5 сарын 22

5 сарын 22 нь Григорийн тооллын жилийн 142 дахь (өндөр жил бол 143 дэх) өдөр юм. Мөн он дуустал 223 өдөр үлдэж байна.

Онцлох үйл явдал

• 760 - Хейлигийн сүүлт одыг эртний судар бичигт 14 дэх удаагаа тэмдэглэв.
• 1200 - Нормандийн тулааныг дуусгах ач холбогдолтой Ла Гулегийн тунхаг бичигт Английн хаан Жон, Францын хаан II Филип нар гарын үсэг зуржээ.
• 1254 - Сербийн хаан I Стефан Урош Бүгд найрамдах Венец улстай энхийн гэрээ байгуулав.
• 1455 - Сарнайн дайн: Гэгээн Албанын эхний тулаан эхлэв. Уг тулаанд Йоркийн гүн Ричард ялалт байгуулан Английн хаан VI Хенриг баривчлан цагдан хорьжээ.
• 1629 - Ариун Ромын эзэнт гүрний хаан II Фердинанд, Данийн хаан IV Кристиан нар Любекийн гэрээнд гарын үсэг зурснаар 30 жилийн дайн эцэслэв.
• 1762 - Италийн Ром хотод алдарт Тревигийн усан оргилуур баригдаж, ашиглалтад оров.
• 1807 - АНУ-ын Дэд Ерөнхийлөгч асан Аарон Баррыг дээд шүүхээс улс орноосоо урван тэрсэлсэн хэмээн яллажээ.
• 1826 - Биологийн шинжлэх ухаанд асар их өөрчлөлт оруулах ерөөлтэй Бийгл хөлөг анхны аялалдаа гарчээ.
• 1840 - Британийн засаг захиргаа Шинэ Өмнө Уэльсийн колонийн эрхийг цуцлав.
• 1848 - Мартиникийн арал боолчлолыг халжээ.
• 1849 - Ирээдүйн Ерөнхийлөгч Абрахам Линкольн угсардаг завь зохион бүтээж зохиогчийн эрх авжээ. Энэ нь АНУ-ын Ерөнхийлөгчдийн түүхэнд зохиогчийн эрх авсан цор ганц тохиолдол юм.
• 1863 - АНУ-ын Иргэний дайн: Холбоотны хүч Хадсон боомтын бүслэлтээ эхэлжээ. 48 хоног үргэлжилсэн уг бүслэлт АНУ-ын цэргийн түүхэнд хамгийн урт бүслэлт болж бүртгэгдсэн түүхтэй.
• 1872 - Бүтээн байгуулалтын эрин үе: АНУ-ын Ерөнхийлөгч Улиссес С.Грант иргэний болон улс төрийн эрхийг шинэчлэн боловсруулсан хуулийн төслөө олон нийтэд танилцуулжээ.
• 1900 - Америкийн алдарт "Ассошейтэд Пресс" агентлаг Нью-Йорк хотноо байгуулагдав. Анхандаа ашгийн төлөө бус олон нийтийн хэвлэл байсан юм.
• 1906 - Алдарт Урайтын ахан дүүс "Нисдэг-Машин"-аараа зохиогчийн эрх авчээ. Энэ нь тэдний 821 393 дахь зохиогчийн эрх байсан юм.
• 1926 - Хятадын коммунистууд Гоминдан намын даргаар Чан Кай Шиг сонгов.
• 1927 - БНХАУ-ын Шининг хотод дэлхийн хамгийн хүчтэй газар хөдлөлт болов. Газар хөдлөлтийн хүч 8.3 магнитуд байсан бөгөөд 200 гаруй мянган хүн амиа алдсан юм.
• 1939 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн: Герман, Итали улс эдийн засаг, улс төрийн хамтын ажиллагааны Стийлийн гэрээнд гарын үсэг зурав.
• 1941 - Британи-Иракийн хооронд дайн дэгдэж Фаллужа хотод Британийн цэргүүд нэвтрэв.
• 1942 - Мексик улс дайнд татагдан орж, Холбоотон гүрнүүдтэй эвсэхээр болжээ.
• 1943 - ЗХУ-ын удирдагч Йосеф Сталин Коминтернг татан буулгав.
• 1957 - Өмнөд Африкад арьс өнгөний үзэл гаарч их сургуулиудад цагаан болон хар арьстныг ялгаж нэг ангид оруулах болжээ.
• 1960 - Чилийн Атакамын цөлд 9.5 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт болов. Энэ нь орчин цагийн түүхэнд дэлхий дахинд тохиосон хамгийн хүчтэй газар хөдлөлт байсан юм.
• 1963 - Грекийн зүүний үзэл баримтлалтай улстөрч Григорис Ламбракисд халдав. Хадлагаас хойш тав хоногийн дараа амь насаа алджээ.
• 1967 - Египет улс Израилийн усан онгоцнуудыг нэвтрүүлэхгүй байх зорилгоор Тираны буланг хаав.
  • Бельгийн нийслэл Брюссель хотод орших "Инновацион" их дэлгүүрт гэнэт гал гарч улмаар 323 он амь насаа алдан 150 хүн амиа алджээ.
• 1972 - Цейлон шинэ Үндсэн хууль баталж улсынхаа нэрийг Шри Ланк болгон өөрчилжээ. Түүнчлэн Их Британийн харьяанд байсан улсуудын Хамтын нөхөрлөлийн нийгэмлэгт гишүүнээр элссэн байна.
• 1987 - Регбийн спортын анхны дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн Шинэ Зеланд улсад болов.
• 1990 - Умард болон Өмнөд Йемен нэгдэн Бүгд найрамдах Йемен улсыг байгуулжээ.
• 1992 - Босни Герцеговин, Хорват, Словени улс НҮБ-д гишүүнээр элсэв.
• 1994 - Төрийн эргэлт хийж, Засгийн эрхийг булаан авсан Хайти улсын Ерөнхийлөгч Жеан Бертран Аристидыг эсэргүүцэн дэлхий дахин худалдааны хориг тавив.
• 1996 - Бирмийн ардчиллын төлөө тэмцэг Аун Сан Су Шигийн хөдөлгөөнийг дэмжигч 71 хүнийг шоронд хорьжээ.
• 1998 - АНУ-ын Холбооны шүүх АНУ-ын Нууц албыг Моника Левинскийн шуугиантай холбогдуулан АНУ-ын Ерөнхийлөгч Билл Клинтонг шалган тангарагтны шүүхийн өмнө мэдүүлэг өгөхийг хүсчээ.
• 2000 - Шри Ланкын Жаффна хотод Тамилын 150 босогч амиа алдав.
• 2010 - Европын хөлбөмбөгийн хамгийн нэр хүндтэй тэмцээн болох Аваргуудын лигийн шигшээ тоглолтод Италийн Интер Милан клуб, Германы алдарт Байерн Мюнхен клубтэй учраа таарав. Шигшээ тоглолтод Интер Милан клуб 2-0 онооны харьцаагаар хожин аваргын цом өргөсөн юм. Интер Милан клуб нэг жилд Сери А, Италийн цом, Аваргуудын лигт түрүүлсэн цорын ганц Италийн баг болсон билээ.
• 2011 - АНУ-ын Миссури мужийн Жоплин хотод EF5 зэрэглэлийн хүчтэй шуурга болов. Шуурганы улмаас 158 хүн амиа алдан, 2.8 тэрбум ам.долларын эдийн засгийн хохирол учруулжээ.
• 2014 - Тайланд улсад зургаан сар гаруй үргэлжилсэн ээдрээт нөхцөл байдлын дараа Генерал Прают Чан Оча Тайландын Ерөнхий сайдын үүргийг түр орлон гүйцэтгэхээр болов.
  • БНХАУ-ын Шинжаан Уйгарын өөртөө засах улсын нийслэл Өрөмчи хотод бөмбөг дэлбэрч 43 хүн амиа алдан, 91 хүн бэртэж, гэмтэв.
• 2015 - Ирланд улсын парламент ижил хүйстний гэрлэлтийг хуулиар зөвшөөрөхийг дэмжив. Дэлхийн улсуудаас Ирланд ийм практик нэвтрүүлсэн анхны улс болсон билээ.
• 2017 - Английн Манчестер хотод болж байсан Ариана Гранде дуучны тоглолтын үеэр бөмбөг дэлбэрт 22 хүн амиа алдав.
  • АНУ-ын Ерөнхийлгөч Доналд Трамп Израил улсад айлчлах үеэр Гэгээн Сепульчерийн сүмд зочилж, энэ сүмд зочилсон анхны Америк Ерөнхийлөгч болсон юм.

---