Өндөг: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
бNo edit summary
б r2.7.3) (робот Нэмж байна: bjn:Hintalu
Мөр 28: Мөр 28:
[[be-x-old:Яйка]]
[[be-x-old:Яйка]]
[[bg:Яйце (зоология)]]
[[bg:Яйце (зоология)]]
[[bjn:Hintalu]]
[[bn:ডিম (জীববিজ্ঞান)]]
[[bn:ডিম (জীববিজ্ঞান)]]
[[bs:Jaje]]
[[bs:Jaje]]

11:19, 26 Тавдугаар сар 2012-ий байдлаарх засвар

Хүнсэнд хамгийн өргөн хэрэглэгддэг тахианы өндөг
Хадмал
Монгол үсгээр
буриад кирилл.үндэгэн
монгол кирилл.өндөг
халимаг кирилл.өндгн

Өндөг нь зуйван дугуй хэлбэртэй. Өндөгний шар нь угтаа бол өндөг өөрөө юм. Түнийг бүрхсэн үр хөврөлийн давхаргаас ураг бойждог ажээ. Энэхүү шар нь тэжээл, усны нөөц болно. Өндөг нь өндгөвчөөр дамжихдаа уурган бүрхүүлтэй болж, тэр нь элдэв механик гэмтлээс хамгаалж, бойжиж буй үр хөврөлд нь тэжээлийн болон усны нөөц болж, дараа нь шохойн хальсан доторх зөөлөн давхаргаар бүрхэгддэг. Үүний дараа л шохойн хальс тогтож хатуурна. Хатуу хальс нь нүдэнд үл үзэгдэх нүх сүвээр дүүрэн байдаг тул дотор нь бойжиж буй ураг түүгээр "амьсгалж" байдаг. Хүн төрөлхтөн хоол хүнсэндээ өндгийг өргөнөөр хэрэглэдэг. Нийтлэг хэрэглэгдэх нь гол төлөв шувууны өндөг юм. Тахиа, галуу, нугасны гээд олон төрөл ба бөднө шувууных хамгийн тансаг хэрэглээнд тооцогдох аж. Хамгийн том нь тэмээн хяруулын өндөг. Хэвлээр явагчид болох матар, могой, яст мэлхийн өндөг шувууныхтай найрлагаараа онцын ялгаагүй байдаг ч хүнсэнд хэрэглэхэд оновчтой биш. Өндөгний өнгө, ялангуяа зэрлэг шувууных янз бүр байх ба энэ нь ихэвчлэн өнгөлөн далдлах үүрэгтэй.

Өндөгний найрлага

Өндөгний химийн найрлагыг авч үзвэл 73,6% нь ус, 13% нь уураг, 12% нь өөх тос, 0.60% нь нүүрс ус, 1% нь кальци, фосфор зэрэг эрдэс бодис байдаг. Өндөгний хамгийн үнэ цэнэтэй зүйл бол шар уураг. Үүнд уураг, өөх тос, эрдэс зэргээс гадна А, В, Е, D аминдэмүүд агуулагдана. Мэдрэлийн болон уураг тархины эд, эсийг лецитин хэмээх чухал бодисоор хангаж өгдөг гол зүйл бол өндөг юм. Чанаж, шарж, бас түүхийгээр хэрэглэсэн ч шингэц сайтай байдаг. Мөн өндөгний уурагт агуулагдах лицозин хэмээх бодис нь хүний бие дэх хортой бичил организмыг устгаж сөнөөдөг.

Гадны холбоос

 Commons: Өндөг – Викимедиа дуу дүрсний сан