5 сарын 6

5 сарын 6 нь Григорийн тооллын жилийн 126 дахь (өндөр жил бол 127 дэх) өдөр юм. Мөн он дуустал 239 өдөр үлдэж байна.

Онцлох үйл явдал

• 1527 - Испани, Германын нэгдсэн цэргийн хүч Ром хотод хяналтаа тогтоов. Италийн эзэн хаан V Чарльз болон Ромын пап VII Клемент нар СантАнжело сүм рүү зугтжээ.
• 1536 - Инкагийн арми Кузко хотод хяналтаа тогтоох оролдлого хийжээ.
  • Английн хаан VIII Хенригийн зарлигаар Английн бүх сүмд англи хэл дээр хэвлэсэн Библи судрыг тараахаар болов.
• 1542 - Католик шашны номлогч Френцис Завьер Португалийн мэдэлд байсан Энэтхэгийн Гоа хотод хүрчээ.
• 1682 - Францын хаан XIV Луй Версалийн ордон руу нүүв.
• 1757 - Пруссийн арми Праг хотноо Австрийн армитай тулалдаж эхэлжээ.
  • Бирм улсад 17 жил үргэлжилсэн иргэний дайн эцэслэв.
• 1782 - Тайландын эзэн хааны ордныг барих ажил эхэлжээ. Барилгыг Сиамын эзэн хаан Будда Ёдфа Чулалоке удирдаж байв.
• 1835 - Алдарт New York Herald сонин анхны дугаараа уншигчдын гарт хүргэв.
• 1840 - Дэлхийн хамгийн анхны шуудангийн маркыг Их Британи, Умард Ирландын нэгдсэн хаант улсын үйлчилгээнд нэвтрүүлэв.
• 1861 - Америкийн иргэний дайн: Арканзас муж Холбооны нэгдлээс гарав.
• 1863 - Америкийн иргэний дайн: Конфедерацийн арми Потомакын тулаанд ялалт байгуулсан Канцелорсвилийн тулаа өндөрлөжээ.
• 1877 - Лакота өмгийн удирдагч "Эмнэг хангал" АНУ-ын цэргүүдэд бууж өгөв.
• 1882 - АНУ-ын конгресс Хятадын иргэдийн цагаачлалын тухай хуулийг батлажээ.
• 1889 - Парисын төдийгүй Францын бэлгэ тэмдэг гэгдэх Эйфелийн цамхаг албан ёсоор үүдээ нээв.
• 1902 - Филиппинийн босогч Макариа Сакай Тагалог улс байгуулан өөрийгөө Ерөнхийлөгчөөр зарлажээ.
• 1906 - Хаант Орос улсад шинэ Үндсэн хууль батлагдав.
• 1916 - Ливаны 21 үндсэрхэг үзэлтнийг Оттоманы генерал Жемал Пашагийн тушаалаар цаазлажээ.
  • Вьетнамын босогчид Францын эзэрхийллийн эсрэг төрийн эргэлт хийх үеэр хаан Дуй Тан барьцаалагдав. Удалгүй эрх хэмжээгээ хураалгасан тэрээр Риюнион арал руу цөлөгджээ.
• 1935 - АНУ даяар ажилд зуучлах 7034 дэд хороо байгуулагдав.
• 1937 - Гинденбургийн осол: АНУ-ын Нью Жерси хотын Лейкхөрст хотод Германы нисэх төхөөрөмж Гинденбургт гал гарч хэдхэн минутын дотор осолдов. Ослын улмаас 36 хүн амиа алджээ.
• 1941 - Дэлхийн хоёрдугаар дайнд АНУ-ын армийн ашигласан "Бүгд найрамдах П-47 аянга" хөлөг анхны нислэгээ үйлдэв.
• 1942 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн: Филиппинийн Коррегидор хотод Японы цэргүүд бууж өгчээ.
• 1945 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн: Герман дахь тагнуулч Мильдред Гилларс сүүлчийн мэдээгээ холбоотон гүрнүүдэд өгчээ.
• 1945 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн: Зүүн фронтод сүүлчийн томоохон тулаан дэгджээ.
• 1949 - EDSAC буюу дэлхийн хамгийн анхны цахим тооцоолуур болох компьютер ажиллаж эхлэв.
• 1954 - Британийн гүйгч Рожер Баннистер дөрвөн минутаас дотогш хугацаанд 1609 метр зай туулсан дэлхийн анхны хүн болжээ.
• 1960 - Английн гүнж Маргарет, Энтони Армстронг-Жонес нарын хуримыг телевизээр анх удаа шууд дамжуулж, 20 сая хүн үзжээ.
• 1972 - Туркэд төрийн эргэлт хийхийг завдсан хэргээр Дениз Гезмиш, Юсуф Аслан, Хусейн Инан нарт бүх насаар нь хорих ял оноов.
• 1976 - Умард Италийн нутагт 6.5 магнитудын хүчтэй газар хөдөлж 978 хүн амиа алдан, 2400 хүн бэртэж, гэмтжээ.
• 1983 - Хэвлэлтэд гарсан даруйдаа олон нийтийн дунд шуугиан тариад байсан "Гитлерийн тэмдэглэл"-г эрдэмтэд худал хуурмаг зүйл болохыг тогтоов.
• 1984 - 1700-аад оны сүүл 1800-аад оны эхээр Өмнөд Солонгост Католик шашныг дэлгэрүүлсэн 103 номлогчийг Ромын пап II Йоан Павел гэгээнтнээр өргөмжилжээ.
• 1994 - Их Британийн хатан хаан II Элизабет, Фрацын Ерөнхийлөгч Франсуа Миттеран нар Чанелийн сувгийн нээлтийн ёслолд оролцов.
• 1997 - Английн банк улстөрийн хяналтаас ангижрав. Үүсгэн байгуулагдсанаасаа 300 жилийн дараа хараат бус системтэй банк болжээ.
• 1999 - Уэльс болон Шотландын парламент нэгдэв.
• 2001 - Ромын пап II Йоан Павел Сири улсад айлчилсан анхны пап болов.
• 2013 - АНУ-ын Охайо мужийн Кливленд хотод гурван охин сураггүй алга болжээ. Тэд одоо болтол олдоогүй байна.

Мэндэлсэн алдартнууд

• 1501 - Ромын пап II Марселиус (1555 онд нас барсан)
• 1574 - Ромын пап X Инносент (1655 онд нас барсан)
• 1861 - Энэтхэгийн үндэсний конгрессын дарга Мотилал Неру (1931 онд нас барсан)
• 1871 - Нобелийн шагналт Францын химич Виктор Григнар (1935 онд нас барсан)
• 1904 - Нобелийн шагналт Шведийн зохиолч Харри Мартинсон (1978 онд нас барсан)
• 1915 - Академийн наадмын шагналт нэрт жүжигчин, найруулагч, кино зохиолч Орсон Уеллес (1985 онд нас барсан)
• 1918 - Абу Дабигийн эмир, Арабын нэгдсэн Эмират улсын анхны Ерөнхийлөгч Заед бин Султан аль Нахян (2004 онд нас барсан)
• 1920 - Фижи арал улсын анхны Ерөнхий сайд Камисесе Мара (2004 онд нас барсан)
• 1929 - Нобелийн шагналт Америкийн химич Пол Лотербур (2007 онд нас барсан)
• 1943 - Олимпийн мөнгөн медальт Германийн тулгууртай харайгч Вольфганг Райнхардт (2011 онд нас барсан)
• 1947 - Орчин цагийн Айкидо тулааныг үндэслэгч Людомир Врацаревич (2013 онд нас барсан)
• 1951 - Либерийн 21 дэх Ерөнхийлөгч Самуэл До (1990 онд нас барсан)
• 1953 - Их Британийн Ерөнхий сайд Тони Блейр
• 1961 - Америкийн нэрт жүжигчин Жорж Клүүни
• 1972 - Олимпийн аварга Японы марафонч Такахаши Наоко
• 1977 - Олимпийн алт, мөнгө, Дэлхийн алт, мөнгөн медальт Австралийн шумбагч Шантель Ньюбери
• 1979 - Олимп, дэлхийн аварга Эстонийн зээрэнцэг шидэгч Герд Кантер
• 1980 - Олимпийн гурван удаагийн аварга Америкийн усанд сэлэгч Брүүк Беннетт
  • Бразилийн хөлбөмбөгч Рикардо Оливьера
• 1983 - Бразилийн хөлбөмбөгч Дани Алвес
• 1985 - Америкийн сагсанбөмбөгч Крис Пол
• 1989 - Словакийн талбайн теннисч Доминика Чибулкова
• 1994 - Хорватын хөлбөмбөгч Матео Ковачич

---