Монгол улсын төрийн тэргүүн хуудасны эх кодыг харах

{{Монгол улсын улс төр}}

'''Монгол Улсын төрийн тэргүүдийн''' жагсаалт болно.

== Түүх ==
1921 оны [[Ардын хувьсгал]]ын дараа төрийн тэргүүний албан тушаал бий болжээ. 1924 онд [[Балингийн Цэрэндорж]] нь төрийн тэргүүний үүрэг гүйцэтгэгч байсан боловч мөн жилийн сүүлчээр [[Наваандоржийн Жадамбаа]] нь Улсын Их Хурлын дарга болсноор албан ёсны анхны төрийн тэргүүн болсон. Гэвч нэг л өдрийн дараа тогтолцоог өөрчилж, Улсын Их Хурлын гүйцэтгэх хороо болох Улсын Бага Хурлын Тэргүүлэгчдийн даргыг тэргүүнээ болгожээ. Бага Хурал тараагдсаны дараа буцаад Их Хуралд эрх мэдэл шилжиж, төрийн тэргүүн нь Улсын Их Хурлын Тэргүүлэгчдийн дарга болсон байна. 1960 онд нэрийг өөрчилж, Ардын Их Хурлын Тэргүүлэгчдийн дарга болгожээ. Хамгийн сүүлд [[1989 оны Монголын ардчилсан хувьсгал|1990 онд ардчилсан хөдөлгөөн]] ялснаар [[Монгол Улсын Ерөнхийлөгч|Ерөнхийлөгчийн]] албан тушаал бий болгожээ.

==Монголын төрийн тэргүүний жагсаалт (1911–одоо үе)==

{| class="wikitable" style="text-align:center"
| colspan=7|

===[[Богд Хаант Монгол Улс]] (1911–1924)===
|-
! rowspan=2| {{abbr|Ду.|Дугаар}}
! rowspan=2| Хөрөг зураг
! rowspan=2| Нэр<br>{{small|(Төрсөн–Нас барсан)}}
! colspan=3| Хаанчлал
! rowspan=2| Шашны цол
|-
! Хаанчлалын эхлэл
! Хаанчлалын төгсгөл
! Хугацаа
|-
|colspan="7" bgcolor="lightgrey"| '''[[Монгол хаад|Монголын хаан]]'''
{{Officeholder table
| order             = 1
| image             = Bogd Khan.jpg
| officeholder      = [[Богд хаан]]
| born_year         = 1869
| died_year         = 1924
| term_start        = 1911 оны 12 сарын 29
| term_end          = 1924 оны 5 сарын 20
| died              = y
| timeinoffice      = 12 жил, 143 хоног
| cabinet           = 8-р [[Жавзандамба хутагт]]
}}
|-
! rowspan=2| {{abbr|Ду.|Дугаар}}
! rowspan=2| Хөрөг зураг
! rowspan=2| Нэр<br>{{small|(Төрсөн–Нас барсан)}}
! colspan=3| Бүрэн эрхийн хугацаа
! rowspan=2| Нам
|-
! Албан тушаалаа авсан
! Албан тушаалаа орхисон
! Хашсан хугацаа
|-
|colspan="7" bgcolor="lightgrey"| '''Төрийн тэргүүний үүрэг гүйцэтгэгч'''
{{Officeholder table
| order2            = –
| image             = Balingiin Tserendorj.jpg
| officeholder      = [[Балингийн Цэрэндорж]]
| born_year         = 1868
| died_year         = 1928
| acting            = y
| term_start        = 1924 оны 5 сарын 20
| term_end          = 1924 оны 11 сарын 28
| timeinoffice      = 192 хоног
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
| colspan=7|

===[[Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс]] (1924–1992)===
|-
|colspan="7" bgcolor="lightgrey"| '''Улсын Их Хурлын дарга'''
{{Officeholder table
| order2            = 2
| image             = Navaandorjiin Jadambaa.jpg
| officeholder      = [[Наваандоржийн Жадамбаа]]
| born_year         = 1900
| died_year         = 1939
| term_start        = 1924 оны 11 сарын 28
| term_end          = 1924 оны 11 сарын 29
| timeinoffice      = 1 хоног
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
|-
|colspan="7" bgcolor="lightgrey"| '''Улсын Бага Хурлын Тэргүүлэгчдийн дарга'''
{{Officeholder table
| order2            = 3
| image             = Genden.jpg
| officeholder      = [[Пэлжидийн Гэндэн]]
| born_year         = 1892
| died_year         = 1937
| term_start        = 1924 оны 11 сарын 29
| term_end          = 1927 оны 11 сарын 15
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1924|11|29|1927|11|15}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
{{Officeholder table
| order2            = 4
| image             = Soyombo yellow.svg |bSize = 75
| officeholder      = [[Жанцангийн Дамдинсүрэн]]
| born_year         = 1898
| died_year         = 1938
| term_start        = 1927 оны 11 сарын 16
| term_end          = 1929 оны 1 сарын 23
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1927|11|16|1929|1|23}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
{{Officeholder table
| order2            = 5
| image             = Kh. Choibalsan around 1925.jpg
| officeholder      = [[Хорлоогийн Чойбалсан]]
| born_year         = 1895
| died_year         = 1952
| term_start        = 1929 оны 1 сарын 24
| term_end          = 1930 оны 4 сарын 27
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1929|1|24|1930|4|27}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
{{Officeholder table
| order2            = 6
| image             = Soyombo yellow.svg |bSize = 75
| officeholder      = [[Лосолын Лааган]]
| born_year         = 1887
| died_year         = 1940
| term_start        = 1930 оны 4 сарын 27
| term_end          = 1932 оны 7 сарын 2
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1930|4|27|1932|7|2}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
{{Officeholder table
| order2            = 7
| image             = Anandyn Amar.png
| officeholder      = [[Анандын Амар]]
| born_year         = 1886
| died_year         = 1941
| term_start        = 1932 оны 7 сарын 2
| term_end          = 1936 оны 3 сарын 22
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1932|7|2|1936|3|22}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
{{Officeholder table
| order2            = 8
| image             = DansranbilegiinDogsom.jpg
| officeholder      = [[Дансранбилэгийн Догсом]]
| born_year         = 1884
| died_year         = 1941
| term_start        = 1936 оны 3 сарын 22
| term_end          = 1939 оны 7 сарын 9
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1936|3|22|1939|7|9}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
|-
|colspan="7"|'''''Хоосон (1939 оны 7 сарын 9 – 1940 оны 7 сарын 6)'''''
{{Officeholder table
| order2            = 9
| image             = GonchigiinBumtsend.jpg
| officeholder      = [[Гончигийн Бумцэнд]]
| born_year         = 1881
| died_year         = 1953
| term_start        = 1940 оны 7 сарын 6
| term_end          = ''1951 оны 7 сарын 6''
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1939|7|9|1951|7|6}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
|-
|colspan="7" bgcolor="lightgrey"| '''Улсын Их Хурлын Тэргүүлэгчдийн дарга'''
{{Officeholder table
| order2            = (9)
| image             = GonchigiinBumtsend.jpg
| officeholder      = [[Гончигийн Бумцэнд]]
| born_year         = 1881
| died_year         = 1953
| term_start        = ''1951 оны 7 сарын 6''
| term_end          = 1953 оны 9 сарын 23
| died              = y
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1951|7|6|1953|9|23}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
{{Officeholder table
| order2            = –
| image             = YanjmaaSükhbaataryn.jpg
| officeholder      = [[Сүхбаатарын Янжмаа]]
| born_year         = 1893
| died_year         = 1963
| acting            = y
| term_start        = 1953 оны 9 сарын 23
| term_end          = 1954 оны 7 сарын 7
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1953|9|23|1954|7|7}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
{{Officeholder table
| order2            = 10
| image             = JamsrangiinSambuu.png
| officeholder      = [[Жамсрангийн Самбуу]]
| born_year         = 1895
| died_year         = 1972
| term_start        = 1954 оны 7 сарын 7
| term_end          = ''1960 оны 7 сарын 7''
| timeinoffice      = {{Age in years|1954|7|7|1960|7|7}} жил
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
|-
|colspan="7" bgcolor="lightgrey"| '''Ардын Их Хурлын Тэргүүлэгчдийн дарга'''
{{Officeholder table
| order2            = (10)
| image             = JamsrangiinSambuu.png
| officeholder      = [[Жамсрангийн Самбуу]]
| born_year         = 1895
| died_year         = 1972
| term_start        = ''1960 оны 7 сарын 7''
| term_end          = 1972 оны 5 сарын 21
| died              = y
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1960|7|7|1972|5|21}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
{{Officeholder table
| order2            = –
| image             = State emblem of the People's republic of Mongolia (1960–1992).svg
| officeholder      = [[агаанламын Дүгэрсүрэн]]
| born_year         = 1914
| died_year         = 1986
| acting            = y
| term_start        = 1972 оны 5 сарын 21
| term_end          = 1972 оны 6 сарын 29
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1972|5|21|1972|6|29}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
{{Officeholder table
| order2            = –
| image             = State emblem of the People's republic of Mongolia (1960–1992).svg
| officeholder      = [[Сономын Лувсан]]
| born_year         = 1912
| died_year         = 1986
| acting            = y
| term_start        = 1972 оны 6 сарын 29
| term_end          = 1974 оны 6 сарын 11
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1972|7|29|1974|6|11}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
{{Officeholder table
| order2            = 11
| image             = Yumjaagiin-tsedenbal.jpg
| officeholder      = [[Юмжаагийн Цэдэнбал]]
| born_year         = 1916
| died_year         = 1991
| term_start        = 1974 оны 6 сарын 11
| term_end          = 1984 оны 8 сарын 23
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1974|6|11|1984|8|23}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
{{Officeholder table
| order2            = –
| image             = State emblem of the People's republic of Mongolia (1960–1992).svg
| officeholder      = [[Нямын Жагварал]]
| born_year         = 1919
| died_year         = 1987
| acting            = y
| term_start        = 1984 оны 8 сарын 23
| term_end          = 1984 оны 12 сарын 12
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1984|8|23|1984|12|12}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
{{Officeholder table
| order2            = 12
| image             = Jambyn Batmönkh.jpg
| officeholder      = [[Жамбын Батмөнх]]
| born_year         = 1926
| died_year         = 1997
| term_start        = 1984 оны 12 сарын 12
| term_end          = 1990 оны 3 сарын 21
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1984|12|12|1990|3|21}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
{{Officeholder table
| order2            = 13
| image             = Ochirbat-Punsalmaa.jpg
| officeholder      = [[Пунсалмаагийн Очирбат]]
| born_year         = 1942
| died_year         = 
| term_start        = 1990 оны 3 сарын 21
| term_end          = ''1990 оны 9 сарын 3''
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1990|3|21|1990|9|3}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
|-
|colspan="7" bgcolor="lightgrey"| '''Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улсын Ерөнхийлөгч'''
{{Officeholder table
| order2            = (13)
| image             = Ochirbat-Punsalmaa.jpg
| officeholder      = [[Пунсалмаагийн Очирбат]]
| born_year         = 1942
| died_year         = 
| term_start        = ''1990 оны 9 сарын 3''
| term_end          = ''1992 оны 2 сарын 12''
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1990|9|3|1992|2|12}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
| colspan=7|

===[[Монгол]] (1992–одоо үе)===
|-
|colspan="7" bgcolor="lightgrey"| '''Ерөнхийлөгч'''
{{Officeholder table
| order2            = (13)
| image             = Ochirbat-Punsalmaa.jpg
| officeholder      = [[Пунсалмаагийн Очирбат]]
| born_year         = 1942
| died_year         = 
| term_start        = ''1992 оны 2 сарын 12''
| term_end          = 1997 оны 6 сарын 20
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1992|2|12|1997|6|20}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
| alt_party2        = Монголын Социал-Демократ Нам
}}
{{Officeholder table
| order2            = 14
| image             = Natsagiin Bagabandi (Cropped).png
| officeholder      = [[Нацагийн Багабанди]]
| born_year         = 1950
| died_year         = 
| term_start        = 1997 оны 6 сарын 20
| term_end          = 2005 оны 6 сарын 24
| timeinoffice      = {{Age in years and days|1997|6|20|2005|6|24}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
{{Officeholder table
| order2            = 15
| image             = Nambaryn Enkhbayar 2005.jpg
| officeholder      = [[Намбарын Энхбаяр]]
| born_year         = 1958
| died_year         = 
| term_start        = 2005 оны 6 сарын 24
| term_end          = 2009 оны 6 сарын 18
| timeinoffice      = {{Age in years and days|2005|6|24|2009|6|18}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
{{Officeholder table
| order2            = 16
| image             = Tsakhiagiin Elbegdor.jpg
| officeholder      = [[Цахиагийн Элбэгдорж]]
| born_year         = 1963
| died_year         = 
| term_start        = 2009 оны 6 сарын 18
| term_end          = 2017 оны 7 сарын 10
| timeinoffice      = {{Age in years and days|2009|6|18|2017|7|10}}
| alt_party         = Ардчилсан Нам (Монгол)
}}
{{Officeholder table
| order2            = 17
| image             = Khaltmaagiin Battulga (2017-09-07).jpg
| officeholder      = [[Халтмаагийн Баттулга]]
| born_year         = 1963
| died_year         = 
| term_start        = 2017 оны 7 сарын 10
| term_end          = 2021 оны 6 сарын 25
| timeinoffice      = {{Age in years and days|2017|7|10|2021|6|25}}
| alt_party         = Ардчилсан Нам (Монгол)
}}
{{Officeholder table
| order2            = 18
| image             = Mongolian Prime Minister Khurelsukh Ukhnaa in 2018.jpg
| officeholder      = [[Ухнаагийн Хүрэлсүх]]
| born_year         = 1968
| died_year         = 
| term_start        = 2021 оны 6 сарын 25
| timeinoffice      = {{Age in years and days|2021|6|25}}
| alt_party         = Монгол Ардын Нам
}}
|}

==Цаг хугацааны график==
{{#tag:timeline|
ImageSize = width:900 height:auto barincrement:13
PlotArea  = top:10 bottom:80 right:150 left:20
AlignBars = late

Define $today = {{#time:d/m/Y}}

Colors =
  id:independent value:gray(0.8) legend:Нам_бус_(Бие_даагч)
  id:mprp value:rgb(0.84,0.08,0.22) legend: Монгол_Ардын_Хувьсгалт_Нам
  id:dp value:rgb(0.13,0.16,0.60) legend:Ардчилсан_Нам
  id:mpp value:red legend:Монгол_Ардын_Нам

  id:gray1  value:gray(0.85)
  id:gray2  value:gray(0.95)

DateFormat = dd/mm/yyyy
Period     = from:28/12/1911 till:$today
TimeAxis   = orientation:horizontal
ScaleMajor = unit:year increment:5 start:1915
ScaleMinor = unit:year increment:1 start:1912

Legend     = columns:1 left:150 top:35 columnwidth:170
 
TextData =
  pos:(20,38) textcolor:black fontsize:M
  text:"Улс төрийн нам:"

BarData =

 bar:Bogd
 bar:Tserendorj
 bar:Jadambaa
 bar:Genden
 bar:Damdinsüren
 bar:Choibalsan
 bar:Laagan
 bar:Amar
 bar:Dogsom
 bar:Bumtsend
 bar:Yanjmaa
 bar:Sambuu
 bar:Dügersüren
 bar:Luvsan
 bar:Tsedenbal
 bar:Jagvaral
 bar:Batmönkh
 bar:Ochirbat
 bar:Bagabandi
 bar:Enkhbayar
 bar:Elbegdorj
 bar:Battulga
 bar:Khürelsükh

PlotData =
  width:5 align:left fontsize:9 shift:(5,-4) anchor:till
 bar: Bogd
  from: 29/12/1911 till: 20/05/1924 color:independent text:"[[Богд хаан]]"
 bar: Tserendorj
  from: 20/05/1924 till: 28/06/1924 color:mprp text:"[[Балингийн Цэрэндорж]]"
 bar: Jadambaa
  from: 28/06/1924 till: 29/06/1924 color:mprp text:"[[Наваандоржийн Жадамбаа]]"
 bar: Genden
  from: 29/06/1924 till: 15/06/1927 color:mprp text:"[[Пэлжидийн Гэндэн]]"
 bar: Damdinsüren
  from: 16/06/1927 till: 23/01/1929 color:mprp text:"[[Жанцангийн Дамдинсүрэн]]"
 bar: Choibalsan
  from: 24/01/1929 till: 27/04/1930 color:mprp text:"[[Хорлоогийн Чойбалсан]]"
 bar: Laagan
  from: 27/04/1930 till: 02/07/1932 color:mprp text:"[[Лосолын Лааган]]"
 bar: Amar
  from: 02/07/1932 till: 22/03/1936 color:mprp text:"[[Анандын Амар]]"
 bar: Dogsom
  from: 22/03/1936 till: 09/07/1939 color:mprp text:"[[Дансранбилэгийн Догсом]]"
 bar: Bumtsend
  from: 06/07/1940 till: 23/09/1953 color:mprp text:"[[Гончигийн Бумцэнд]]"
 bar: Yanjmaa
  from: 23/09/1953 till: 07/07/1954 color:mprp text:"[[Сүхбаатарын Янжмаа]]"
 bar: Sambuu
  from: 07/07/1954 till: 21/05/1972 color:mprp text:"[[Жамсрангийн Самбуу]]"
 bar: Dügersüren
  from: 28/05/1972 till: 29/06/1972 color:mprp text:"[[Цагаанламын Дүгэрсүрэн]]"
 bar: Luvsan
  from: 29/06/1972 till: 28/06/1974 color:mprp text:"[[Сономын Лувсан]]"
 bar: Tsedenbal
  from: 28/12/1972 till: 23/08/1984 color:mprp text:"[[Юмжаагийн Цэдэнбал]]"
 bar: Jagvaral
  from: 23/08/1984 till: 12/12/1984 color:mprp text:"[[Нямын Жагварал]]"
 bar: Batmönkh
  from: 12/12/1984 till: 21/03/1990 color:mprp text:"[[Жамбын Батмөнх]]"
 bar: Ochirbat
  from: 21/03/1990 till: 20/06/1997 color:mprp text:"[[Пунсалмаагийн Очирбат]]"
 bar: Bagabandi
  from: 20/06/1997 till: 24/06/2005 color:mprp text:"[[Нацагийн Багабанди]]"
 bar: Enkhbayar
  from: 24/06/2005 till: 18/06/2009 color:mprp text:"[[Намбарын Энхбаяр]]"
 bar: Elbegdorj
  from: 18/06/2009 till: 10/07/2017 color:dp text:"[[Цахиагийн Элбэгдорж]]"
 bar: Battulga
  from: 10/07/2017 till: 25/06/2021 color:dp text:"[[Халтмаагийн Баттулга]]"
 bar: Khürelsükh
  from: 25/06/2021 till: $today     color:mpp text:"[[Ухнаагийн Хүрэлсүх]]"

}}

== Мөн үзэх ==
*[[Монгол хаад]]
* [[Монгол Улсын Ерөнхийлөгч]]
* [[Монгол Улсын Ерөнхий Сайд]]
** [[Монгол Улсын Ерөнхий Сайдын жагсаалт]]

==Эх сурвалж==
{{reflist}}

{{Монголын төрийн тэргүүн}}

[[Ангилал:Монголын төрийн тэргүүн| ]]
[[Ангилал:Монгол Улсын Ерөнхийлөгч|*]]
[[Ангилал:Төрийн тэргүүний жагсаалт]]