Төмөр Өлзийт хаан: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
Мөр 19: Мөр 19:
Төмөр нь [[Чингим]]ийн 3-р хөвгүүн болон 1265 оны 10сарын 15нд төржээ. Хубилай хааны том хүү Дорж залуу насандаа өөд болсон учир түүний 2 дахь хүү болох Төмөрийн аав [[Чингим]] угсаа залгамжлагч хунтайж болсон. Гэвч хүү Төмөрөө 21 настайд нь өөд болжээ.
Төмөр нь [[Чингим]]ийн 3-р хөвгүүн болон 1265 оны 10сарын 15нд төржээ. Хубилай хааны том хүү Дорж залуу насандаа өөд болсон учир түүний 2 дахь хүү болох Төмөрийн аав [[Чингим]] угсаа залгамжлагч хунтайж болсон. Гэвч хүү Төмөрөө 21 настайд нь өөд болжээ.
Тэрээр Өвөг эцгийнхээ мөрийг дагаж 1287 онд [Наяны бослого
Тэрээр Өвөг эцгийнхээ мөрийг дагаж 1287 онд [Наяны бослого
[[Наяны бослого|Наяны бослогыг]] дархаар явжээ. Тэгээд Төмөр болон Хубилайн түшмэл Төмөртэй хамт Наяныг даржээ.1293 онд Хубилай Төмөрийг [[Хархорум]] хот болон түүний ойр хавын газрын харгалзагчаар тавьжээ.1294 онд Хубилайг нас барсны дараа түүний түшмэлүүд нэн даруй хуралдай заралжээ.
[[Наяны бослого|Наяны бослогыг]] дархаар явжээ. Тэгээд Төмөр болон Хубилайн түшмэл Төмөртэй хамт Наяныг даржээ.1293 онд Хубилай Төмөрийг [[Хархорум]] хот болон түүний ойр хавын газрын харгалзагчаар тавьжээ.1294 онд Хубилайг нас барсны дараа түүний түшмэлүүд нэн даруй хуралдай зарласан байна.

Чингимийн 2-р хүү [[Дармабала]] 1292 онд нас барсан тул түүний хөвгүүн [[Гамала]], Төмөр 2 хаан ширээнд суух эрхтэй байсан. Төмөр хэдийгээр Хубилайн таалсан нэгэн боловч албан ёсоор хаан ширээг өвлөж аваагүй байсан. Тэрээр залуу насандаа архи дарсанд дурлаж ховдог шунахай сэтгэлтэй байсан тул өвөг эцэгтээ зэмлүүлж байсан. Тэр Монгол руу илгээгдэхдээ хэдийгээр өв залгамжлагчийн тамгыг авсан ч, албан ёсоор хаан суудлыг өвлөөгүй. 4-р сарын 14-ний хурилдай дээр санал гаргасан нь Хубилай хаан өөрөө Чингис хааны билэг сургаалыг хамгийн сайн мэддэг хүн хаан болох ёстой гэж хэлсэн тул 2 өрсөлдөхөөр болдог. Төмөрийн уран ярууд түүний ах [[Гамала]] нь ялагдсан. Бүх хүмүүс "Төмөр илүү мэдэж байна..... тэр бол хаан ширээний жинхэнэ залгамжлагч " хэмээн орилж байв. Зөвлөлийн тэргүүн [[Баян жанжин]] нь зөвхөн [[Хубилай хаан]]ы сонголт болох Төмөрийг л дэмжихээ зарлажээ. Төмөрийг Хубилайн бүх түшмэд болон түүний ээж [[Хөхжин хатан]] дэмжиж байсан тул Гамала хэдий хаан ширээнд санаархаж байсан ч ялагдсанаа хүлээжээ. Тэрээр түүхэндээ том гавьяа байгуулсангүй, улсаа яг Хубилай хааны өвлүүлснээр нь үлдээж чаджээ. Өлзийт Төмөр хаан нь 1307 оны 2 сарын 10нд таалал төгсчээ. Таалал төгссөний дараа түүнд [[Хайсан хүлэг хаан]] '''Өлзийт''' хэмээх цолыг нэхэн өргөмжилсөн.
Чингимийн 2-р хүү [[Дармабала]] 1292 онд нас барсан тул түүний хөвгүүн [[Гамала]], Төмөр 2 хаан суурины төлөө өрсөлдөж эхэлсэн. Төмөр хэдийгээр Хубилайн таалсан нэгэн боловч албан ёсоор хаан ширээг өвлөж аваагүй байсан. Тэрээр залуу насандаа архи дарсанд дурлаж ховдог шунахай сэтгэлтэй байсан тул өвөг эцэгтээ зэмлүүлж байсан. Тэр Монгол руу илгээгдэхдээ хэдийгээр өв залгамжлагчийн тамгыг авсан ч, албан ёсоор хаан суудлыг өвлөөгүй. 4-р сарын 14-ний хурилдай дээр санал гаргасан нь Хубилай хаан өөрөө Чингис хааны билэг сургаалыг хамгийн сайн мэддэг хүн хаан болох ёстой гэж хэлсэн тул 2 өрсөлдөхөөр болдог. Төмөрийн уран ярууд түүний ах [[Гамала]] нь ялагдсан. Бүх хүмүүс "Төмөр илүү мэдэж байна..... тэр бол хаан ширээний жинхэнэ залгамжлагч " хэмээн орилж байв. Зөвлөлийн тэргүүн [[Баян жанжин]] нь зөвхөн [[Хубилай хаан]]ы сонголт болох Төмөрийг л дэмжихээ зарлажээ. Төмөрийг Хубилайн бүх түшмэд болон түүний ээж [[Хөхжин хатан]] дэмжиж байсан тул Гамала хэдий хаан ширээнд санаархаж байсан ч ялагдсанаа хүлээжээ. Тэрээр түүхэндээ том гавьяа байгуулсангүй, улсаа яг Хубилай хааны өвлүүлснээр нь үлдээж чаджээ. Өлзийт Төмөр хаан нь 1307 оны 2 сарын 10нд таалал төгсчээ. Таалал төгссөний дараа түүнд [[Хайсан хүлэг хаан]] '''Өлзийт''' хэмээх цолыг нэхэн өргөмжилсөн.


== Гэр бүл ==
== Гэр бүл ==
Мөр 33: Мөр 34:


=== Үр хүүхэд ===
=== Үр хүүхэд ===
* '''Даш хунтайж'''
* '''[[Дэшүо хунтайж]]'''
* '''Чан гүо гүнж Ирагай''', Ихирэсийн [[Юань улсын төрлийн вангуудын жагсаалт|Чан Ван Ашигтай]] гэрлэсэн.
* '''Чан гүо гүнж [[Илихайяа|Ирагай]]''', Ихирэсийн [[Юань улсын төрлийн вангуудын жагсаалт|Чан Ван Ашигтай]] гэрлэсэн.
* '''Лу гүо гүнж Аймиш''', Онгудын [[Кургуз|Кургузтай]] гэрлэсэн.
* '''Лу гүо гүнж [[Айшир гүнж|Айшир]]''', Онгудын [[Кургуз|Кургузтай]] гэрлэсэн.
* '''Лу гүо гүнж Пуна''',[[Юань улсын төрлийн вангуудын жагсаалт|Лу ван Сэнгэбалтай]] гэрлэсэн.
* '''Лу гүо гүнж [[Пуна гүнж|Пуна]]''', Хонгирадын [[Юань улсын төрлийн вангуудын жагсаалт|Лу ван Сэнгэбалтай]] гэрлэсэн.





04:10, 28 Хоёрдугаар сар 2019-ий байдлаарх засвар

Өлзийт Төмөр хаан
ᠥᠯᠵᠡᠶᠢᠲᠦ ᠲᠡᠮᠦᠷ ᠬᠠᠭᠠᠨ

Юаны үеийн Төмөр хааны хөрөг
Хаанчлал1294 оны 5 сарын 10 – 1307 оны 2 сарын 10
Хаан суусан1294 оны 5 сарын 10
Бусад хэргэмӨлзийт хаан ᠥᠯᠵᠡᠶᠢᠲᠦ ᠬᠠᠭᠠᠨ
Төрсөн огноо1265 оны 10 сарын 15 (1265-10-15)
Өнгөрсөн огнооFebruary 10, 1307(1307-02-10) (41 насалсан)
Өнгөрсөн газарХанбалиг (одоогийн Бээжин)
ӨмнөхХубилай хаан
УдаахХайсан хүлэг хаан
Их хатанБулган хатан
Ургийн овогБоржигин

Өлзийт Төмөр хаан(ᠥᠯᠵᠡᠶᠢᠲᠦ ᠲᠡᠮᠦᠷ ᠬᠠᠭᠠᠨ, * 1265 оны 10 сарын 15-ий өдөр —1307 оны 2 сарын 10-ий өдөр) юан улсын хоёрдугаар хаан , монгол хаант улс зургадугаар хаан,1294 оны 5 сарын 10 өдөр —1307 оны 2 сарын 10 атор болтол сууринд байжээ,  мунгуулаар цолыг өлзийт хаан гэж хядаонгоор цэнзон гэв.Өлзийт хаан бол чингэмийн (хубилайн эннэмд хөвгүүн болно) гуравдугаар хөвгүүн болно.Дар, мунгулийн хуунын зургадугаар хаан болно.

Амьдрал

Монгол улс

Төмөр нь Чингимийн 3-р хөвгүүн болон 1265 оны 10сарын 15нд төржээ. Хубилай хааны том хүү Дорж залуу насандаа өөд болсон учир түүний 2 дахь хүү болох Төмөрийн аав Чингим угсаа залгамжлагч хунтайж болсон. Гэвч хүү Төмөрөө 21 настайд нь өөд болжээ. Тэрээр Өвөг эцгийнхээ мөрийг дагаж 1287 онд [Наяны бослого Наяны бослогыг дархаар явжээ. Тэгээд Төмөр болон Хубилайн түшмэл Төмөртэй хамт Наяныг даржээ.1293 онд Хубилай Төмөрийг Хархорум хот болон түүний ойр хавын газрын харгалзагчаар тавьжээ.1294 онд Хубилайг нас барсны дараа түүний түшмэлүүд нэн даруй хуралдай зарласан байна.

Чингимийн 2-р хүү Дармабала 1292 онд нас барсан тул түүний хөвгүүн Гамала, Төмөр 2 хаан суурины төлөө өрсөлдөж эхэлсэн. Төмөр хэдийгээр Хубилайн таалсан нэгэн боловч албан ёсоор хаан ширээг өвлөж аваагүй байсан. Тэрээр залуу насандаа архи дарсанд дурлаж ховдог шунахай сэтгэлтэй байсан тул өвөг эцэгтээ зэмлүүлж байсан. Тэр Монгол руу илгээгдэхдээ хэдийгээр өв залгамжлагчийн тамгыг авсан ч, албан ёсоор хаан суудлыг өвлөөгүй. 4-р сарын 14-ний хурилдай дээр санал гаргасан нь Хубилай хаан өөрөө Чингис хааны билэг сургаалыг хамгийн сайн мэддэг хүн хаан болох ёстой гэж хэлсэн тул 2 өрсөлдөхөөр болдог. Төмөрийн уран ярууд түүний ах Гамала нь ялагдсан. Бүх хүмүүс "Төмөр илүү мэдэж байна..... тэр бол хаан ширээний жинхэнэ залгамжлагч " хэмээн орилж байв. Зөвлөлийн тэргүүн Баян жанжин нь зөвхөн Хубилай хааны сонголт болох Төмөрийг л дэмжихээ зарлажээ. Төмөрийг Хубилайн бүх түшмэд болон түүний ээж Хөхжин хатан дэмжиж байсан тул Гамала хэдий хаан ширээнд санаархаж байсан ч ялагдсанаа хүлээжээ. Тэрээр түүхэндээ том гавьяа байгуулсангүй, улсаа яг Хубилай хааны өвлүүлснээр нь үлдээж чаджээ. Өлзийт Төмөр хаан нь 1307 оны 2 сарын 10нд таалал төгсчээ. Таалал төгссөний дараа түүнд Хайсан хүлэг хаан Өлзийт хэмээх цолыг нэхэн өргөмжилсөн.

Гэр бүл

Эцэг: Чингим хунтайж

Эх: Хөхжин хатан

Хатад

  1. Шилиндалай хатан
  2. Булган хатан
  3. Чилижихутэни хатан

Үр хүүхэд


Өмнөх
Хубилай хаан
Их Монгол улсын хаан
1294-1307
Дараах
Хайсан Хүлэг хаан
Өмнөх
Хубилай хаан
Юань улсын хаан
1294-1307
Дараах
Хайсан Хүлэг хаан
Өмнөх
Хубилай хаан
Хятадын хаан
1294-1307
Дараах
Хайсан Хүлэг хаан