Йемен хуудасны эх кодыг харах

{{Short description|Баруун Азийн улс}}
{{About|Баруун Азийн улсын}}

{{Инфобокс улс
| conventional_long_name = Бүгд Найрамдах Йемен Улс
| common_name            = Йемен
| native_name            = {{native name|ar|الجمهورية اليمنية|italics=off}}<br />{{small|{{transliteration|ar|al-Jumhūriyya l-Yamaniyya}}}}
| status                 = {{hanging indent|[[Йемений иргэний дайн (2014–present)|Йемений иргэний дайн]]<br />[[НҮБ]]-ын хүлээн зөвшөөрсөн [[Ерөнхийлөгчийн удирдлах зөвлөл]]}}
| image_flag             = Flag of Yemen.svg
| flag_type              = [[Йемений төрийн далбаа|Төрийн далбаа]]
| image_coat             = Emblem of Yemen (2).svg
| coa_size               = 110px
| symbol_type            = [[Йемений төрийн сүлд|Сүлд]]
| national_motto         = {{native phrase|ar|ٱللَّهُ، ثُمَّ ٱلْوَطَنُ، ٱلثَوْرَةُ، ٱلْوَحْدَةُ|paren=off}}<br />{{transliteration|ar|Аллах, тхумма аль-Ватан, атх-Тхаврах, аль-Вахдах}}<br />"Бурхан дараа нь Эх орон, Хувьсгал, Эв нэгдэл"
| national_anthem        = {{native name|ar|الجمهورية المتحدة|paren=off}}<br />{{transliteration|ar|аль-Жумхурия аль-Муттахидах}}<br />"[[Йемений төрийн дуулал|Нэгдсэн Бүгд Найрамдах Улс]]"{{parabr}}{{center|}} 
| image_map              = {{switcher|[[File:Yemen on the globe (Yemen centered).svg|frameless]]|Дэлхийн бөмбөрцөг |[[File:Yemen Administrative Divisions.jpg|frameless]]|Засаг захиргааны газрын зураг }}
| map_caption            = 
| image_map2             = 
| capital                = [[Санаа]]{{refn|group="n"|Үндсэн хуулийн нийслэл нь [[Хуситууд]]ын хяналтанд байгаа}}
| coordinates            = {{coord|15|20|54|N|44|12|23|E|region:YE|display=title}}
| capital_exile          = [[Аден]]{{refn|group="n"|[[Ерөнхийлөгчийн удирдах зөвлөл]]өөс [[түр нийслэл]] гэж зарласан.<ref>{{cite news |last1=Al-Sakani |first1=Ali |title=Yemen inaugurates new presidential council |url=https://www.aljazeera.com/news/2022/4/19/yemen-inaugurates-new-presidential-council |access-date=8 May 2022 |work=[[Al Jazeera]] |date=19 April 2022 |quote=Yemen's Prime Minister Maeen Abdulmalik Saeed, along with other senior government officials, had also arrived in Aden, which serves as Yemen's temporary capital, before the swearing-in ceremony.}}</ref>}}
| largest_city           = capital
| official_languages     = [[Стандарт араб хэл|Араб хэл]]<ref>{{cite web |title=Yemen's Constitution of 1991 with Amendments through 2015 |url=https://www.constituteproject.org/constitution/Yemen_2015.pdf?lang=en |website=Constitute Project |access-date=31 August 2020}}</ref>
| ethnic_groups          = <!--The following is sourced (see ethnic_groups_year above), so please do not change it without also replacing that source:-->{{ublist|79.5% [[Арабчууд]]|13% [[Афро-Арабчууд]]| 3.8% [[Йемен дэх сомаличууд‎|Сомаличууд‎]]| 3.7% [[Йемений хүн ам|Бусад]]}}
| demonym                = [[Йеменчүүд]]
| government_type        = [[Нэгдмэл улс|Нэгдмэл]] [[түр засгийн газар|түр]] [[бүгд найрамдах улс]]
| leader_title1          = [[Йемений Ерөнхийлөгч|Ерөнхийлөгч]]
| leader_name1           = [[Рашад аль-Алими]] (маргаантай){{refn|group="n"|[[Улс төрийн дээд зөвлөл]]ийн [[Махди аль-Машат]] үгүйсгэсэн. Засгийн газарт албан ёсны албан тушаал хашдаггүй ч [[Хуситууд]]ын удирдагч [[Абдул-Малик аль-Хуси]] УТДЗ-г хянадаг.}}
| leader_title2          = [[Йемений Ерөнхий Сайд|Ерөнхий Сайд]]
| leader_name2           = [[Маин Абдулмалик Саид]] (маргаантай){{refn|group="n"|Улс төрийн дээд зөвлөлийн [[Абдулазиз бин Хабтур]] үгүйсгэсэн}}
| legislature            = [[Парламент]]
| upper_house            = [[Шурагийн Зөвлөл (Йемен)|Шурагийн Зөвлөл]]
| lower_house            = [[Төлөөлөгчдийн танхим (Йемен)|Төлөөлөгчдийн танхим]]
| sovereignty_type       = [[Йемений түүх|Түүх]]
| established_event1     = [[Йемений хаант улс]] байгуулагдав<sup>a</sup>
| established_date1      = 10 сарын 30, 1918 он
| established_event2     = [[Арабын Бүгд Найрамдах Йемен Улс]]
| established_date2      = 9 сарын 26, 1962 он
| established_event3     = [[Өмнөд Йемен]]ий тусгаар тогтнол<sup>b</sup>
| established_date3      = 11 сарын 30, 1967 он
| established_event4     = [[Йемений нэгдэл|Нэгдэл]]
| established_date4      = 5 сарын 22, 1990 он
| established_event5     = [[Йемений Үндсэн хууль|Одоогийн үндсэн хууль]]
| established_date5      = 5 сарын 16, 1991 он
| area_km2               = 555,000<ref>{{cite web |title=IAEA's support to animal health services in Yemen |url=http://www-naweb.iaea.org/nafa/aph/stories/2009-iaea-yemen.html |website=[[IAEA]] |access-date=13 March 2021 |archive-date=15 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210415035133/http://www-naweb.iaea.org/nafa/aph/stories/2009-iaea-yemen.html |url-status=dead }}</ref>
| area_rank              = 49 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] -->
| area_sq_mi             = 214,000<!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
| percent_water          = бага
| population_estimate    = 34,277,612<ref>{{cite web |title=Yemen population |url=https://worldpopulationreview.com/countries/yemen-population |website=Yemen population 2023 Estimate based on UN World Bank |publisher=world population review}}</ref>
| population_estimate_year = 2023
| population_estimate_rank = 48
| population_density_km2 = 44.7
| population_density_sq_mi = 115.7 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
| population_density_rank = 160
| GDP_PPP                = {{decrease}} $65.603 тэрбум<ref name="IMFWEOYE">{{cite web |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=51&pr.y=8&sy=2016&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=474&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= |title=World Economic Outlook Database, October 2018|publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=2 March 2019}}</ref>
| GDP_PPP_year           = 2022
| GDP_PPP_rank           = 111
| GDP_PPP_per_capita     = $2,078<ref name="IMFWEOYE" />
| GDP_PPP_per_capita_rank = 213
| GDP_nominal            = {{decrease}} $28.134 тэрбум<ref name="IMFWEOYE" />
| GDP_nominal_year       = 2022
| GDP_nominal_rank       = 111
| GDP_nominal_per_capita = $891<ref name="IMFWEOYE" />
| GDP_nominal_per_capita_rank = 195
| Gini                   = 36.7 <!--number only-->
| Gini_year              = 2014
| Gini_change            = <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref               = <ref>{{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?end=2014&locations=YE&start=2014 |title=GINI index (World Bank estimate) |publisher=[[World Bank]] |access-date=15 October 2017}}</ref>
| Gini_rank              = 
| HDI                    = 0.455 <!--number only-->
| HDI_year               = 2021 <!--Please use the year to which the HDI data refers, not the year of its publication-->
| HDI_change             = decrease <!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref                = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=30 September 2022}}</ref>
| HDI_rank               = 183
| currency               = [[Йемен риал]]
| currency_code          = YER
| iso3166code            = YE
| time_zone              = [[Арабын Стандарт Цаг|АСЦ]]
| utc_offset             = +3
| drives_on              = баруун<ref>{{cite web |url=http://www.newssafety.org/index.php?option=com_content&view=section&layout=blog&id=28&Itemid=100385 |title=Yemen |publisher=International News Safety Institute |access-date=14 October 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100505191038/http://www.newssafety.org/index.php?option=com_content&view=section&layout=blog&id=28&Itemid=100385 |archive-date=5 May 2010}}</ref>
| calling_code           = [[Йемен дэх утасны дугаар|+967]]
| cctld                  = [[.ye]], {{lang|ar|[[اليمن.]]}}
| footnote_a             = [[Османы эзэнт гүрэн|Османы эзэнт гүрнээс]].
| footnote_b             = [[Их Британи]]ас.
| religion               = ~99.3% [[Йемен дэх ислам|Ислам]] ([[төрийн шашин|албан ёсны]]) 
<!-- |latd=15| latm=20| latNS= N|longd=44|longm=12|longEW=E -->
~0.7% [[Йемен дэх хиндү шашин|Хиндүизм]] 
~0.01% бусад ([[Йемен дэх христийн шашин|Христийн]] болон [[Йемен дэх шашин шүтлэг|бусад шашныг]] багтааж)
| today                  = 
}}

'''Йемен''' ([[араб хэл|арабаар]] ''al-Yaman'') хэмээх '''Бүгд Найрамдах Йемен Улс''' нь [[Өрнө Ази]]д оршдог '''[[улс]]''' юм. [[Арабын хойг]]ийн өрнө өмнөд үзүүрт оршиж, умард талаараа [[Саудын Араб]], дорно умард талаараа [[Оман]] улсуудтай газраар хиллэж, өмнөд талаараа [[Арабын тэнгис]], өрнөд талаараа [[Улаан тэнгис]]ээр хүрээлэгдэнэ. Усан хилээр [[Африк]]ийн [[Эритрей]], [[Жибути]], [[Сомали]]тай зааглагддаг. Газар нутгийн хэмжээ 530 мянган хавтгай дөрвөлжин километр газар нутагтай. 2023 оны байдлаар 34.7 сая хүн амтай байна. Нийслэл бөгөөд хамгийн том хот [[Сана]] 2.5 сая хүнтэй.   

Эрт үед Йеменд Сабей хэмээх Этиоп, Эритрей рүү очиж худалдаа хийдэг арабчууд байсан ба 275 онд иудейн шашин дэлгэрсэн, 4-р зуунд христийн шашин мөн дэлгэрсэн бол 7-р зуунаас исламын шашин хүчтэйгээр дэлгэрч, өнөөгийн үндсэн шашин болжээ. 9-16-р зуунд олон янз улс ээлжлэн орсон. Тус нутагт олон зуун жил шашны удирдагч имам нөлөө бүхий байсан. 19-р зууны үед тус орон [[Османы эзэнт гүрэн]], [[Британийн эзэнт гүрэн]]д хуваан харьяалагдан байв. [[Дэлхийн 1-р дайн]]ы дараа Осман ялагдсаны дараа [[Йемений имамт улс|имамаар удирдуулсан улс]] 1948 онд тусгаар тогтнож 1962 онд цэргийн эргэлт гарч [[Сана]] нийслэлтэй [[Умард Йемен]] үүссэн. Өмнөд хэсэг Британиас 1967 онд тусгаар тогтнож [[Аден]] нийслэлтэй [[Өмнөд Йемен]] болжээ. 1990 онд коммунист замаас Өмнөд Йемен татгалзсанаар хоёр улс нэгдэж өнөөгийн улс болсон. 

Нэгдсэн улсын анхны ерөнхийлөгч [[Али Салех]] 2012 оны [[Арабын хавар]] хувьсгал болтол ерөнхийлөгчөөр ажиллаад огцорчээ. Иргэний дайныг хэд хэдэн удаа үзсэн. 

Йемений эдийн засгийн хөгжил харьцангуй тааруу байна. Йемен төрийн байгууламжийн хувьд нэгдмэл улс бөгөөд [[Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага]], [[Арабын Барилдлага]], [[Эвсэлд Үл Нэгдэх Хөдөлгөөн]], [[Исламын Хамтын Ажиллагааны Байгууллага]]-уудын гишүүн юм. 

== Газарзүй ==
[[File:Yemen_relief_location_map.jpg|thumb|left|Йемены газар зүйн зураг]]
Йемен орон 530,000 хавтгай дөрвөлжин километр (дэлхийн 49-р том орон) газар нутагтай. [[Арабын хойг]]ийн өрнө өмнөд талд [[Хойд өргөрөг|хойд өргөргийн]] 12-20 хэмийн хооронд оршино. 

=== Байршил ===
Өрнөд талаараа [[Улаан тэнгис]], өмнөд [[Арабын тэнгис]]ийн, түүний [[Адены булан]]гийн эрэгт байх ба умард талаараа [[Саудын Араб]], дорнод талаараа [[Оман]] улстай газраар, [[Сомали]], [[Эритрей]], [[Жибути]] улсуудтай усаар хиллэнэ. Эргийн шугамын урт нь 1940 км. Газрын хилийн урт нь 1746 км, үүнээс 85% нь Саудын Арабтай хиллэх зурвас байна.  

=== Арал ===
Улаан тэнгисийн [[Ханиш]], [[Камаран]], [[Перим]] зэрэг арлууд, Арабын тэнгисийн [[Сокотрын арлууд]] нь Йеменд харьяалагддаг. Арлуудаас хамгийн том болох [[Сокотра]] арал нь эх газраас 380 километр зайтай, 3796 хавтгай дөрвөлжин километр газар нутагтай. 

Йемены арлууд газар хөдлөлтийн бүсэд байна. Жабал аль-Таир арал дээр 1883, 2007 онуудад газар хөдөлсөн. 

[[File:Haraz_Mountains,_Yemen_(12633745063).jpg|thumb|left|[[Сарават уул]]ын тариалан]]
=== Уул, цөл ===
Йемен нь [[Арабын тектоник хавтан]]гийн өмнөд төгсгөлд байх ба өрнөд, өмнөд хэсэгтээ нарийн [[нам доор газар|нам доор]] эрэг болон [[уул]]архаг нутаг байх ба төв болон дорнод хэсэгтээ тэгш далайн түвшнээс дээш 2000 м өрггөдсөн тэгш өндөрлөг бүхий [[цөл]] газар байна. Хамгийн өндөр цэг нь 3666 метр өргөгдсөн [[Жабал Хадур]] оргил юм. Цөл нутагт үржил шимгүй. Газрын гадаргын ус багатайгаараа дэлхийн эхний 10-т багтах орон болно. 

[[Зураг:Dragon_Blood_Tree,_Socotra_Island_(10098980413).jpg|thumb|left|Сокотра арлын мод]]
=== Уур амьсгал ===
Йемен нь халуун цөлийн уур амьсгалтай. 

=== Амьтан ургамал ===
Йемений ихэнх ургамал нь Африкийн тропикийн ургамлын бүлэгт хамаарна. 

Эндэхийн амьтдаас ууланд амьдардаг [[араб ирвэс]] ховордсон амьтдын нэг юм.

== Түүх ==
* [[7-р зуун]]: [[Ислам]]ын шашин нэвтэрчээ.
* [[9-р зуун]]: Исламын шашны [[Шийт урсгал]]ын нэг салбар болох [[Зайд урсгал]]ын [[имам]]ын удам болох Рашидын гэр бүлийнхэн вант улсыг үндэслэжээ. Хааны удмынхан өдгөөг хүртэл үргэлжилж буй.
* [[16-р зуун]]: [[Османы эзэнт гүрэн]]тэй 100 гаруй жил дайтсаны эцэст хөөн зайлуулж, Зайд урсгалынхан засгийн эрхийг авав.
* [[19-р зуун]]ы эх: [[Египет]]ийн захиргаанд оржээ.
* [[1839]] он: Англичууд Аденыг оролцуулаад [[Өмнөд Йемен]]ийг эзэлж, [[колони]]члов.
* [[1849]] он: Османы эзэнт гүрэн [[Хойд Йемен]]ийг дахин эзлэв.
* [[1918]] он: Османы эзэнт гүрэн [[дэлхийн нэгдүгээр дайн]]д ялагдаж, [[Йемений Хант Улс]] тусгаар тогтнов.
* [[1962]] он: [[Цэргийн эргэлт]]ээр Йемений Хант Улс мөхөв. [[Арабын Бүгд Найрамдах Йемен Улс]] үндэслэгдсэн боловч 1970 оныг хүртэл [[Хойд Йемений иргэний дайн]] үргэлжлэв.
* [[1967]] он: Английн эзэмшлийн Йемен нь [[Бүгд Найрамдах Өмнөд Йемен Ард Улс]] болж тусгаар тогтнолоо зарлав. Хожим нэрээ [[Бүгд Найрамдах Ардчилсан Йемен Ард Улс]] болгож сольжээ.
* [[1990]] оны [[5 сарын 22]]: [[Хойд Йемен]], [[Өмнөд Йемен]] улсууд нэгдэж, одоогийн Бүгд Найрамдах Йемен улс бий болжээ.
* [[1994]] оны [[5 сарын 4]]: Хуучин Өмнөд Йемений тал дахин тусгаар тогтнох шаардлага тавьж, [[Йемений иргэний дайн]] дэгдэв. Гэвч олон улсын дэмжлэгийг хүлээгээгүй тул 2 сарын дараа бууж өгчээ. (-[[7 сарын 7]])。
* [[1999]] оны [[9 сарын 23]]: Анх удаа бүх ард түмний сонгуулиар [[Йемений ерөнхийлөгч|ерөнхийлөгч]]өө сонгосон.
* [[2000]] оны [[6 сарын 12]]: Саудын Арабтай албан ёсоор хилийн шугамаа тохиров.
* 2000 оны 10 сар: Хуучин Өмнөд Йемений нийслэл байсан [[Аден]]ы боомтод [[Ал-Кайда]] бүлэглэл АНУ-ын усан онгоцыг дэлбэлэв.

== Улс төр ==
Йемен нь Арабын орнууд дотроос [[Бүгд найрамдах засаглал]]тай цор ганц улс юм. Одоогийн [[үндсэн хууль]] нь [[1991]] онд батлагдаж, [[1994]], [[2001]] онуудад нэмэлт өөрчлөлт оруулснаар мөрдөгдөж буй.

[[Төрийн тэргүүн]] болох [[ерөнхийлөгч]] нь [[ард түмэн|ард түмнээс]] шууд санал хураалтаар сонгогддог бөгөөд бүрэн эрхийн хугацаа нь 7 жил, нэг хүн 2 удаа л сонгогдох эрхтэй. Ерөнхийлөгчийн эрх нь харьцангуй өргөн бөгөөд [[дэд ерөнхийлөгч]], [[ерөнхий сайд]]ыг ерөнхийлөгч томилдог.

[[Засгийн газар|Засгийн газрын]] гишүүдийг ч ерөнхий сайдын саналыг үндэслэн, ерөнхийлөгч томилно.

[[Парламент]] нь [[хоёр танхимт парламент|хоёр танхимтай]] бөгөөд 111 суудал бүхий '''Зөвлөхүүдийн танхим''' ба 301 суудал бүхий '''Төлөөлөгчдийн танхим'''аас бүрдэнэ. Зөвлөхүүдийн танхимын бүх гишүүнийг ерөнхийлөгч томилдог. Харин төлөөлөгчдийн танхимын гишүүд нь бүх ард түмний шууд сонгуулиар 6 жилийн хугацаатай сонгогддог. Зөвлөхүүдийн танхим нь хуул тогтоох эрх мэдэлгүй бөгөөд ерөнхийлөгчийн бодлогод зөвлөх үүрэгтэй байгууллага төдий тул тус улсыг үндсэндээ нэг танхимт парламенттай гэж хэлж ч болох юм.

Улс төрийн голлох намууд нь хуучин [[Хойд Йемен]]ий эрх баригч нам байсан, одоогийн ерөнхийлөгч [[Али Абдулла Салеха]]гийн удирддаг Бүх ард түмний зөвлөл, хуучин [[Өмнөд Йемен]]ий төрийн эрхийг барьж байсан [[Йемений Социалист Нам]], мөн [[Йемений Хувьсгалт Холбоо]] болно.

Ардчилсан улс болохын хувьд эмэгтэйчүүдэд ч сонгуулийн эрх байдаг.

== Эдийн засаг ==
Нэг хүнд ногдох [[ДНБ]] нь [[2003]] оны байдлаар 800 ам.доллар байгаа нь Хөрш орнуудтайгаа харьцуулахад тун бага хэмжээ юм.[[Газрын тос]] олборлож, [[гадаад худалдаа]]ны орлого нь өсөх хандлагатай байгаа ч түүний ихэнх нь [[хүнсний бараа]] болон машин техник зэргийн [[импорт]]онд зарцуулагддаг.
[[Кофе]]ны тариалалтаараа алдартай бөгөөд [[Мока]] кофе хэмээх кофены төрөл нь тус улсын өмнөд хэсэгт орших далайн эргийн хотын нэр юм. Гэвч тус улсын газар нутаг нь бараг бүхэлдээ [[цөл]]ийн бүст байрладаг тул [[газар тариалан]] эрхлэх боломжгүй бөгөөд иргэд нь эрт дээр үеэс нүүдлийн мал аж ахуй эрхлэн амь зууж иржээ. Мөн [[загас агнуур]] харьцангуй хөгжсөн. [[Ажилгүйдэл|Ажилгүйдлийн хувь]] 35% ([[2003]] оны тооллого). Сүүлийн жилүүдэд газрын тосны олборлолтын үр дүнд эрс хөгжиж буй хөрш орон болох [[Саудын Араб]] руу гарч ажиллагсдын тоо олширч буй.

2007 онд тус улсад [[шатдаг хий]]н орд олдсон байна.

== Хүн ам ==
1994 оны байдлаар хүн ам нь 12 сая 670 мянга орчим, үүнээс [[араб үндэстэн]] 98 хувийг эзлэнэ. Хүн ам нь [[араб хэл]]ээр ярилцах бөгөөд бараг бүгд [[ислам]]ын шашин шүтдэг.

== Соёл ==
Исламын шашинтай улс тул аж амьдралд нь тус шашны нөлөө үлэмж их.

Эрчүүд нь бүсэндээ хавирган сарны хэлбэртэй богино хутга хавчуулж явдаг. Уг хутга нь тухайн хүний удам угсаа, хөрөнгө чинээг илтгэдэг байна. Эдэлж хэрэглэхээсээ илүү гоёл чимэглэлийн зориулалттай тул ирлээгүй байх нь олонтаа. Хот суурин газарт костюм пиджактай эрчүүд харагдах боловч гэртээ өөрийн гэсэн хутгатай байдаг.
Эмэгтэйчүүд нь шашны ёс заншлын дагуу үс, нүүрээ алчуураар халхалж, бүх биеэ бүрхсэн хувцас өмсөх боловч Саудын Араб зэрэг орноос ялгаатай нь хуулиар тогтоосон зүйл биш юм. 

Хүүхдүүдийн 50％ орчим нь л сургуульд хамрагддаг.

Өдгөө дэлхий дээрх хамгийн эртний хот гэгддэг [[Сана]] хотын хуучин дүүргүүд нь [[дэлхийн өв]]д бүртгэгдсэн байдаг.

{| class="wikitable" style="margin:0 auto"
|+'''Баярын өдрүүд'''
!Өдөр!!Нэр!!Араб хэлний нэр!!Тайлбар
|-
|[[1 сарын 1]]||[[Шинэ жил]]||&nbsp;||&nbsp;
|-
|[[5 сарын 22]]||Нэгдсэн Улсын өдөр||&nbsp;||[[1990]] оны энэ өдөр Хойд, Өмнөд Йемен улсууд нэгджээ.
|-
|[[7 сарын 7]]||Unity Factory Day||&nbsp;||&nbsp;
|-
|[[9 сарын 26]]||1962 оны хувьсгалын өдөр||&nbsp;||&nbsp;
|-
|[[10 сарын 14]]||Үндэсний өдөр||&nbsp;||&nbsp;
|-
|[[Хижрийн тоолол|Хижрийн тооллын]] 1 сарын 1||Исламын шинэ жил||Muharram||
|-
|Хижрийн тооллын 10 сарын 1||[[Ийд ал-Фит]] - Мацгийн сарын сүүлчийн өдрийн баяр||Eid al-Fit||
|-
|Хижрийн тооллын 12 сарын 10||[[Ийд ал-Адха]] - Өргөлийн баяр）||Eid al-Adha||
|}

== Засаг захиргааны хуваарь ==
{{main|Йемений засаг захиргааны хуваарь}}
[[Файл:Yemen_governorates_numbered_english.png|right|300px|Йемений засаг захиргааны хуваарь<br />(Англи цагаан толгойн дарааллаар)]]
# Abyan 
# 'Adan 
# Ad Dali'
# Al Bayda' 
# Al Hudaydah 
# Al Jawf 
# Al Mahri 
# Al Mahwit 
# 'Amran 
# Dhamar 
# Hadramaout 
# Hajjah
# Ibb 
# Lahij 
# Ma'rib 
# Sa'dah 
# Sanaa 
# Shabwah 
# Ta'izz
* Sana'a (нийслэл) ※[[2004]] оны [[1 сар]]д засаг захиргааны нэгж болсон. Газрын зурагт тэмдэглэгдээгүй.
* Raymah ※2004 оны 1 сард засаг захиргааны нэгж болсон. Газрын зурагт тэмдэглэгдээгүй.

== Мөн үзэх ==
* [[Йемений түүх]]

== Тэмдэглэл ==
{{notelist}}
{{Reflist|group=n}}

== Эшлэл ==
<!-- This article uses [[Wikipedia:Footnotes]]. Please use this format when adding references to material in the article. External links added directly to this section will be swiftly deleted without notice. -->
{{reflist}}

== Гадаад холбоос ==
{{Commonscat|Yemen}}
* [https://web.archive.org/web/20171221131830/http://www.presidentsaleh.gov.ye/index.php Йемений Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар] араб, англи хэлээр
* [https://web.archive.org/web/20080419054430/http://www.yementourism.com/arabic/ Йемений аялал жуулчлалын газар] араб, англи хэлээр

{{Ази}}
{{Хөтлөгч мөр Арабын Барилдлага}}
{{OIC}}

[[Ангилал:Йемен|*]]
[[Ангилал:Азийн орон]]
[[Ангилал:Буурай хөгжилтэй орон]]
[[Ангилал:Ерөнхийлөгчийн засаглалтай бүгд найрамдах улс]]
[[Ангилал:Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын гишүүн орон]]