Нармай Монгол

Хүн төрөлхтний түүхэн үйл явцын үр дүнд урьд нэгэн улсад хамаарч асан үндэстэн угсаатан хэлтэн өдгөө хоёр эсвэл хэд хэдэн улсад хуваагдан тархсан байх нь түгээмэл байдаг. Харин тэдний дундаас туурга тусгаар бүрэн эрхт нэг улсад газар нутагтайгаа эргэн нэгдэхийн төлөөх санаархал тоотой хэд илэрч байгаа. Чухам яг ийм тэмүүлэлт үзэгдэл сүүлийн зуун жилийн дотор Монгол үндэстэн, Монгол угсаатны дотор их бага хэмжээгээр өрнөсөөр ирлээ.

Нармай Монгол (Орос: Панмонголизм; Англи: Pan-Mongolism) хэмээн нэрлэгдэх энэхүү үзлээр бол хаяа залган байрласан Монгол, Өвөр Монгол, Буриад гурван Монгол оронд суух Монголчууд газар нутагтайгаа хамтдаа бүрэн эрхт нэгэн улс болох учиртай аж. Голд нь орших Монгол хэдийнээ тусгаар тогтнож чадсан боловч Хятадын мэдэлд үлдсэн Монголчуудаас цөөхүүлээ юм. Харин Өвөр Монгол Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын өөртөө засах орон болдог бол Халимаг, Буриад Оросын Холбооны Улсын холбооны этгээд болдог. Хааяа түүхэн ба газрын ойроос зарим талаар дотноссон өнөөгийн ОХУ-ын бүрэлдэхүүн дэх Бүгд Найрамдах Тува Улс, Алтайн Бүгд Найрамдах Улс, Алтайн хязгаарын Түрэг бүлгийн хэлт хэд хэдэн ард түмний уугуул нутгийг Нармай Монголын зорилгод хамруулан үзэх нь байдаг. Одоо цагт дээрх бүх газар орны дундаас Монгол Улсаас бусдад нь Монголчууд олонх үндэстэн нь биш ажээ. Одоо дэлхий дээр 3.8 сая хав.дөр.км нутаг дээр (үүнээс Монгол улс 1.5 сая хав.дөр.км нутагтай) 10 сая орчим Монголчууд амьдарч байна. Энэ бол өнөөгийн Энэтхэгээс том нутаг бөгөөд Азид Хятадын дараа орох их орон зай юм.

Дийлэнх Монголчуудыг эрхшээн байсан Чин улс 20-р зууны эхэнд мөхөхөд тусгаар тогтносон улс байгуулах боломж бүрдсэнээр Монголчуудын үндсэрхэг хөдөлгөөн үүссэн. Зөвлөлтийн Улаан цэргийн тусламжтайгаар Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс байгуулагдаж чадсаны дараах хэдэн арван жилд Монголын гадаад бодлого бусад нутгийг гадуур үлдээж олдсон ганц орондоо тусгаар тогтнолоо бэхжүүлэхэд чиглэжээ. 1990 оны хувьсгалаар эв хамт дэглэмээс татгалзаж, үндсэрхэг үзлийг хориглодоггүй болсноор Монголд Нармай Монгол үзэлт олон байгууллагууд байгуулагдсан боловч өргөн хүрээний дэмжлэг олж чадахгүй л байна.

Панмонголизм үгийн үүсэл

Оросын гүн ухааны толь бичгүүдэд өгүүлснээр “Панмонголизм” хэмээх нэгэн зөнч шүлгийг Оросын нэрт гүн ухаантан В.С.Соловьев 1894 онд бичиж, энэ нь хожим “Вопросы жизни” сэтгүүлийн 1905 оны № 8-д анх хэвлэгдсэн байна. Энэ шүлэг нь “Антихристийн тухай товч туужийг хавсарган оруулсан дайн, дэвшил, дэлхий дахины түүхийн төгсгөлийн тухай гурван яриа” хэмээх гүн ухааны бүтээлд орсон байдаг аж. Энэхүү урт нэртэй бүтээлийг товчоор “Гурван яриа” хэмээн нэрлэж заншжээ.

Панмонголизм Панмонголизм! Хоть слово дико, Но мне ласкает слух оно, Как бы предвестием великой Судьбины божией полно.

Когда в растленной Византии Остыл божественный алтарь И отреклися от Мессии Иерей и князь, народ и царь, -

Тогда он поднял от Востока Народ безвестный и чужой, И под орудьем тяжким рока Во прах склонился Рим второй.

Судьбою павшей Византии Мы научиться не хотим, И всё твердят льстецы России: Ты - третий Рим, ты - третий Рим.

Пусть так! Орудий божьей кары Запас еще не истощен. Готовит новые удары Рой пробудившихся племен.

От вод малайских до Алтая Вожди с восточных островов У стен поникшего Китая Собрали тьмы своих полков.

Как саранча, неисчислимы И ненасытны, как она, Нездешней силою хранимы, Идут на север племена.

О Русь! забудь былую славу: Орел двухглавый сокрушен, И желтым детям на забаву Даны клочки твоих знамен.

Смирится в трепете и страхе, Кто мог завет любви забыть... И Третий Рим лежит во прахе, А уж четвертому не быть.

Панмонголизм шүлгийг Д.Ганхуягийн орчуулсаныг оруулав.

Үг нь хэдий зэрлэг авч, Панмонголизм ! Үнэхээр чихэнд сонсголонтой байна. Бурхдын тавилангаар дүүрэн Буухиа мэдээ шиг сонсогдож байна.

Бузартсан Византид тэр үед Бурхны алтан ганжир гунджээ Хан харцгүй хамаг бүхэн Халамжит Мессээс нүүр буруулжээ.

Алдар нэргүй, харь ард түмэн Алс Зүүнээс өндийн босчээ. Үйлийн лайтай хүнд зэвсгэнд нь Үнсэн товрогоор эргэв, хоёр дахь Рим…

Өнгөрсөн Византийн хувь тавиланг Өнөөгийн бид давтахыг хүсэхгүй. Одоо чи Гурав дахь Рим гэж Оросын худалч нар давтан баталж байна.

Бурхны гэсгээлийн зэвсгийн Булт нөөц шавхагдаагүй, тэгж л байг. Сэргэн боссон аймгуудын цутгалан Шинэ цохилтод бэлтгэж байна.

Малайн уснаас Алтай хүртэл Манлай жанжид Дорнын арлуудаас төрж Толгой гудайсан Хятадын ханын дэргэд Тоо томшгүй цэргээ цуглуулж байна.

Цадаж ханахгүй царцаан сүргийн Цаадах тоог нь хэлж баршгүй. Умрыг чиглэсэн аймгуудаас Урьдын хүчээр хамгаалж дийлэхгүй.

Хоёр толгойт бүргэд ниргэгдлээ Хоосон алдраа март даа, Орос минь. Шалчийсан тугны чинь өөдсөөр Шар хүүхдүүд зугаацан наадна.

Хайрын дуудлагаа мартаж чадах нь Харанхуй айдас, түгшүүртэйгээ эвлэр. Үнсэн дунд Гурав дахь Рим уналаа Үнэндээ гэхэд дөрөв дэх нь байхгүй… (Поэзия Серебряного Века. Москва, “Художественная Литература”, 1991 номноос авав.)