Jump to content

Хуваагдлын коэффициент

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь

Физикийн шинжлэх ухаанд хуваагдлын коэффициент (P) эсвэл тархалтын коэффициент (D) нь тэнцвэрт байдалд байгаа хоёр холилддоггүй уусгагч дахь нэгдлийн концентрацийн харьцаа юм. Тиймээс энэ харьцаа нь эдгээр хоёр шингэн дэх уусагч бодисын уусах чадварыг харьцуулсан үзүүлэлт юм. Хуваагдлын коэффициент нь ерөнхийдөө нэгдлийн ионжлогдоогүй төрөл зүйлийн концентрацийн харьцааг илэрхийлдэг бол тархалтын коэффициент нь нэгдлийн бүх төрлийн (ионжуулсан болоод ионжоогүй) концентрацийн харьцааг илэрхийлдэг.

Химийн болон эмийн шинжлэх ухаанд хоёр үе шат нь ихэвчлэн уусгагч байдаг. Ихэнхдээ уусгагчийн нэг нь ус байдаг бол хоёр дахь нь 1-октанол зэрэг гидрофоб байдаг. Тиймээс хуваагдын коэффициент нь химийн бодис хэр гидрофиль ("усанд дуртай") эсвэл гидрофоб ("уснаас айдаг") болохыг хэмждэг. Хуваалтын коэффициентүүд нь бие дэх эмийн тархалтыг тооцоолоход хэрэгтэй байдаг. Октанол-ус хуваагдлын коэффициент өндар бүхий гидрофоб эмүүд нь голчлон эсийн липидийн үе давхарга зэрэг гидрофоб бүсэд тархдаг. Эсрэгээрээ, гидрофиль эм (бага октанол/ус хуваагдлын коэффициент) нь цусны шар ус зэрэг усан бүсэд голчлон олддог.