Шилла: Засвар хоорондын ялгаа
No edit summary |
No edit summary |
||
| Мөр 39: | Мөр 39: | ||
}} |
}} |
||
'''Шилла'''<ref>Солонгос дуудлага нь [шийлла]. Англи мэтийн латин үсэгт ''Silla'', орос мэтийн кирилл үсэгт ''Силла'' гэж бичигдэнэ.</ref> ([[солонгосоор|солонгос үсгээр]] 신라, [[солонгосоор|ханз үсгээр]] 新羅) — МЭӨ 57—аас МЭ 935 он хүртэл [[Солонгос]] оронд оршин байсан |
'''Шилла'''<ref>Солонгос дуудлага нь [шийлла]. Англи мэтийн латин үсэгт ''Silla'', орос мэтийн кирилл үсэгт ''Силла'' гэж бичигдэнэ.</ref> ([[солонгосоор|солонгос үсгээр]] 신라, [[солонгосоор|ханз үсгээр]] 新羅) — МЭӨ 57—аас МЭ 935 он хүртэл [[Солонгос]] оронд оршин байсан гурван улсын нэг. Улсын удирдагч нь «кан» (солонгос. 간) гэдэг цолтой байсан. МЭӨ 57 онд бий болсон гэж үздэг. Анхны захирагч нь Нэмуль гэж хүн байсан. Шилла улс нь 562 онд Каяа, 660 онд Пэкче, 668 онд Когурё улсыг эзэлжээ. Сүүлд 892 онд Шилла улс задарч сүүлийн үеийн 3 солонгос улсад хуваагдаж байгаад 935 онд Корё улс болж нэгдсэн байна. Шилла улсын нийслэл нь Кёнжу буюу Зинчен (金城) хот байжээ. |
||
== Ёс заншил == |
|||
| ⚫ | |||
Авга болон нагац ах, эгч, үеэл, эгч дүү нар хоорондоо гэрлэхийг зөвшөөрдөг байсан. Малгайг - "ицзили" (遺 子 禮), цамцыг- "юцзе" (尉 解), өмдийг-" кэбань" (柯 半), гуталыг-"си" (洗) гэж нэрлэдэг байжээ. Будаагүй, цагаан өнгийн хувцасыг илүүд үздэг байсан ажээ. Эмэгтэйчүүд үсээ хүзүүгээ ороож сүлждэг, тууз, сувдаар чимэглэдэг байжээ. Будаг, шунх нүүр цайруулагч ашигладаггүй байсан. Эрчүүд үсээ богинохон засуулаад будааны шүүс түрхэж хэвэнд оруулж толгойгоо хар ороолтоор боодог байжээ. Эрчүүд ноосоор нэхсэн өмд, эмэгтэйчүүд урт дээл өмсдөг байжээ. |
|||
{{reflist}} |
|||
Өвлийн улиралд байрандаа зуух байрлуулж дулаацдаг, зун хоол хүнсээ сэрүүн мөстөө газар хадгалагддаг байжээ. Орлогоосоо хамаарч хурим найр хийдэг байжээ. Хуримын анхны орой сүйт бүсгүй хадам эцэг эх, хадам ахад мөргөх ёстой байв. Ёс заншил, мэндчилгээ нь Когүрёо улсын соёлтой ижил байв. Уулзахдаа тэд өвдөг сөгдөж, газарт хүрч, хүндэтгэл илэрхийлнэ. Энгийн хүмүүс овоггүй, зөвхөн нэртэй байжээ. Шилла өөрийн бичиг үсэггүй байсан бөгөөд 6 дугаар зуунд тэд хятад бичгийг зээлэн авсан байна. Сар бүрийн эхний өдөр Шилла улсын иргэд бие биедээ баяр хүргэдэг байсан. Ван найр хийж, түшмэдийг шагнаж тэмдэглэнэ. Энэ өдөр нар сарны бурхдыг шүтдэг байв. Найм дахь сарын 15-ны өдөр (Хятадын хуанлийн дагуу) тэд хөгжилдөж, барааны дээж нум харваж, морь, даавуу нэг нэгэндээ бэлэглэжээ. Нас барагсдыг авсанд хийж оршуулдаг байсан бөгөөд оршуулгын булшийг овоо хэлбэрээр булдаг байжээ. Хаан, эцэг эх, эхнэр, хүүхэд нас барахад нэг жилийн гашуудал зарладаг ёс заншилтай байжээ. |
|||
Энэ үед Бурханы шашин ихэд дэлгэрсэн байна. |
|||
| ⚫ | |||
[[Ангилал:Солонгосын түүхэн улс]] |
[[Ангилал:Солонгосын түүхэн улс]] |
||
12:49, 20 Аравдугаар сар 2021-ий байдлаарх засвар
| НТӨ 57 он–НТ 935 он | |||||||||||
 Сүлд тэмдэг
| |||||||||||
 Нэгдсэн Шиллагаас өмнөх тэлэлт. 576 он | |||||||||||
| Төлөв | вант улс | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Нийслэл | Сорабол | ||||||||||
| Нийтлэг хэл | шилла хэл (өвөг солонгос хэл) | ||||||||||
| Шашин | будда, күнз, бомбо, бөө | ||||||||||
| Төр засаг | хаант засаг | ||||||||||
| Улсын ван | |||||||||||
• НТӨ 57– НТ 4 он | Хёггосэ | ||||||||||
• 540–576 он | Жиньхын | ||||||||||
• 661–681 | Мүнмү | ||||||||||
• 927–935 он | Кёньсүнь | ||||||||||
| Түүх | |||||||||||
• үүсэн байгуулагдсан | НТӨ 57 он | ||||||||||
• Буддын шашин дэлгэрсэн | 530 он | ||||||||||
• Жиньхын вангийн аян дайн | 551–585 он | ||||||||||
• Нэгдсэн Шилла | 668–935 он | ||||||||||
• Гуулин улсад эзлэгдсэн | НТ 935 он | ||||||||||
| |||||||||||
| Өнөөдөр |  Өмнөд Солонгос Умард Солонгос | ||||||||||
Шилла[1] (солонгос үсгээр 신라, ханз үсгээр 新羅) — МЭӨ 57—аас МЭ 935 он хүртэл Солонгос оронд оршин байсан гурван улсын нэг. Улсын удирдагч нь «кан» (солонгос. 간) гэдэг цолтой байсан. МЭӨ 57 онд бий болсон гэж үздэг. Анхны захирагч нь Нэмуль гэж хүн байсан. Шилла улс нь 562 онд Каяа, 660 онд Пэкче, 668 онд Когурё улсыг эзэлжээ. Сүүлд 892 онд Шилла улс задарч сүүлийн үеийн 3 солонгос улсад хуваагдаж байгаад 935 онд Корё улс болж нэгдсэн байна. Шилла улсын нийслэл нь Кёнжу буюу Зинчен (金城) хот байжээ.
Ёс заншил
Авга болон нагац ах, эгч, үеэл, эгч дүү нар хоорондоо гэрлэхийг зөвшөөрдөг байсан. Малгайг - "ицзили" (遺 子 禮), цамцыг- "юцзе" (尉 解), өмдийг-" кэбань" (柯 半), гуталыг-"си" (洗) гэж нэрлэдэг байжээ. Будаагүй, цагаан өнгийн хувцасыг илүүд үздэг байсан ажээ. Эмэгтэйчүүд үсээ хүзүүгээ ороож сүлждэг, тууз, сувдаар чимэглэдэг байжээ. Будаг, шунх нүүр цайруулагч ашигладаггүй байсан. Эрчүүд үсээ богинохон засуулаад будааны шүүс түрхэж хэвэнд оруулж толгойгоо хар ороолтоор боодог байжээ. Эрчүүд ноосоор нэхсэн өмд, эмэгтэйчүүд урт дээл өмсдөг байжээ.
Өвлийн улиралд байрандаа зуух байрлуулж дулаацдаг, зун хоол хүнсээ сэрүүн мөстөө газар хадгалагддаг байжээ. Орлогоосоо хамаарч хурим найр хийдэг байжээ. Хуримын анхны орой сүйт бүсгүй хадам эцэг эх, хадам ахад мөргөх ёстой байв. Ёс заншил, мэндчилгээ нь Когүрёо улсын соёлтой ижил байв. Уулзахдаа тэд өвдөг сөгдөж, газарт хүрч, хүндэтгэл илэрхийлнэ. Энгийн хүмүүс овоггүй, зөвхөн нэртэй байжээ. Шилла өөрийн бичиг үсэггүй байсан бөгөөд 6 дугаар зуунд тэд хятад бичгийг зээлэн авсан байна. Сар бүрийн эхний өдөр Шилла улсын иргэд бие биедээ баяр хүргэдэг байсан. Ван найр хийж, түшмэдийг шагнаж тэмдэглэнэ. Энэ өдөр нар сарны бурхдыг шүтдэг байв. Найм дахь сарын 15-ны өдөр (Хятадын хуанлийн дагуу) тэд хөгжилдөж, барааны дээж нум харваж, морь, даавуу нэг нэгэндээ бэлэглэжээ. Нас барагсдыг авсанд хийж оршуулдаг байсан бөгөөд оршуулгын булшийг овоо хэлбэрээр булдаг байжээ. Хаан, эцэг эх, эхнэр, хүүхэд нас барахад нэг жилийн гашуудал зарладаг ёс заншилтай байжээ.
Энэ үед Бурханы шашин ихэд дэлгэрсэн байна.
Тайлбар
- ↑ Солонгос дуудлага нь [шийлла]. Англи мэтийн латин үсэгт Silla, орос мэтийн кирилл үсэгт Силла гэж бичигдэнэ.