Санхүү Эдийн Засгийн Их Сургууль
| University of Finance & Economics (UFE) | |
| Уриа | Эрхэм баян эрдэм |
|---|---|
| анг Уриа | Wisdom is the wealth of highest value |
| Байгуулагдсан он | 1924 |
| Төрөл | Төрийн өмчит их сургууль |
| Байршил | Улаанбаатар, Монгол Улс |
| Хэл | монгол хэл |
| Цахим хаяг | ufe |
Санхүү Эдийн Засгийн Их Сургууль (товчлол: СЭЗИС) (Англи: University of Finance & Economics (UFE) Монгол улсын ууган боловсролын байгууллагуудын нэг бөгөөд эдийн засаг, санхүү, бизнесийн чиглэлээр сургалт явуулдаг юм.
Түүхэн замнал[засварлах | кодоор засварлах]
1924 оны 6 сарын 1-нд Гаалийн сургууль нэртэйгээр байгуулагджээ.
1926 Сурах хугацааг 2 жил болгон сунгаж заах хичээл, сурагчдын тоог олшруулан сургалтын төлөвлөгөө, програмыг шинэчлэн Нягтлан бодохын түр сургууль болгон өөрчлөв.
1931 Нягтлан бодогчдын дээд сургууль, дэлхийн хоёрдугаар дайны дараа Санхүү эдийн засгийн коллеж
1935 Улс ардын аж ахуйн бүтэц өөрчлөгдөн, шинэ шинэ салбарууд бий болсон нь бүртгэл тооцооны мэргэжилтэй боловсон хүчнийг улам ихээр шаардах болсоноор Санхүүгийн техникум болон өргөжсөн.
1936 Сангийн сайд С.Довчингийн нэрэмжит сургууль болсон.
1946 Санхүүгийн техникумыг Санхүү эдийн засгийн техникум болгон өөрчилж, суралцах хугацааг 3 жил болгожээ.
1949 Хөдөлмөрийн Гавьяаны Улаан тугийн Одонгоор СЭЗТ-ыг шагнав.
1954 1953 оны 9-р сараас 7 жилийн боловсролтой хүмүүсийг элсүүлэн суралцуулж сар бүр 200-250 төгрөгийн тэтгэлэг олгож эхлэв.
1962 3-р курс төгсөгчдийг 1 жилийн хугацаатай ажиллуулан дадлагажуулан улсын шалгалт өгүүлж төгсгөдөг болов.
1972 10-р анги төгсөгчдийг элсүүлж суралцах хугацааг 2 жил болгов.
1991 02-11 Эдийн засгийн коллеж
1994-01-15 Дээд боловсрол олгодог коллежийн түвшинг хангав.
1996-08-16 Санхүү эдийн засгийн дээд сургууль
1997-10-01 Менежментийн гэрээгээр нийгэмд үйлчилдэг, ашгийн төлөө бус ТББ-ийн хэлбэрээр ажиллаж эхлэв.
2007-10-01 Хичээлийн шинэ байр ашиглалтад оров.
2008 Байгууллага болон бүх хөтөлбөрүүд үндэсний хэмжээнд магадлан итгэмжлэв.
2009 EBSCO цогц цахим мэдээллийн санг ашиглаж эхэлсэн.
2012-05-01 Олон улсын ACBSP байгууллагаар Монгол улсаас анх удаа хөтөлбөрүүдээ магадлан итгэмжлүүлэв.
2015 Монголд анх удаа цахим, холимог сургалтыг нэвтрүүллээ.
2016 Санхүү Эдийн Засгийн Их Сургууль болж нэрээ өөрчилсөн байна.
2018 Олон улсын ACCA, CGMA байгууллагын 1-р түвшинг хангаж магадлан итгэмжлэгдэв. Оюуны өмчийн хулгайн эсрэг дэлхийн шилдэг системийг нэвтрүүлэв.
2019 Монгол Улсад анх удаа:
- Блокчэйнээр баталгаажсан диплом олгож эхлэв. - Салбар дундын судлалын тэнхимийг байгуулав.
2020 Олон улсын клоуд технологийг амжилттай нэвтрүүлсэн улсдаа жишиг болов. Олон улсын ACCA байгууллагын 2-р түвшинг хангаж магадлан итгэмжлэгдэв.
2021 Стратеги 2021-2031 эхэлсэн. Даатгал, Худалдаа, Төрийн удирдлага, Бизнес ба эрх зүйн хөтөлбөр нээв.
2022 Олон улсын THE жагсаалтад Монгол улсаас анх удаа эрэмбэлэгдэв. Олон улсын мэргэжлийн зэргийн дипломтой төгсөх боломжтой болов. /CGMA/
2023 Санхүү Эдийн Засгийн Их Сургууль болж нэрээ өөрчилсөн байна.
Академи[засварлах | кодоор засварлах]
Бакалаврын сургалт[засварлах | кодоор засварлах]
СЭЗИС-ийн хэрэгжүүлж буй сургалтын хөтөлбөр буюу сургалт явуулж буй мэргэжлүүдийг дурдвал:
- Нягтлан бодох бүртгэл,
- Бизнесийн менежмент,
- Маркетингийн менежмент,
- Бизнесийн эдийн засаг,
- Санхүүгийн менежмент,
- Банкны менежмент,
- Мэдээллийн системийн менежмент
- Эрх зүй
- Олон улсын худалдаа
Магистрын сургалт[засварлах | кодоор засварлах]
Мэргэжлүүдээр бакалаврын сургалтыг өдөр, орой, эчнээ хэлбэрээр явуулдаг.
- Нягтлан бодох бүртгэл,
- Бизнесийн менежмент,
- Санхүүгийн менежмент
чиглэлээр мэргэшсэн “Бизнесийн удирдлагын мастер”-ын зэргийг өдөр, орой, эчнээ хөтөлбөрөөр олгох үндсэн сургалттай.
Докторын сургалт[засварлах | кодоор засварлах]
2009-2010 оны хичээлийн жилээс докторантурын сургалтын хөтөлбөрийг нээн, сургалтаа явуулж байна.
Сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрүүд цаг үеийн шаардлагыг хангахуйцаар өөрчлөгдөн шинэчлэгдэж байдаг.
2011-2012 оны хичээлийн жилийн байдлаар 4000 гаруй оюутан сурагч хамрагдан суралцаж, 100 гаруй мэргэжлийн туршлага, эрдмийн зэрэг цол бүхий багш, профессорууд ажиллаж байна.
Хамтын ажиллагаа[засварлах | кодоор засварлах]
Сүүлийн жилүүдэд гадаад харилцаа, хамтын ажиллагаа өргөжиж байна.
- Бүгд найрамдах Солонгос улс (БНСУ)
- Бүгд найрамдах Хятад ард улс (БНХАУ)
- Оросын холбооны улс (ОХУ)
- Япон улс
- Америкийн нэгдсэн улс (АНУ)
- Сингапур улс
- Нэгдсэн вант улс
- Украйн улс
- Холбооны бүгд найрамдах Герман улс (ХБНГУ)
- БНХАУ-ын тусгай захиргааны бүс Хонг Конг
- БНХАУ-ын тусгай захиргааны бүс Тайван
- БНХАУ-ын тусгай захиргааны бүс Макао
зэрэг гадаад орны их, дээд сургуулиудтай хамтран ажиллаж, давхар зэрэг олгох хамтарсан хөтөлбөрүүдийг амжилттай хэрэгжүүлж байна.
Алдартай төгсөгчид[засварлах | кодоор засварлах]
- Юмжаагийн Цэдэнбал, Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улсын удирдагч.
- Жигжидийн Мөнхбат, 1968 оны Зуны олимпийн мөнгөн медальт чөлөөт бөхийн тамирчин.
Онцлох алдартнууд[засварлах | кодоор засварлах]
- Санж овогтой Довчин 1926-1936 онд БНМАУ-ын ардын сайд нарын Зөвлөлийн ерөнхий сайдын жинхэнэ орлогч сайд, орлогч сайдын ажлыг 1924 оноос Монгол улсын санхүү эдийн засгийн хөгжүүлж, бэхжүүлэхийн төлөө хүч мэдлэг, бие сэтгэлээ зориулсан юм.
- Цэнгэлт овогтой Жигжиджав 1923-1924 онд Сангийн яамны дэргэдэх гаалийн нягтлан бодохын сургуульд суралцсан анхны төгсөгчдийн нэг. 1926-1930 онд Монголын харилцан туслалцах хоршооны байцаагч, орлогч дарга, Еранхий хорооны даргаар ажилласан юм. 1930-1932 онд БНМАУ-ын Засгинй газрын Ерөнхий сайдаар ажиллаж байсан. МУ-ын 8 дах ерөнхий сайд
- Юмжаа овогтой Цэдэнбал Санхүүгийн техникумд хичээлийн эрхэлэгчээр ажиллаж байсан ба БНМАУ-ын баатар, Хөдөлмөрийн баатар, Маршал цолтой, МУ-ын 12 дахь ерөнхий сайд
- Думаа овогтой Содном 1950 оны төгсөгч, МУ-ын 14 дэх ерөнхий сайд/1984-1990/, Сангийн яамны сайд 1963-1984/ зэрэг албан тушаал хашиж байсан. 1992 оноос ерөнхий сайдын зөвлөх, Монгол-Японы харилцааг дэмжих "Түншийн холбоо" нийгэмлэгийн ерөнхийлөгч, 2003 оноос "Монгол алт корпораци"-ийн эдийн засгийн зөвлөхөөр ажиллаж байна.
- Ринчинням овогтой Амаржаргал Улсын их хурлын гишүүнээр 4 удаа сонгогдож байсан ба 1998 онд гадаад хэргийн яамын сайдаар томилогдон ажилласан. МУ-ын 21 дэх ерөнхий сайд Санхүү эдийн засгийн их сургуулийн удирдах зөвлөлийн дарга, Глобал эдийн засгийн судалгааны хүрээлэнгийн ерөнхий захирал.
- Цэдэвсүрэн овогтой Даваадорж 1996 онд СЭЗДС-ийн эрдэм шинжилгээ, судалгаа хариуцсан дэд захирал 1996-2005 онд СЭЗДС-ийн орлогч захирал Глобал эдийн засгийн судалгаааны хүрээлэнгийн хүндэт профессор СЭЗИС-ийн Удирдах зөвлөлийн гишүүн, Монгол улсын гавьяат эдийн засагч, Эдийн засгийн шинжлэх ухааны доктор, СЭЗИС-ийн зөвлөх профессор Эдийн засгийн ухааны доктор, профессор цолтой.
- Жамъян овогтой Нямсүрэн Санхүү эдийн засгийн дээд сургуульд 1955 оноос эхлэн СЭЗТ-кум, СЭЗДС-д тасралтгүй 61 жил багшилсан. Тус хугацаанд хичээлийн эрхлэгч, орлогч захирал,тэнхимийн эрхлэгч, зөвлөх багшаар ажиллаж байсан ба нягтлан бодох бүртгэл, санхүүгийн бүртгэлийн мэргэжлийн олон сурах бичиг бүтээсэн. СЭЗИС-ийн 90 жилийн түүхт ойг тэмдэглэн, "Өсөж, өнөржин, өөдлөн дэлгэрсэн 90 жил" түүхийн номыг Ардын багш Ж.Нямсүрэн туурвив.
- Баажаа овогтой Лувсандорж Монгол улсын гавьяат багш 1980 оноос 2015 он хүртэл Нягтлан бодолх бүртгэлийн тэнхимд багш, дэд профессор, зөвлөх багшаар ажилласан. Зөвлөх багшаар ажиллаж байх хугацаандаа залуу багш нарыг төлөвшүүлэх, багшлах арга зүйд суралцуулах, сургалтын орчныг сайжруулах чиглэлээр олон арга хэмжээ санаачилсан Ахмадын зөвлөлийн даргаар ажиллаж олон сайшаалтай ажил хэрэгжсүүлсэн.
- Дорлигжав овогтой Батжаргал Монгол улсын гавьяат багш 2004-2018 он хүртэл Санхүү эдийн засгийн их сургуулийн захирлаар ажиллаж байсан. СЭЗИС-ийн Удирдах зөвлөлийн гишүүн, эдийн засгийн ухааны доктор, профессор СЭЗИС-ийн хамтын ажиллагаа бизнес хөгжлийн хүрээлэнгийн захирал
- Жамъяандорж овогтой Батхуяг Монгол улсын гавьяат багш 1999-2004 он СЭЗИС-ийн захирлаар ажиллаж байсан. 2004-2008 онд УИХ-ын гишүүнээр сонгогдож байсан. 2007-2008 онд МУ-ын Засгийн газрын гишүүн, Батлан хамгаалахын сайд, 2012 онд Сангийн сайдын зөвлөх, 2012-2015 онд Хөдөлмөрийн дэд сайд, СЭЗИС-ийн Удирдах зөвлөлийн гишүүн, Глобал эдийн засгийн судалгааны хүрээлэнгийн гүйцэтгэх захирал