Эртний Египетийн газар тариалан
Эртний Египетийн газар тариалан
Эртний Египетийн соёл иргэншил Нил мөрөн болон түүний найдвартай улирлын үерлэлтээс ихээхэн хамааралтай байжээ. Тус мөрний урсгалын тогтвортой байдал болон үржил шимт хөрс нь Египетчүүдэд газар тариаланд суурилсан эзэнт гүрэн байгуулах боломжийг олгосон юм. Египетчүүдийг газар тариаланг өргөн хүрээнд анхлан ашиглаж эхэлсэн бүлгүүдийн нэг гэж үздэг. Энэ нь тэдний зохион бүтээсэн усалгааны систем болох сав газар усалгааны (базис усалгаа) тусламжтайгаар хэрэгжсэн юм. Тэдний газар тариалангийн арга барил нь хүнсний гол ургамал болох улаан буудай, арвай зэрэг үр тариаг, мөн маалинга, папирус зэрэг аж үйлдвэрийн ургамлуудыг ургуулах боломжийг олгож байжээ.
Газар тариалангийн эхлэл
Нил мөрний баруун талд орших Зүүн Сахара нь хэд хэдэн Неолитын соёл иргэншлийн өлгий нутаг байжээ. Африкийн чийглэг цаг уурын үед энэ газар нутаг нь ногоон ургамал ихтэй, хүн амын тоо мэдэгдэхүйц өссөн үе байв. Энэ нь ойролцоогоор МЭӨ 8000 он байжээ. Сахарын бүс нутгийн хүмүүс нуур орчмоос ан агнах, загасчлах, түүнчлэн Сахарагийн элбэг ургамлын зэрлэг үр тариа цуглуулах ажлыг хийдэг байв. Брахиариа, сорго, уроцлоа зэрэг үр тарианууд хүнсний чухал эх үүсвэр болж байв.
Африкийн чийглэг цаг уурын үе нь аажмаар дуусаж, 6000–5000 жилийн өмнө төгссөн байна. Энэ үед бэлчээрийн нүүдлийн иргэд Африкийн өөр хэсгүүд рүү нүүж байсны зэрэгцээ цөөн тооны хүмүүс Нил мөрний хөндий рүү шилжин иржээ. Харин энэ нутгийн газар тариалангийн хөгжил төдийлөн өндөр түвшинд хүрээгүй байв.