Чех хэл

Чех хэл
Өөрийн нэрčeština, český jazyk
ТархалтЧех, Сербийн Воеводина, Румыны Банат
Ард түмэнЧех үндэстэн
Төрөлх хэлтний тоо13 сая (2011)
Хэлний ангилал
Энэтхэг-Европ
  • Балт-Слав
    • Слав
      • Өрнөд Слав
        • Чех-Словак
          • Чех хэл
Бичиг үсэгЛатин үсэг (Чех хувилбар)
Албан ёсны хэрэглээ
УлсЧехЧех Чех
Олон улсын байгууллага:
Европын ХолбооЕвропын Холбоо Европын Холбоо
Тохируулагч байгууллагаЧех хэлний хүрээлэн
(Ústav pro jazyk český)
Томьёолбор
ISO 639-1cs
ISO 639-2cze (B)
ces (T)
ISO 639-3ces

Чех хэл (чех хэл бичгээр čeština, český jazyk гэж нэрийддэг) бол төрөл гарлын шинжээр Слав аймаг тэр дотроо Өрнөд Слав бүлэгт харьялагддаг, Чех улсад голчлон суурьшдаг Чех хүмүүсийн хэл юм. Өрнөд Слав дотор ахин Чех-Словак дэд бүлэг гэж бүлэглэгдэх бөгөөд Словак хэлтэй аялгуун цуваагаар холбогддог.

Цагаан толгой[засварлах | кодоор засварлах]

Чех хэлийг латин үсгээр тэмдэглэдэг. Одоогийн Чех хэлний латин цагаан толгой A, Á, B, C, Č, D, Ď, E, É, Ě, F, G, H, Ch (хоёр үсгийн авиа-диграф), I, Í, J, K, L, M, N, Ň, O, Ó, P, Q, R, Ř, S, Š, T, Ť, U, Ú, Ů, V, W, X, Y, Ý, Z, Ž гэх 42 үсэгтэй.

Чех бичгийн "Ch" диграф нь герман "ch", орос "х" авиа/үсэгтэй адил авиа юм.

Үсэг Нэр Үндсэн дуудлага (Олон улсын авиа зүйн галиг үсэг) Заримдаг дуудлага (Олон улсын авиан зүйн галиг үсэг)
A a а (á) [a]
Á á урт а (dlouhé á) [a:]
B b бэ (bé) [b] [p]
C c цэ (cé) [ts] [dz]
Č č чэ (čé) [tʃ] [dʒ]
D d дэ (dé) [d] [t]
Ď ď де (ďé) [ɟ] [c]
E e э (é) [ɛ]
É é урт э (dlouhé é) [ɛ:]
Ě ě е (ije) [ɛ, jɛ]
F f эф (ef) [f]
G g гэ (gé) [g] [k]
H h га (há) [ɦ] [x], [h]
Ch ch ха (chá) [x] [ɣ], [ɦ]
I i и (í) [ɪ]
Í í урт и (dlouhé í) [i:]
J j йе (jé) [j]
K k ка (ká) [k] [g]
L l эл (el) [l]
M m эм (em) [m] [ɱ]
N n эн (en) [n] [ŋ]
Ň ň энь (eň) [ɲ]
O o о (ó) [o]
Ó ó урт о (dlouhé ó) [o:]
P p пэ (pé) [p] [b]
Q q квэ (kvé) [kv]
R r эр (er) [r]
Ř ř эрж (eř) [r̝] [r̝°]
S s эс (es) [s] [z]
Š š эш (eš) [ʃ] [ʒ]
T t тэ (té) [t] [d]
Ť ť те (ťé) [c] [ɟ]
U u у (ú) [ʊ]
Ú ú урт у (dlouhé ú) [u:]
Ů ů бөөрөнхий у (ů s kroužkem) [u:]
V v вэ (vé) [v] [f]
W w давхар вэ (dvojité vé) [v] [f]
X x икс (iks) [ks] [gz]
Y y ипсилон (ypsilon) [ɪ]
Ý ý урт ипсилон (dlouhé ypsilon) [i:]
Z z зет (zet) [z] [s]
Ž ž жет (žet) [ʒ] [ʃ]