Эртний орос хэл

Эртний орос хэл (орос. Древнерусский язык, үндсэндээ Дорнод Слав нийтлэг хэл юм) -ойролцоогоор 7-8-аас 14-15-р зууны үеийн Дорнод Славуудын хэл, өөрөөр хэлбэл Беларусь, Украин, Орос улс үүсэх, нэгтгэх, задрах, задрах үе дэх нэг гарал үүсэлтэй хэл. Эртний орос хэлний түүхэн эхлэлийг "русь" буюу Орос гэдэг үг анх удаа дурдсан МЭ 1-р мянганы төгсгөл гэж тооцогддог байна.

Ойролцоогоор 8-14-р зууны үед оршин байсан "Эртний орос хэл" нь Беларусь, Орос, Украинчуудын өвөг дээдэс болох Эртний оросын ард түмнийг бүрдүүлдэг олон тооны славян овог аймгуудын бүх Дорнод Славуудын нийтлэг хэл байсан гэж үздэг. Эртний орос хэлний түүхэнд хоёр үеийг ялгадаг: бичиг үсэгт тайлагдахаас өмнөх үе - 10-11-р зууны үе хүртэл, бичиг үсэгтэй болсон үе - 11-р зуунаас. 11-14-р зуунд Эртний оросын төр феодалын ноёд болон хуваагдаж, Монголчуудын довтолгоо, Эртний Оросын газар нутагт шинэ улсууд үүсч, хуучин орос хэл задарч, аялгууны ялгаа эрчимжсэн юм.

Эртний орос хэлний цагаан толгой

Үсэг	Дуудлага	Унших	Нэршил
А а	[a]	[а]	азъ
Б б	[b]	[б]	бꙋки
В в	[w] [v]	[ў] [в]	вѣ́ди
Г г	[g]	[г]	глаго́ль
Д д	[d]	[д]	добро́
Є є	[jɛ] [ʲɛ]	[е]	єсть
Ж ж	[ʒ]	[ж]	живѣ́ть
Ѕ ѕ	[ʣʲ]	[дзь]	sѣло́
З з Ꙁ ꙁ	[z] [zʲ]	[з]	зємлꙗ́
И и	[i] [ɪ̯]	[и]	и́же
І ї		[и]	и
К к	[k]	[к]	ка́ко
Л л	[lˠ] [lʲ]	[л] [л']	лю́ди
М м	[m] [mʲ]	[м]	мꙑслє́ть
Н н	[n] [nʲ]	[н] [н']	нашъ
О о	[o]	[о]	онъ
П п	[p]	[п]	поко́и
Р р	[r] [rʲ]	[р] [р']	рьцы
С с	[s] [sʲ]	[с] [с']	сло́во
Т т	[t]	[т]	твєрдо
Ѹ ꙋ	[u]	[у]	ꙋкъ
Ф ф	[f]	[ф]	фєртъ
Х х	[x]	[х]	хѣръ
Ѡ ѡ		[о]	омега
Ц ц	[ʦʲ]	[ц']	ци
Ч ч	[ʨ]	[ч]	чєрвь
Ш ш	[ʃ]	[ш]	ша
Щ щ	[ʃt] [ʃʨ]	[шч]	ща
Ъ ъ	[ə] [ɤ]	краткое о	єръ
Ꙑ ꙑ	[ï]	[ы]	єрꙑ
Ь ь	[ɪ̯]	краткое е	єрь
Ѣ ѣ	[æ] [ɪ̯ɛː]	[ӕ] или [ие]	ꙗть
Ю ю	[ju]	[йу]	ю
Ꙗ ꙗ	[ja]	[йа]	ꙗ
Ѧ ѧ	[ɛ̃]	[йа]	юсъ
Ѯ ѯ	[k͡s]	[кс]	кси
Ѱ ѱ	[p͡s]	[пс]	пси
Ѳ ѳ	[θ] [f]	[θ] или [ф]	фита
Ѵ ѵ		[и], [в]	ѵжица