Ховордсон зүйл: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added

Inline

14:38, 12 Зургаадугаар сар 2012-ий байдлаарх засвар

Ховордож устах аюулд тулгарсан амьтан, ургамал, бусад амьд биетийн бүлгийг ховордсон зүйл гэнэ. Амьдрах орчны хомсдол, хүний үйл ажиллагаа, өрсөлдөгч зүйлийн өсөлт, дайсан амьтны тооны өсөлт гэх мэт олон учир шалтгааны улмаас амьтан ургамал ховордож устах аюулд тулгардаг. Судлаачид дэлхийн бүх амьд биетийн дөч орчим хувь ховордож байгаа гэсэн дүгнэлтийг гаргажээ. ^[1] Улс орон бүрт өөрийн ховордож байгаа зүйлүүдийг хамгаалах хууль, дүрэм хязгаарлалтууд байдаг. Ховордсон зүйлүүдийг олон улсын хэмжээд устах аюулд хэр ойрхон байгаагаас хамааруулан ховор, нэн ховор, устаж байгаа, байгаль дээр устсан, бүрмөсөн устсан гэх мэтээр ангилж үздэг. Монгол орны ховордсон амьтдын тухай Монгол улсын улаан номоос мэдэж болох бөгөөд анх 1986 онд хэвлэгдэж, хожим дахин засварлаж хэвлүүлсэн. Уг номд загас хоёр зүйл, хоёр нутагтан хоёр зүйл, мөлхөгч дөрвөн зүйл, шувуу арван ес, хөхтөн хорин гурван зүйл амьтан багтаж байжээ.

Дэлхийд ховордсон зарим амьтдын жагсаалт:

Монгол оронд ховордсон амьтдын жагсаалт:

Монгол төдийгүй дэлхий даяар хулгайн ан агнуур ховор ан амьтдын тоо толгойг цөөрүүлэх нэг чухал шалтгаан болдог бөгөөд Африкийн хирс, Монголын бөхөнгийн эвэр, бугын цусан эвэр гэх мэт нь Хятадын анагаах ухаанд үнэт түүхий эд болдог учир эдгээр амьтад хулгайн ангийн золиос болдог.

Лавлах

↑ IUCN Red-list statistics (2006)

[IUCN-1] IUCN Red-list statistics (2006)

[1]

@@ Мөр 1: / Мөр 1: @@
-[[File:Acinonyx jubatus walking edit.jpg|thumb|Ховордсон амьтаны нэг жишээ бол үчинбэр юм .]]
+[[File:Acinonyx jubatus walking edit.jpg|thumb|Ховордсон амьтны нэг жишээ бол [[үчимбэр]] юм.]]
-Ховордож устах аюулд тулгарсан амьтан, ургамал, бусад амьд биетийн бүлгийг ховордсон зүйл амьтан буюу '''ховордсон амьтад''' гэнэ. Амьдрах орчны хомсдол, хүний үйл ажиллагаа өрсөлдөгч зүйл амьтаны өсөлт дайсан амьтаны тооны өсөлт гэх мэт олон учир шалтгааны улмаал амьтан ургамал ховордож устах аюулд тулгардаг. Судлаачид дэлхийн бүх амьд биетийн дөч орчим хувь ховордож байгаа гэсэн дүгнэлтийг гаргажээ. <ref name = "IUCN">[http://www.iucnredlist.org/info/tables/table1 IUCN Red-list statistics (2006)]</ref>  Улс орон бүр өөрийн ховордож байгаа амьтадыг хамгаалах хууль, дүрэм хязгаарлалтууд байдаг. Ховордсон амьтадыг олон улсын хэмжээд устах аюулд хир ойрхон байгаагаас хамааруулан ховор, нэн ховор, устаж байгаа, байгаль дээр устсан, бүр мөсөн устсан гэх мэтээр ангилж үздэг. Манай орны ховордсон амьтадын тухай монгол улсын улаан номоос мэдэж болох бөгөөд анх 1986 онд хэвлэгдэж, хожим дахин засварлаж хэвлүүлсэн. Уг номд загас хоёр зүйл, хоёр нутагтан хоёр зүйл, мөлхөгч дөрвөн зүйл, шувуу арван ес, хөхтөн хорин гурван зүйл амьтад багтаж байжээ.
+Ховордож устах аюулд тулгарсан амьтан, ургамал, бусад амьд биетийн бүлгийг '''ховордсон зүйл''' гэнэ. Амьдрах орчны хомсдол, хүний үйл ажиллагаа, өрсөлдөгч зүйлийн өсөлт, дайсан амьтны тооны өсөлт гэх мэт олон учир шалтгааны улмаас амьтан ургамал ховордож устах аюулд тулгардаг. Судлаачид дэлхийн бүх амьд биетийн дөч орчим хувь ховордож байгаа гэсэн дүгнэлтийг гаргажээ. <ref name = "IUCN">[http://www.iucnredlist.org/info/tables/table1 IUCN Red-list statistics (2006)]</ref>  Улс орон бүрт өөрийн ховордож байгаа зүйлүүдийг хамгаалах хууль, дүрэм хязгаарлалтууд байдаг. Ховордсон зүйлүүдийг олон улсын хэмжээд устах аюулд хэр ойрхон байгаагаас хамааруулан ховор, нэн ховор, устаж байгаа, байгаль дээр устсан, бүрмөсөн устсан гэх мэтээр ангилж үздэг. Монгол орны ховордсон амьтдын тухай Монгол улсын улаан номоос мэдэж болох бөгөөд анх 1986 онд хэвлэгдэж, хожим дахин засварлаж хэвлүүлсэн. Уг номд загас хоёр зүйл, хоёр нутагтан хоёр зүйл, мөлхөгч дөрвөн зүйл, шувуу арван ес, хөхтөн хорин гурван зүйл амьтан багтаж байжээ.
-Дэлхийд ховордсон зарим амьтадын жагсаалт:
+Дэлхийд ховордсон зарим амьтдын жагсаалт:
 * [[Хөх халим]]
 * [[Аврага хонин өтэг]]
@@ Мөр 9: / Мөр 9: @@
 * [[Бар]]
 * [[Салхич шувуу]]
-Монгол оронд ховордсон амьтадын жагсаалт:
+Монгол оронд ховордсон амьтдын жагсаалт:
 * [[Умардын халиу]]
 * [[Монгол бөхөн]]
 * [[Хавтгай]]
-* [[Мазайлай]]
+* [[Мазаалай]]
 * [[Тахь]]
 * [[Янгир]]
@@ Мөр 25: / Мөр 25: @@
 * [[Хар мөрний хандгай]]
 * [[Цасны хажир]]
-Манай оронд төдийгүй дэлхий даяар хулгайн ан агнуур ховор ан амьтадын тоо толгойг цөөрүүлэх нэг чухал шалтгаан болдог бөгөөд
+Монгол төдийгүй дэлхий даяар хулгайн ан агнуур ховор ан амьтдын тоо толгойг цөөрүүлэх нэг чухал шалтгаан болдог бөгөөд
-Африкийн хирсний эвэр, монголын бөхөнгийн эвэр, бугын цусан эвэр гэх мэт хятадын анагаах ухаанд үнэт түүхий эд болдог учир эдгээр амьтад хулгайн ангийн золиос болдог.
+Африкийн хирс, Монголын бөхөнгийн эвэр, бугын цусан эвэр гэх мэт нь Хятадын анагаах ухаанд үнэт түүхий эд болдог учир эдгээр амьтад хулгайн ангийн золиос болдог.
 == Лавлах ==
 {{reflist}}
+[[Ангилал:Ховордсон зүйлүүд| ]]
-{{conservation status}}
-{{biology-stub}}
-[[Category:Endangered species| ]]
-[[Category:Conservation]]
 [[af:Bedreigde spesie]]