Газар нутаг
• Нийт
504,030 км2 (51)
• Усны эзлэх талбай (%)
1.04
Хүн ам
• 2010 тооцоо
46,030,109[1] (27)
• Нягтаршил
93/км2
ДНБ (ХАЧТ)2011 тооцоо
• Нийт
$1.413 их наяд[2] (13)
• Нэг хүнд ноогдох
$30,622[2] (28)
ДНБ (нэрлэсэн)2011 тооцоо
• Нийт
$1.536 их наяд[2] (12)
• Нэг хүнд ноогдох
$33,298[2] (26)
ОТББИ (2005)32[3]
Error: Invalid Gini value
ХХИ (2011) 0.878[4]
Error: Invalid HDI value · 23
Мөнгөний нэгжЕвро (€) (EUR)
Цагийн бүсUTC+1 (ТЕЦ)
• Зуны цаг (ЗЦ)
UTC+2 (ТЕЗЦ)
Утасны томьёо+34
Домэйн нэр.es1
1Европын холбооны гишүүн тул мөн .eu-г хэрэглэнэ. .cat нь каталан хэлтэй газарт хэрэглэгддэг.

Испани (исп. España), албан ёсоор Испанийн Хант Улс (исп. Reino de España) нь Иберийн хойгт, баруун өмнөд Европт орших улс юм. Испанийн эх газар нь бараг бүхлээрээ өмнөд, зүүн талаараа газар дундын тэнгистэй хиллэдэг. Маш бага зайд өмнөд талаараа Гибралтарын нуруу, хойд талаараа Франц, Андорра улс, Бискайн булан, баруун талаараа Атлантын далай, Португали улстай хил залгана. Испанийн эзэмшил газарт мөн Газар дундын тэнгис дахь Балеарын арлууд, Африкийн эрэг орчмын Атлантын далай дахь Канарын арлууд, Мароккотой хиллэх хойд Африкийн Сеута, Мелилла гэсэн хоёр автономит хотууд ч мөн ордог. Испанийн газар нутаг нь 504,030 км² бөгөөд үүгээрээ баруун Европт хоёрт (Францын дараа) жагсдаг. Мөн далайн түвшингээс 650 м өндөрт оршдог үзүүлэлтээрээ Европт Швейцарын дараа хоёрт орно.

Испани улсын Нийслэл хот нь-Мадрид хот. Испани улс 2020 оны байдлаар 47 450 795 хүн амтай байна. Албан ёсны хэл нь -испани.

Испани нь Европт анх гоминидууд ирсэн тухай болон энэ тивийн түүхийн өмнөх үеийн байдлыг судлахад чухал ач холбогдолтой орон юм. Ромын эзэнт гүрний доор Хиспаниа нь ихэд хөгжиж, эзэнт гүрний хамгийн чухал хэсгүүдийн нэг болжээ. Харин дундад зууны үед Германы удирдлага доор орсон байна. Хожим нь Иберийн хойг бараг бүхлээрээ Мусульман шашинтнуудын удирдлага доор оржээ. Харин удаан хугацааны туршид Европын хойд хэсгийн Христийн шашинт улсууд түрж, 1492 онд Мусульмантнууд дарагдсан бөгөөд мөн үеэр олон еврейчүүд хөөгдөх, эсвэл Христийн шашинд хүчээр оруулж байв. Мөн 1492 онд Колумб Америк тивд хүрч, дэлхийн хэмжээтэй гүрний эхлэл тавигджээ. 16-17 дугаар зууны эхэн үе хүртэл Испани нь Европын хамгийн хүчирхэг гүрэн болсон боловч үргэлжилсэн олон дайн зэрэг бусад олон асуудлуудын үр дүнд хүч нөлөө нь буурсан байна. 20-р зууны дунд үед дарангуйлалд өртөж эдийн засаг нь зогсонги байдалд хүрсэн боловч сүүлд хурдацтайгаар сэргэжээ. 1978 онд Үндсэн хуульт Хаант Засгийн доор ардчилал дахин тогтох болжээ. 1986 онд Европын Холбоонд элсэж, эдийн засгийн болон соёл урлагийн сэргэн мандалттай учирчээ.[5]

Испани нь парламентын засаглалтай ардчилсан орноор байгуулагдсан Үндсэн Хуульт хаант улс бөгөөд 1986 оноос Европын холбооны гишүүн орон болжээ. Худалдан авах чадвараар тооцсон ҮНБ-р үзүүлэлтээр Испанийн эдийн засаг нь дэлхийд 11-т, Европын холбоонд 5-т орно.

Испанийн засаг захиргааны хуваарь[засварлах | кодоор засварлах]

Испанийн томоохон хотууд.

  • Мадрид;
  • Барселон;
  • Валенсия;
  • Севилья;
  • Сарагоса;
  • Малага.

Эшлэл[засварлах | кодоор засварлах]

  1. "Official Population Figures of Spain. Population on the 1 April 2010". Instituto Nacional de Estadística de España. Retrieved 5 July 2010.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "Spain". International Monetary Fund. Retrieved 5 November 2011.
  3. "CIA World Factbook". Retrieved 13 August 2008.
  4. "Human Development Report 2011" (PDF). United Nations. 2011. Retrieved 5 November 2011.
  5. Испани

Цахим холбоос[засварлах | кодоор засварлах]

 Commons: Испани – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
Wiktionary
Wiktionary: Испани – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу