Эль Нино: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
б робот Нэмж байна: sk:El Niño
б робот Нэмж байна: hi:एल नीनो; cosmetic changes
Мөр 1: Мөр 1:
[[Image:Enso normal.png|right|thumb|256px|Номхон далайн хэвийн нөхцөл. Экваторын дагуух салхиар харьцангуй халуун далайн ус баруун зүг рүү шилжинэ. Өмнөд Америкийн эргийн дагуу хүйтэн ус дээш (босоо урсгал) шилжинэ.]]
[[Зураг:Enso normal.png|right|thumb|256px|Номхон далайн хэвийн нөхцөл. Экваторын дагуух салхиар харьцангуй халуун далайн ус баруун зүг рүү шилжинэ. Өмнөд Америкийн эргийн дагуу хүйтэн ус дээш (босоо урсгал) шилжинэ.]]
[[Image:Enso elnino.png|right|thumb|256px|Эль-Нино нөхцөл. Харьцангуй халуун ус Өмнөд Америкийн эрэгт хүрэх бөгөөд хүйтэн усны босоо ургал байхгүйгээс агаарын температур нэмэгдэнэ.]]
[[Зураг:Enso elnino.png|right|thumb|256px|Эль-Нино нөхцөл. Харьцангуй халуун ус Өмнөд Америкийн эрэгт хүрэх бөгөөд хүйтэн усны босоо ургал байхгүйгээс агаарын температур нэмэгдэнэ.]]
[[Image:Enso lanina.png|right|thumb|256px|Ла-Нина нөхцөл. Харьцангуй халуун ус жирийн үеийнхээс илүү хол баруун зүг рүү шилжинэ.]]
[[Зураг:Enso lanina.png|right|thumb|256px|Ла-Нина нөхцөл. Харьцангуй халуун ус жирийн үеийнхээс илүү хол баруун зүг рүү шилжинэ.]]


'''ЭНСО''' буюу '''ENSO''' нь "''El Niño-Southern Oscillation''" гэсэн үгний товчлол бөгөөд [[далай]]-[[агаар мандал|агаар мандлыг]] хамарсан [[цаг уур]]ын үзэгдэл юм. ЭНСО нь [[далай]]н гадаргуугийн усны температур хэлбэлзэх үзэгдэл ([[тропик]] орчмын зүүн [[Номхон далай]]д тохиолдоно) бөгөөд үүнийг Эль-Нино (El Niño) болон Ла-Нина (La Niña) гэж нэрлэнэ. Эль-Нино гэдэг нь "Жаал хүү" (Христын бага нас гэсэн утгатай) гэсэн [[испани]] үг бөгөөд уг үзэгдэл зул сарын баярын үеэр [[өмнөд Америк]]ийн баруун эрэгт тохиолддог тул ингэж нэрлэсэн байна<ref>[http://www.dfg.ca.gov/mrd/elnino.html California Department of Fish and Game, Marine Region: El Niño Information]</ref>. [[Ла нина]] нь "Бяцхан охин" гэсэн утгатай үг юм<ref> [http://library.advanced.org/20901/la_nina.htm El Ni?'s angry little sister]</ref>.
'''ЭНСО''' буюу '''ENSO''' нь "''El Niño-Southern Oscillation''" гэсэн үгний товчлол бөгөөд [[далай]]-[[агаар мандал|агаар мандлыг]] хамарсан [[цаг уур]]ын үзэгдэл юм. ЭНСО нь [[далай]]н гадаргуугийн усны температур хэлбэлзэх үзэгдэл ([[тропик]] орчмын зүүн [[Номхон далай]]д тохиолдоно) бөгөөд үүнийг Эль-Нино (El Niño) болон Ла-Нина (La Niña) гэж нэрлэнэ. Эль-Нино гэдэг нь "Жаал хүү" (Христын бага нас гэсэн утгатай) гэсэн [[испани]] үг бөгөөд уг үзэгдэл зул сарын баярын үеэр [[өмнөд Америк]]ийн баруун эрэгт тохиолддог тул ингэж нэрлэсэн байна<ref>[http://www.dfg.ca.gov/mrd/elnino.html California Department of Fish and Game, Marine Region: El Niño Information]</ref>. [[Ла нина]] нь "Бяцхан охин" гэсэн утгатай үг юм<ref> [http://library.advanced.org/20901/la_nina.htm El Ni?'s angry little sister]</ref>.
Мөр 7: Мөр 7:
Эль Нино нь бөмбөрцөгийн өмнөд хагасын цаг уурт үлэмж нөлөөтэй болно. Энэ үзэгдлүүдийг анх 1923 онд Гильберт Валкер тодорхойлсон ба ''Southern Oscillation'' буюу ''Өмнөдийн хэлбэлзэл'' гэж нэрлэдэг нь уг үзэгдэл сар эсвэл улирал бүрд давтагддагаас үүдэлтэй байна.
Эль Нино нь бөмбөрцөгийн өмнөд хагасын цаг уурт үлэмж нөлөөтэй болно. Энэ үзэгдлүүдийг анх 1923 онд Гильберт Валкер тодорхойлсон ба ''Southern Oscillation'' буюу ''Өмнөдийн хэлбэлзэл'' гэж нэрлэдэг нь уг үзэгдэл сар эсвэл улирал бүрд давтагддагаас үүдэлтэй байна.


Эль-Нино ба Ла-Нина гэдэг нь далайн гадаргуугийн усны температур, [[тропик]] орчмын төв [[Номхон далай]]н гадаргуун усны температураас 0.5°C-аас илүү хэмжээгээр халах хэвийн бус нөхцлийг хэлнэ. Энэ үзэгдэл 5 сараас бага хугацаагаар үргэлжилбэл Эль-Нино, Ла-Нина "нөхцөл", 5 сараас илүү хугацаагаар үргэлжилбэл "үзэгдэл" гэж нэрлэнэ.
Эль-Нино ба Ла-Нина гэдэг нь далайн гадаргуугийн усны температур, [[тропик]] орчмын төв [[Номхон далай]]н гадаргуун усны температураас 0.5&nbsp;°C-аас илүү хэмжээгээр халах хэвийн бус нөхцлийг хэлнэ. Энэ үзэгдэл 5 сараас бага хугацаагаар үргэлжилбэл Эль-Нино, Ла-Нина "нөхцөл", 5 сараас илүү хугацаагаар үргэлжилбэл "үзэгдэл" гэж нэрлэнэ.


==Ишлэл==
== Ишлэл ==
{{reflist}}
{{reflist}}


==Гадаад холбоос==
== Гадаад холбоос ==


* [http://www.pmel.noaa.gov/tao/elnino/nino-home-low.html The El Niño Theme Page] Explains El Niño and La Niña, provides real time data, forecasts, animations, FAQ, impacts and more.
* [http://www.pmel.noaa.gov/tao/elnino/nino-home-low.html The El Niño Theme Page] Explains El Niño and La Niña, provides real time data, forecasts, animations, FAQ, impacts and more.
Мөр 23: Мөр 23:
* [http://www.bom.gov.au/lam/glossary/soid.htm Southern Oscillation Index (SOI)]
* [http://www.bom.gov.au/lam/glossary/soid.htm Southern Oscillation Index (SOI)]


[[Category:Уур амьсгал]]
[[Ангилал:Уур амьсгал]]


{{Link FA|nn}}
{{Link FA|nn}}
Мөр 44: Мөр 44:
[[gl:El Niño]]
[[gl:El Niño]]
[[he:אל ניניו]]
[[he:אל ניניו]]
[[hi:एल नीनो]]
[[hr:El Niño]]
[[hr:El Niño]]
[[hu:El Niño]]
[[hu:El Niño]]

04:31, 27 Долоодугаар сар 2009-ий байдлаарх засвар

Номхон далайн хэвийн нөхцөл. Экваторын дагуух салхиар харьцангуй халуун далайн ус баруун зүг рүү шилжинэ. Өмнөд Америкийн эргийн дагуу хүйтэн ус дээш (босоо урсгал) шилжинэ.
Эль-Нино нөхцөл. Харьцангуй халуун ус Өмнөд Америкийн эрэгт хүрэх бөгөөд хүйтэн усны босоо ургал байхгүйгээс агаарын температур нэмэгдэнэ.
Ла-Нина нөхцөл. Харьцангуй халуун ус жирийн үеийнхээс илүү хол баруун зүг рүү шилжинэ.

ЭНСО буюу ENSO нь "El Niño-Southern Oscillation" гэсэн үгний товчлол бөгөөд далай-агаар мандлыг хамарсан цаг уурын үзэгдэл юм. ЭНСО нь далайн гадаргуугийн усны температур хэлбэлзэх үзэгдэл (тропик орчмын зүүн Номхон далайд тохиолдоно) бөгөөд үүнийг Эль-Нино (El Niño) болон Ла-Нина (La Niña) гэж нэрлэнэ. Эль-Нино гэдэг нь "Жаал хүү" (Христын бага нас гэсэн утгатай) гэсэн испани үг бөгөөд уг үзэгдэл зул сарын баярын үеэр өмнөд Америкийн баруун эрэгт тохиолддог тул ингэж нэрлэсэн байна[1]. Ла нина нь "Бяцхан охин" гэсэн утгатай үг юм[2].

Эль Нино нь бөмбөрцөгийн өмнөд хагасын цаг уурт үлэмж нөлөөтэй болно. Энэ үзэгдлүүдийг анх 1923 онд Гильберт Валкер тодорхойлсон ба Southern Oscillation буюу Өмнөдийн хэлбэлзэл гэж нэрлэдэг нь уг үзэгдэл сар эсвэл улирал бүрд давтагддагаас үүдэлтэй байна.

Эль-Нино ба Ла-Нина гэдэг нь далайн гадаргуугийн усны температур, тропик орчмын төв Номхон далайн гадаргуун усны температураас 0.5 °C-аас илүү хэмжээгээр халах хэвийн бус нөхцлийг хэлнэ. Энэ үзэгдэл 5 сараас бага хугацаагаар үргэлжилбэл Эль-Нино, Ла-Нина "нөхцөл", 5 сараас илүү хугацаагаар үргэлжилбэл "үзэгдэл" гэж нэрлэнэ.

Ишлэл

Гадаад холбоос

Загвар:Link FA