Газар зүй: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Мөр 10: Мөр 10:




Газарзүйг XIX зууны сүүлчээр Ф. Рихтгофен, Д. Н. Анучин нар дор хаяж 7 шинжлэх ухааны цогц гэж тодорхойлсон байна. Үүнд:
Газар зүйг XIX зууны сүүлчээр Ф. Рихтгофен, Д. Н. Анучин нар дор хаяж 7 шинжлэх ухааны цогц гэж тодорхойлсон байна. Үүнд:


# Одон орон болон математикийн газарзүй
# Одон орон болон математикийн газарзүй
# Дэлхийн бөмбөрцөгийн Геофизик ба физик
# Дэлхийн бөмбөрцөгийн Геофизик ба физик
# Физикийн газарзүй (орографи, далай судлал, цаг уур судлал)
# Физикийн газар зүй (орографи, далай судлал, цаг уур судлал)
# Биологийн газарзүй
# Биологийн газар зүй
# Антропо-газарзүй
# Антропо-газар зүй
# Бүс нутгийн газарзүй буюу орон судлал
# Бүс нутгийн газар зүй буюу орон судлал
# Газарзүйн түүх.
# Газар зүйн түүх.


== Газарзүйн томоохон нээлт хийсэн аялагчид: ==
== Газар зүйн томоохон нээлт хийсэн аялагчид: ==


* Беллинсгаузен, Фаддей Фаддеевич
* Беллинсгаузен, Фаддей Фаддеевич
Мөр 47: Мөр 47:


{{Шинжлэх Ухаан}}
{{Шинжлэх Ухаан}}
{{Stub}}


[[Ангилал:Газар зүй| ]]
[[Ангилал:Газар зүй| ]]

14:54, 11 Аравдугаар сар 2021-ий байдлаарх засвар

Дэлхийн газрын зураг

Газар зүй (Грек гаралтай,"Жеографи" буюу "Дэлхий" гэсэн утгатай γη ба γαια, мөн "дүрслэх" гэсэн утгатай γραφειν үгнээс үүсэлтэй) нь дэлхий ба түүний гадаргуй болон онцлог, оршин суугчид, ба байгалийн үзэгдлүүдийг судалдаг шинжлэх ухаан юм.[1]

Анх "Жеографи-Газар зүй" гэдэг үгийг Грекийн математикч, одон орон судлаач, газарзүйч Эратосфен (МЭӨ 275-195 он) хэрэглэсэн байна. Газар зүйн үндсэн, уламжлалт 4 төрлийн судалгаанд, хүн болон байгальтай холбоотой үзэгдлийн тархалт, газар, бүс нутгийн судалгаа, хүн болон газрын харилцан холбоо, дэлхий судлалтай холбоотой судалгаа багтдаг байна.[2]

Орчин үеийн газар зүйн судалгаа нь Дэлхий, хүн, байгалийн харилцан хамаарал, түүнтэй холбоотой үзэгдлийг судална. Хоёр үндсэн том салбар - физик газар зүй, нийгмийн газар зүй болон хуваагдана.[3]

Танилцуулга

Ер нь бол, газар зүйчид картографчид шиг газрын нэрс ба дугаарыг судалдаг хүмүүстэй адилтгаж ойлгож болно. Хэдийгээр олон газар зүйчид топономи болон карталогийг судалдаг боловч энэ нь тэдний гол судлах сэдэв биш. Газар зүйчид, үзэгдэл үйл явцын орон зай цаг хугацааны хуваарилалт, хүн ба хүний хүрээлэн буй орчны харилцаа холбооны онцлогийг судалдаг.


Газар зүйг XIX зууны сүүлчээр Ф. Рихтгофен, Д. Н. Анучин нар дор хаяж 7 шинжлэх ухааны цогц гэж тодорхойлсон байна. Үүнд:

  1. Одон орон болон математикийн газарзүй
  2. Дэлхийн бөмбөрцөгийн Геофизик ба физик
  3. Физикийн газар зүй (орографи, далай судлал, цаг уур судлал)
  4. Биологийн газар зүй
  5. Антропо-газар зүй
  6. Бүс нутгийн газар зүй буюу орон судлал
  7. Газар зүйн түүх.

Газар зүйн томоохон нээлт хийсэн аялагчид:

  • Беллинсгаузен, Фаддей Фаддеевич
  • Васко да Гама
  • Веспуччи, Америго
  • Колумб, Христофор
  • Крузенштерн, Иван Фёдорович
  • Кук, Жеймс
  • Лазарев, Михаил Петрович
  • Магеллан, Фернан
  • Марко Поло
  • Пржевальский, Николай Михайлович.

Эшлэл

  1. "Geography". The American Heritage Dictionary of the English Language, Fourth Edition. Houghton Mifflin Company. {{cite web}}: Unknown parameter |accessmonthday= ignored (help); Unknown parameter |accessyear= ignored (|access-date= suggested) (help)
  2. Pattison, W.D. (1990). "The Four Traditions of Geography" (PDF). Journal of Geography. 89 (5): pp. 202-6. {{cite journal}}: |pages= has extra text (help) Reprint of a 1964 article.
  3. web.clas.ufl.edu/users/morgans/lecture_2.prn.pdf.

Цахим холбоос

 Commons: Газар зүй – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
Wiktionary
Wiktionary
Wiktionary: Газар зүй – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу
Wikisource: Газар зүй – Эх сурвалж ба бүрэн бичвэрүүд