Дэлхийн долоон гайхамшиг: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
б робот Нэмж байна: an, az, bn, fy, gan, la, li, lv, mr, oc, qu, si, uz, wa, yi Өөрчилж байна: ast, ca, cy, en, es, fa, fr, hi, mk, pt, ro, sq, zh
Мөр 91: Мөр 91:
[[Category:Архитектур]]
[[Category:Архитектур]]


{{Link FA|ka}}
[[af:Sewe wonders van die wêreld]]
[[als:Weltwunder]]
[[an:Siete Marabiellas de lo Mundo]]
[[ar:عجائب الدنيا السبع]]
[[ar:عجائب الدنيا السبع]]
[[ast:Les Siete Maraviyes del Mundu Vieyu]]
[[ast:Les Siete Maraviyes del Mundu Vieyu]]
Мөр 106: Мөр 104:
[[cy:Saith Rhyfeddod yr Henfyd]]
[[cy:Saith Rhyfeddod yr Henfyd]]
[[da:Verdens syv underværker]]
[[da:Verdens syv underværker]]
[[de:Weltwunder]]
[[el:Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου]]
[[el:Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου]]
[[en:Seven Wonders of the Ancient World]]
[[en:Seven Wonders of the Ancient World]]
Мөр 116: Мөр 113:
[[fi:Maailman seitsemän ihmettä]]
[[fi:Maailman seitsemän ihmettä]]
[[fr:Sept merveilles du monde]]
[[fr:Sept merveilles du monde]]
[[fy:Sân Wrâldswûnders]]
[[gan:古世界嗰七大奇跡]]
[[gan:古世界嗰七大奇跡]]
[[gl:Sete marabillas do mundo]]
[[he:שבעת פלאי תבל]]
[[he:שבעת פלאי תבל]]
[[hi:विश्व के सात आश्चर्य]]
[[hr:Sedam svjetskih čuda]]
[[hu:A világ hét csodája]]
[[id:Tujuh Keajaiban Dunia]]
[[is:Sjö undur veraldar]]
[[is:Sjö undur veraldar]]
[[it:Sette meraviglie del mondo]]
[[it:Sette meraviglie del mondo]]
[[ja:世界の七不思議]]
[[ka:მსოფლიოს შვიდი საოცრება]]
[[ka:მსოფლიოს შვიდი საოცრება]]
[[ko:세계 7대 불가사의]]
[[ko:세계 7대 불가사의]]
[[la:Septem miracula mundi]]
[[la:Septem miracula mundi]]
[[lb:Weltwonner]]
[[li:Ziëve weltwóngere]]
[[lo:7 ສິ່ງມະຫັດສະຈັນ]]
[[lo:7 ສິ່ງມະຫັດສະຈັນ]]
[[lt:Septyni pasaulio stebuklai]]
[[lt:Septyni pasaulio stebuklai]]
[[lv:Septiņi pasaules brīnumi]]
[[lv:Septiņi pasaules brīnumi]]
[[mk:Седум светски чуда на античкиот свет]]
[[mk:Седум светски чуда на античкиот свет]]
[[mr:जगातील सात आश्चर्ये]]
[[ms:Tujuh Keajaiban Dunia]]
[[nds:Söven Weltwunners]]
[[nds:Söven Weltwunners]]
[[nl:Zeven wereldwonderen]]
[[nn:Dei sju underverka]]
[[no:Verdens syv underverker]]
[[no:Verdens syv underverker]]
[[nrm:Sept Mèrvelles du Monde]]
[[nrm:Sept Mèrvelles du Monde]]
[[oc:Sèt Meravilhas deu Mond]]
[[oc:Sèt Meravilhas deu Mond]]
[[pl:Siedem cudów świata]]
[[pt:Sete maravilhas do mundo]]
[[qu:Qanchisnintin Tiksimuyu Achachilla]]
[[qu:Qanchisnintin Tiksimuyu Achachilla]]
[[ro:Şapte minuni ale lumii antice]]
[[ru:Семь чудес света]]
[[ru:Семь чудес света]]
[[sh:Sedam svjetskih čuda]]
[[sh:Sedam svjetskih čuda]]
[[si:පුරාතන ලෝකයේ පුදුම හත]]
[[si:පුරාතන ලෝකයේ පුදුම හත]]
[[simple:Seven Wonders of the World]]
[[sk:Sedem divov sveta]]
[[sk:Sedem divov sveta]]
[[sl:Sedem čudes starega veka]]
[[sq:Shtatë mrekullitë e botës]]
[[sr:Седам светских чуда старог света]]
[[sr:Седам светских чуда старог света]]
[[sv:Världens sju underverk]]
[[sv:Världens sju underverk]]
Мөр 163: Мөр 141:
[[uz:Dunyoning yetti moʻjizasi]]
[[uz:Dunyoning yetti moʻjizasi]]
[[vi:Bảy kỳ quan thế giới cổ đại]]
[[vi:Bảy kỳ quan thế giới cổ đại]]
[[wa:Set pus beas monumints sol Daegne]]
[[yi:זיבן וואונדער פון דער וועלט]]
[[zh:古代世界七大奇迹]]
[[zh:古代世界七大奇迹]]

00:51, 1 Аравдугаар сар 2009-ий байдлаарх засвар

Гизагийн аугаа Пирамид, Вавилоны дүүжинт цэцэрлэг, Артемисийн сүм, Олимп дахь Зевсийн хөшөө, Мауссолос хааны бунхан, Родос арлын Гелиосын хөшөө, Александрын гэрэлт цамхаг. Голландын зураач Мартин Хээмскэрк, XVI зуун /Дээрээс зүүн гар талаас баруун тийш./

Ертөнцийн 7 гайхамшиг буюу Эртний дэлхийн долоон гайхамшиг нь хүний гараар бүтээгдсэн уран нарийн хийц бүхий, түүхийн сонгодог үеийн маш алдартай байгууламжууд билээ. Энэ бүтээлүүд нь Газрын дундад тэнгисийн эрэг орчмын нутгуудад бүтээгдсэн барилга байгууламжууд бөгөөд Эртний Грек хүмүүсийн үзэл бодлоор илэрхийлэгдсэн байдаг. Энэ жагсаалт нь дундад зууны болон орчин цагийн гэх мэт Дэлхийн гайхамшгуудын хувилбарууд байдаг.

Эртний дэлхийн 7 гайхамшиг

Түүхч Геродот /МЭӨ484 – 425/, эрдэмтэн Киренегийн Каллимакус /МЭӨ 305-204 он орчим/ эртний үеийн “7 гайхамшиг”-ийн жагсаалт хийсэн нь Александрия хотын музейд хадгалагддаг байсан тухай бичигдсэн байдаг ч өнөө үед уг бичээсүүд хадгалагдаж үлдээгүй байна. МЭӨ 140 оны үед Сидоны Антипатер энэхүү гайхамшигуудын жагсаалтыг эмхлэн нэгтгэж, байгууламжуудын бүтцийг тайлбарласан яруу найраг тууривжээ.

“...Би хос дугуйт тулааны морин тэрэг явж болохуйц зам бүхий Вавилоны өргөн хэрэм, дүүжинт цэцэрлэг, Олимп уулын Зевс, Родосын Гелиос, агуу Пирамидууд, Мауссолосын бунханг нүдээрээ үзсэн боловч тэдгээрийн аль нь ч үүлсийн дээр сүндэрлэх Артемисийн сүмийн гуа үзэсгэлэнг үл гүйцэх билээ...” Антипатер, Грекийн утга зохиолын цоморлиг, IX.58

VI зууны сүүлч үеэр инженер Византийн Фило хүснэгтээр зохион гаргажээ.

Гайхамшиг Баригдсан үе Байгуулагчид Онцлог Үгүй болсон үе Устгагдсан шалтгаан
Гизагийн аугаа Пирамид МЭӨ 2650-2500 Египетүүд Эртний Египетийн 4 дэх эзэнт улсын Фараон Хуфугийн шарил хадгалах байгууламж. өнөөдөр оршин буй -
Вавилоны дүүжинт цэцэрлэг МЭӨ 600 Вавилончууд Диодориусийн тодорхойлсноор олон түвшин бүхий цэцэрлэгийн нийт өндөр 22 метр орчим байсан ба ус түгээх механик системтэй байсан. Олон тооны гоёмсог цэцэгс, моддыг шатлуулан тарьсан байжээ. МЭӨ I зууны дараа Газар хөдлөлт
Олимп дахь Зевсийн хөшөө МЭӨ 435 Грекчүүд 12 м өндөр бурхан, түүнийг байрлуулсан сүмийн барилгын архитектур V-VI зуунд мэдэгдээгүй, газар хөдлөлт, түймэрт устсан.
Эфес дэх Артемисийн сүм МЭӨ 550 Лидичүүд, Персүүд, Грек Грекийн домгийн дарь эх Артемист зориулан барьж байгуулахад 120 жил зарцуулсан. Геростратус гэгч хүн алдар нэртэй болохын тулд уг сүмийг шатаасан. МЭӨ 356 шатаагдсан
Галикарнассын Бодрум бунхан МЭӨ 351 Перс, Грек Oйролцоогоор 45 метр өндөр, 4 тал бүхий гоёл чимэглэл бүхий барилга. Мавзолей нь уг хааны нэрээс бий болсон.. 1494 онд Газар хөдлөлтөд гэмтсэн ба Европынхон Загалмайтны аян дайны үед нураасан.
Родос арлын Гелиосын хөшөө МЭӨ 292-280 Грекчүүд Грекийн домгийн бурхан Гелиосын аварга хөшөө бөгөөд Нью Йоркийн Эрх чөлөөний хөшөөний 3/4-тай дүйцэхүйц том байжээ. МЭӨ 224 Газар хөдлөлт
Александрын гэрэлт цамхаг МЭӨ III зуун Грек Oйролцоогоор 115-135 метр өндөр байсан нь олон зууны турш хүн төрөлхтний байгуулсан хөмгийн өндөр барилга байсан юм. 1303-1480 он Газар хөдлөлт

Грекчүүд энэхүү зүйлсийг гайхамшиг гэхээсээ илүү заавал үзэх ёстой байгууламжууд гэж тооцдог байжээ.

Антипатерын өөрийнх нь зохиосон гайхамшигуудын жагсаалтад Александрын гэрэлт цамхаг ороогүй байдаг бөгөөд түүний оронд Вавилоны Иштар хаалга дурдагдсан байдаг. Гэвч VI зуунаас хойш энэ нь хасагдсан байна. Эдгээр байгууламжуудаас Гизагийн Пирамид л устаж үгүй бололгүйгээр өнөөг хүрсэн билээ. Дүүжинт цэцэрлэг оршин байсан эсэх нь тодорхойгүй байдаг. Харин бусад 5 бүтээл оршин байсан гэдгийг хүлээн зөвшөөрдөг. Артемисийн сүм болон Зевсийн хөшөө нь түймэрт үрэгдсэн бол Александрийн гэрэлт цамхаг, Колоссус, Мауссолосын бунхан нь газар хөдлөлтөд эвдрэн үгүй болжээ. Мауссолосын бунхан, Артемисийн сүмийн загвар Лондоны Британийн музейд байдаг.

Дэлгэрэнгүй мэдээлэл

  • D'Epiro, Peter, and Mary Desmond Pinkowish, "What Are the Seven Wonders of the World? and 100 Other Great Cultural Lists". Anchor. December 1, 1998. ISBN 0-385-49062-3

Гадаад линкүүд

Загвар:Link FA