Химийн индикатор: Засвар хоорондын ялгаа
No edit summary |
|||
| Мөр 109: | Мөр 109: | ||
* [[Хүчил-суурийн индикатор]]ууд |
* [[Хүчил-суурийн индикатор]]ууд |
||
* [[Редокс-индикатор]]ууд, тэдгээрийн '''Ох'''- и '''Red''' хэлбэрүүд өөр өөр өнгөтэй байдаг |
* [[Редокс-индикатор]]ууд, тэдгээрийн '''Ох'''- и '''Red''' хэлбэрүүд өөр өөр өнгөтэй байдаг |
||
* [[ |
* [[Металлиндикатор]]ууд |
||
* [[Адсорбцийн индикатор]]ууд |
* [[Адсорбцийн индикатор]]ууд |
||
| Мөр 118: | Мөр 118: | ||
|- |
|- |
||
! Индикатор |
! Индикатор |
||
! Өнгө/хүчиллэг хэлбэр |
|||
! Окраска/кислая форма |
|||
! өнгө/шүлтлэг хэлбэр |
|||
! Окраска/щелочная форма |
|||
! pH-н интервал |
|||
! Интервалы pH |
|||
|- |
|- |
||
| [[Ализарины шар]] |
|||
| [[Ализариновый желтый]] |
|||
| шар |
|||
| желтый |
|||
| бэхийн ягаан |
|||
| фиолетовый |
|||
| 10,1 - 12,1 |
| 10,1 - 12,1 |
||
|- |
|- |
||
| [[Тимолфталеин]] |
| [[Тимолфталеин]] |
||
| өнгөгүй |
|||
| бесцветный |
|||
| хөх, цэнхэр |
|||
| синий |
|||
| 9,4 - 10,6 |
| 9,4 - 10,6 |
||
|- |
|- |
||
| [[Фенолфталеин]] |
| [[Фенолфталеин]] |
||
| өнгөгүй |
|||
| бесцветный |
|||
| улаан |
|||
| красный |
|||
| 8,2 - 10,0 |
| 8,2 - 10,0 |
||
|- |
|- |
||
| [[Крезолын улаан]] |
|||
| [[Крезоловый красный]] |
|||
| шар |
|||
| желтый |
|||
| хүрэн улаан |
|||
| тёмно-красный |
|||
| 7,0 - 8,8 |
| 7,0 - 8,8 |
||
|- |
|- |
||
| [[Нейтрал (саармаг) улаан]] |
|||
| [[Нейтральный красный]] |
|||
| улаан |
|||
| красный |
|||
| хүрэн |
|||
| коричневый |
|||
| 6,8 - 8,0 |
| 6,8 - 8,0 |
||
|- |
|- |
||
| [[Фенолын улаан]] |
|||
| [[Феноловый красный]] |
|||
| шар |
|||
| желтый |
|||
| улаан |
|||
| красный |
|||
| 6,8 - 8,0 |
| 6,8 - 8,0 |
||
|- |
|- |
||
| [[Бромтимолын хөх]] |
|||
| [[Бромтимоловый синий]] |
|||
| шар |
|||
| желтый |
|||
| хөх |
|||
| синий |
|||
| 6,0 - 7,6 |
| 6,0 - 7,6 |
||
|- |
|- |
||
| [[Лакмус]] (азолитмин) |
| [[Лакмус]] (азолитмин) |
||
| улаан |
|||
| красный |
|||
| хөх |
|||
| синий |
|||
| 5,0 - 8,0 |
| 5,0 - 8,0 |
||
|- |
|- |
||
| [[Метилйин улаан]] |
|||
| [[Метиловый красный]] |
|||
| улаан |
|||
| красный |
|||
| шар |
|||
| желтый |
|||
| 4,4 - 6,2 |
| 4,4 - 6,2 |
||
|- |
|- |
||
| [[Метилийн улбар шар]] |
|||
| [[Метиловый оранжевый]] |
|||
| сарнайн ягаан, шар |
|||
| розовый, желтый |
|||
| шар |
|||
| желтый |
|||
| 3,0 - 4,4 |
| 3,0 - 4,4 |
||
|- |
|- |
||
| [[Бромфенолын хөх]] |
|||
| [[Бромфеноловый синий]] |
|||
| улаан |
|||
| красный |
|||
| хөх |
|||
| синий |
|||
| 3,0 - 4,6 |
| 3,0 - 4,6 |
||
|- |
|- |
||
| [[Тропеолин]] 00... |
| [[Тропеолин]] 00... |
||
| - |
| - |
||
| шар |
|||
| желтый |
|||
| 1,4 - 3,2 |
| 1,4 - 3,2 |
||
|} |
|} |
||
07:26, 26 Хоёрдугаар сар 2013-ий байдлаарх засвар
Индикатор (лат. indicator – заагч) — бодисын эсвэл түүний аль нэг бурдүүлэгчийн агууламжийн (концентраци) өөрчлөлтийг нүдэнд харагдахуйцаар (нүдээр тодорхойлж болохоор) илэрхийлэх нэгдэл (бодис). Жишээ нь, титрлэлтийн үед эсвэл рН, еН г.м. үзүүлэлтүүдийг богино хугацаанд тодорхойлоход ашиглагддаг. Янз бүрийн тусгай зориулалтын индикаторууд байдаг. Жишээ нь цацраг идэвхжилийн хэмжээг тодорхойлох.
Индикаторуудын хэрэглээ
Индикаторууд нь шингэн ба хийний бүтцийг богино хугацаанд тодорхойлох, өөрчлөлтийг хянах, эсвэл химийн урвалын явцыг ажиглах боломжыг олгодог.
Хүчил-суурийн индикаторыуудыг өргөн ашигладаг. Тэдгээрийн усан уусмал нь орчны рН-с хамааран өнгөө өөрчилдөг. Өнгө өөрчлөгддөг шалтгаан нь, хүчиллэг ба шүлтлэг орчинд индикаторын молекулын бүтэц өөрчлөгдөгт оршино. Энэ өөрчлөлт нь уусмалын гэрлийн спектрийн шингээлтийг өөрчилдөг.
Хийн орчны бүтцийг тодорхойлоход индикаторын цаас эсвэл индикаторын хоолойг ашигладаг.
Индикаторуудын молекулын бүтэц ба өнгө
Трифенилметаны будаг - индикаторууд
Трифенилметаны будагууд широко используются в качестве индикаторов. В зависимости от типа заместителей изменения структуры молекулы приводят к широкой гамме цветных соединений, большинство из которых могут служить химическими индикаторами.
| Название \ Положение | 2" | 2 | 3 | 4 | 5 | 2' | 3' | 4' | 5' |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Бромтимоловый синий | SO3− | Me | Br | OH | MeEt | Me | Br | OH | MeEt |
| Бромфеноловый синий | SO3− | H | Br | OH | Br | H | Br | OH | Br |
| Бромкрезоловый зелёный | SO3− | Me | Br | OH | Br | Me | Br | OH | Br |
| Крезоловый красный | SO3− | H | Me | OH | H | H | Me | OH | H |
| Фенолфталеин | CO2− | H | H | OH | H | H | H | OH | H |
| Тимолфталеин | CO2− | Me | H | OH | MeEt | Me | H | OH | MeEt |
| Малахитовый зелёный | H | H | H | NMe2 | H | H | H | NMe2 | H |
Азобензолын уламжлалууд - индикатор
.
Индикаторын төрлүүд
- Хүчил-суурийн индикаторууд
- Редокс-индикаторууд, тэдгээрийн Ох- и Red хэлбэрүүд өөр өөр өнгөтэй байдаг
- Металлиндикаторууд
- Адсорбцийн индикаторууд
Өргөн тархсан хүчил-суурийн индикаторууд
| Индикатор | Өнгө/хүчиллэг хэлбэр | өнгө/шүлтлэг хэлбэр | pH-н интервал |
|---|---|---|---|
| Ализарины шар | шар | бэхийн ягаан | 10,1 - 12,1 |
| Тимолфталеин | өнгөгүй | хөх, цэнхэр | 9,4 - 10,6 |
| Фенолфталеин | өнгөгүй | улаан | 8,2 - 10,0 |
| Крезолын улаан | шар | хүрэн улаан | 7,0 - 8,8 |
| Нейтрал (саармаг) улаан | улаан | хүрэн | 6,8 - 8,0 |
| Фенолын улаан | шар | улаан | 6,8 - 8,0 |
| Бромтимолын хөх | шар | хөх | 6,0 - 7,6 |
| Лакмус (азолитмин) | улаан | хөх | 5,0 - 8,0 |
| Метилйин улаан | улаан | шар | 4,4 - 6,2 |
| Метилийн улбар шар | сарнайн ягаан, шар | шар | 3,0 - 4,4 |
| Бромфенолын хөх | улаан | хөх | 3,0 - 4,6 |
| Тропеолин 00... | - | шар | 1,4 - 3,2 |