Могилёв
Могилёв (белар. Магілё́ў , мөн Могилев) — Беларусь улсын Могилёв мужийн засаг захиргааны төв хот. Беларусийн 2025 оны хүн амын тооллогоор 352 896 хүн амтай байсан хот.
Түүх
[засварлах | кодоор засварлах]
Могилёв хот 700 гаруй жилийн түүхтэй. Хот байгуулагдсан огноог судлаачдын хүлээн зөвшөөрснөөр 1267 он гэж үздэг боловч баримтат нотолгоо байдаггүй ажээ.
1358 онд Могилёв суурин Литвын Их Гүнт улсын нэг хэсэг болжээ. 1377 онд тус суурин Ягеллогийн өмч болж, түүний удмын үл хөдлөх хөрөнгө болсон байна. Ягелло Польшийн хатан хаан Ядвигатай гэрлэж, Могилёвыг хүн амын бүх орлогын хамт насан туршдаа ашиглахаар шилжүүлэн авчээ. 1430 онд Могилёв Свидригайлогийн хаан ширээнд сонгогдохыг дэмжив.
1480 онд Литвын Их Гүнт улсын номд Могилёвыг хилийн гаалийн хот гэж дурдсан байдаг. 16-р зуунд Могилёв эцэст нь бүрэн хэмжээний бүтэцтэй, хүн ам өссөн, гар урлал, худалдаа хөгжсөн хот болжээ. 1514 онд Москвагийн Их Гүнт улсын нэг хэсэг болсон байна.
Польшийн Вант Улс ба Литвын Их Гүнт улсын хооронд 1569 онд Люблин холбоо байгуулагдсаны дараа Могилёв Польш-Литвын хамтын нөхөрлөлийн нэг хэсэг болжээ. 1577 онд Могилёв Польшийн хаан, Литвын агуу герцог Стефан Батори нараас Их Магдебургийн эрхийг хүлээн авсан юм.
1772 онд Польш-Литвын хамтын нөхөрлөлийн анхны хуваагдлаар Могилёв Оросын эзэнт гүрний нэг хэсэг болж, Могилев мужийн төв болжээ.
Засаг захиргаа
[засварлах | кодоор засварлах]Могилёв хот засаг захиргааны хувьд Лениний болон Октябрийн гэж хоёр дүүрэгт хуваагддаг.
Аж үйлдвэр
[засварлах | кодоор засварлах]Могилёвын аж үйлдвэрийн цогцолборын салбарын бүтцэд химийн болон нефть химийн (29.1%), механик инженерчлэл, металл боловсруулах (35.2%), хоол хүнс (18.8%), хөнгөн (11%) үйлдвэрүүд давамгайлж байгаа нь хотын бараг бүх гадаад худалдааны эргэлтийг тодорхойлдог.