Седна (одой гараг)

Седна (жижиг гаргийн дугаар: 90377 Седна) нь Нарны аймгийн хамгийн гаднах хэсэгт оршдог одой гараг юм. Энэ нь далайн ван гаргийн тойргоос цааш Нарны тойрог замд оршдог. Седнаг 2003 онд нээсэн ба гадаргуу нь Нарны аймгийн хамгийн улаан өнгөтэй биетүүдийн нэг юм. Спектроскопын судалгаагаар Седнагийн гадаргуу нь ус, метан, азотын хатуу мөсний холимог болон "толин" хэмээх улаан өнгөт бодисын бүрдэлтэй болохыг тогтоосон. Энэ нь Далайн вангаас цааш орших зарим биеттэй химийн хувьд төстэй.

Седна нь одой гараг Церерагийн хамт, саргүй том одой гаргийн тоонд ордог. Седнагийн диаметр нь ойролцоогоор 1,000 км бөгөөд Церера болон Санчирын дагуул Тетисийн хооронд орших хэмжээтэй гэж үздэг. Саргүй учраас Кеплерийн гаргуудын хөдөлгөөний хуулийг ашиглан Седнагийн массыг тодорхойлох боломжгүй тул яг нарийн хэмжээ нь одоогоор тодорхойгүй байна.  

Седнагийн тойрог зам нь Нарны аймагт хамгийн өргөн хэмээн тооцогддог. Түүний афелион (Нараас хамгийн хол цэг) нь 937 одон орны нэгж (AU) буюу далайн вангийн афелионоос 31 дахин, дэлхийн вангаас 19 дахин хол байрладаг. Седнагийн ихэнх зам нь нарны мандал (heliopause)-аас цааш байрлах бөгөөд энд Нарнаас бус харин од хоорондын орон зайгаас ирэх жижиг бөөмс давамгайлдаг. Седнагийн тойрог замын эллипс маш өндөр буюу 0.8496 гэсэн үзүүлэлттэй, нарийн бөгөөд урт замтай. Энэ нь түүний перигелион (Нартай хамгийн ойр цэг) нь 76 AU буюу афелионоосоо 12.3 дахин ойрхон гэсэн үг юм.  

2024 оны 1-р сарын байдлаар Седна нь перигелионы ойролцоо байгаа бөгөөд Нарнаас 83.55 AU (12.50 тэрбум км) буюу далайн вангаас 2.8 дахин хол зайтай байна. Одоогийн байдлаар одой гаргууд болох Эрис болон Гонггонг нь Седнагаас ч хол зайд байрлаж байгаа. Седнаг перигелионы үеэр судлах зорилгоор Бархасбадийн татах хүчний тусламжтайгаар хийсэн хөөргөлт 24.5 жилийн хугацаанд амжилттай гүйцэтгэх боломжтой гэж үзэж байна.