Төмөр замын цариг

Төмөр замын царигийг хэмдэг багж

Төмөр замын цариг (англи. Track gauge, орос. Железнодорожная колея) - төмөр замыг бүрдүүлдэг хос төмрийн хоорондох зайн хэмжээг хэлдэг.

Төмөр замын царигийн хэмжээнүүд

Янз бүрийн шалтгааны улмаас төмөр замын царигууд улс орнуудад өөр өөр байдаг. Энэ нь янз бүрийн царигтай төмөр зам хооронд ачаа, зорчигч тээвэрлэхэд тодорхой саад бэрхшээлийг үүсгэдэг.

Ирээдүйд

Улс орнууд харилцан ажиллах боломжтой сүлжээг бий болгохыг эрмэлзэж, олон улсын байгууллагууд макро бүс нутаг, эх газрын сүлжээг бий болгохыг эрмэлзэж байгаа тул төмөр замын царигийн хэрэглээ цаашид хоорондоо ижил болгож ойртуулах магадлалтай юм. Узбекистан, Оросоос бусад бараг бүх шинэ өндөр хурдны төмөр замын шугамыг стандартын дагуу барьж байгаа юм.

Төмөр замын царигууд

System		Суурилуулалт
Цариг	Нэр	мянган км	миль	Нийт төмөр замд эзлэх%	Улс газар, орнууд
1,000 мм (3 ft 3+3⁄8 in)	Нэг Метрийн цариг. Metre-gauge railway	71,000	44,000	6.4%	Аргентин (11,000 км буюу 6,800 миль), Бразил (23,489 км буюу 14,595 миль), Боливи, хойд Чили, Грек (Пелопоннесийн сүлжээнд ашиглагдаагүй ), Испани (Feve, FGC, Euskotren, FGV, SFM), Швейцар ( RhB, MOB, BOB, MGB), Тайланд, Камбож, Бангладеш, Зүүн Африк, Вьетнам, Дани.
1,067 мм (3 ft 6 in)	Кэйпийн буюу 3 фут, 6 инчийн цариг. 3 ft 6 in gauge railways	96,000	60,000	8.6%	Өмнөд ба Төв Африк; Нигери (ихэнх); Индонез (Жава, Суматера); Япон; Тайвань; Филиппин; Шинэ Зеланд; болон Австралийн Квинсленд, Баруун Австрали, Тасмани, Өмнөд Австрали зэрэг мужууд.
1,435 мм (4 ft 8+1⁄2 in)	Төмөр замын стандарт буюу Европ цариг. Standard-gauge railway	678,000	421,000	60.6%	Албани, Аргентин, Австрали, Австри, Бельги, Босни Герцеговина, Бразил (194 км буюу 121 миль), Болгар, Канад, Хятад, Хорват, Куба, Чех, Дани, Жибути, БН Конго (Камина-Лубумбаши хэсэг, төлөвлөсөн), Этиоп, Франц, Их Британи, Герман, Унгар, Энэтхэг (зөвхөн хурдан болон өндөр хурдны галт тэрэгний замд ашиглагддаг), Индонез (Ачех төмөр зам, Бали хотын MRT (барьж байгаа), LRT Jabodetabek, LRT Жакарта, Зүүн Жакарта - Баруун шугамын коридор, Индонез, Сулавеси дахь өндөр хурдны галт тэрэг), Итали, Израил, Кени (Момбаса–Найроби, Литвейт, Лиуэйтену), Литва (Төмөр зам Балтика), Люксембург, Македони, Маврики (Метро Экспресс), Мексик, Монтенегро, Нидерланд, Хойд Солонгос, Норвеги, Панам, Перу, Филиппин, Польш, Румын, Серби, Сингапур MRT, Словак, Словени, Өмнөд Солонгос, Испани (AVEC, Alvia, SG), АНУ, Турк, Уругвай, Венесуэл, хойд Вьетнам. Мөн Япон дахь хувийн компаниудын зам, JR өндөр хурдны шугам. Тайвань дахь өндөр хурдны замууд. Өмнөд Африк дахь Gautrain зорчих систем. Танзани, Нигери улсуудын шинэ шугамууд.
1,520 мм (4 ft 11+27⁄32 in)	1520 мм цариг 5 ft and 1520 mm gauge railways	155,000	96,000	13.8%	Орос, Армен, Азербайжан, Беларусь, Гүрж, Казахстан, Киргиз, Латви, Литва, Молдав, Монгол, Тажикистан, Туркменистан, Украин, Узбекистан. (бүгд зэргэлдээ – 1,524 мм (5 фут)-аас дахин тодорхойлсон)
1,524 мм (5 ft)		7,065	4,390	0.6%	Эстони, Финланд (1,520 мм (4 фут 11+27⁄32 инч) өндөр хурдны галт тэрэгнээс бусад зэргэлдээ, ерөнхийдөө нийцтэй)
1,600 мм (5 ft 3 in)	5 фут, 3 инчийн цариг. 5 ft 3 in gauge railways	9,800	6,100	0.9%	Ирланд, Умард Ирланд (Их Британи) (1800 км буюу 1100 миль), Австралийн Викториа муж, Өмнөд Австрали (4017 км буюу 2496 миль), Бразил (4057 км буюу 2521 миль).
1,668 мм (5 ft 5+21⁄32 in)	Иберийн цариг. Iberian-gauge railways	16,700	10,400	1.5%	Португал, Испани. Заримдаа Иберийн цариг гэж нэрлэдэг. Испанид Administrador de Infraestructuras Ferroviarias (ADIF) 2010 оны сүүлээр энэ царигийн 11,683 км (7,259 миль), холимог царигийн 22 км (14 миль) замыг хэрэглэж байжээ. Португалийн Реде Ферровиариа Насионал (REFER) 2010 оны сүүлээр энэ царигийн 11,683 км (7,259 миль) замыг ашиглаж байжээ.
1,676 мм (5 ft 6 in)	Энэтхэг буюу 5 фут, 6 инчийн цариг. 5 ft 6 in gauge railways	100,000	62,000	9.0%	Энэтхэг, Пакистан, Бангладеш, Шри Ланка, Аргентин, Чили, АНУ-ын Сан Францискогийн булан дахь BART.