Нидерландын хаант улс

(Нидерландын Хант Улс-с чиглүүлэгдэв)
Энэ хуудас нь бүрэн эрхт улсын тухай өгүүлнэ. Өөр ижил нэртэй бүрэлдэхүүн улсыг, «Нидерланд»-с харна уу. Өөр хэрэглээг, «Нидерланд (салаа утга)»-с харна уу.
Нидерландын хаант улс
Koninkrijk der Nederlanden (Нидерланд)
Уриа: "Je maintiendrai" (Франц)
(Монгол: "Би бат зогсоно")
Төрийн дуулал: "Wilhelmus" (Нидерланд)
(Монгол: "Нассаугийн Вильям")
Location of Нидерланд
Бүрэлдэхүүн дөрвөн улсын газрын зураг
Бүрэлдэхүүн дөрвөн улсын газрын зураг
Нийслэл
ба томоохон хот
Амстердам[a]
52°22′N 4°53′E / 52.367°N 4.883°E / 52.367; 4.883
Засгийн газрын суудалХааг[a]
Албан ёсны хэлНидерланд хэл[b]
Албан ёсны нутгийн хэл[b]
Хүлээн зөвшөөрөгдсөн хэл[b]
Ард түмний нэршилНидерландчууд‎
Улсууд (бүрэн эрхгүй хэсгүүд)
Төр засагШилжүүлсэн нэгдмэл парламентын үндсэн хуульт хаант засаг
• Хаан
Виллем-Александер
Марк Рүттэ
Гильфред Бесарил
Карлсон Мануэль[8]
Рене Виоленус[9]
Тусгаар тогтнол 
(Испани ба Францаас)
7 сарын 26, 1581 (тунхагласан)
1 сарын 30, 1648 (хүлээн зөвшөөрөгдсөн)
1 сарын 19, 1795
6 сарын 5, 1806
7 сарын 1, 1810
3 сарын 16, 1815
• Бельги тусгаар тогтносон
10 сарын 4, 1830 (тунхаглал)
4 сарын 19, 1839 (хүлээн зөвшөөрөгдсөн)
12 сарын 15, 1954
Газар нутаг
• Нийт
42,531[10] км2 (131)
• Усны эзлэх талбай (%)
18.96
Хүн ам
• 2023 тооцоо
▲ 17,821,419[11] (64)
• Нягтаршил
532/км2
Мөнгөний нэгж
4 мөнгөн тэмдэгт
Цагийн бүсЕвропын Нидерланд:
ТЕЦ (UTC+1)
ТЕЗЦ (UTC+2) (DST) Карибын Нидерланд:
АСЦ (UTC-4)
Огнооны форматөө-сс-жжжж
Жолооны талбаруун
Утасны томьёо
4 код
  • +31      (Нидерланд)
  • +297    (Аруба)
  • +599    (Курасао / Кариб)
  • +1 721 (Синт Маартен)
ISO 3166 кодNL
Домэйн нэр
5 домэйн
  • .nl  (Нидерланд)[d]
  • .aw  (Аруба)
  • .cw  (Курасао)
  • .sx  (Синт Маартен)
  • .bq  (Карибын Нидерланд)[e]

Нидерландын хаант улс нь Европ болон Карибын арлуудад байх дөрвөн тусдаа хэсгээс бүрдэх улс юм. Эдгээр улсын хэсгүүдийг орон буюу нидерландаар «landen» гэх ба бүгд өөртөө засах засаглалтай, өөрийн гэсэн засгийн газар болон мөнгөн тэмдэгттэй. Хант улсын хамтын үүрэг нь ялангуяа гадаад ба аюулгүй байдлын бодлого, мөн түүнчлэн улсын харьяатын асуудал зэрэг юм.

Хант улсын хамтын үүрэг нь ялангуяа гадаад ба аюулгүй байдлын бодлого, мөн түүнчлэн улсын харьяатын асуудал зэрэг юм. Хант улсын дөрвөн бүрэлдэхүүн улсад:

Энэхүү хант улс нь одоогийн энэ байдлаараа Нидерландын колонит Улсаас бий болов. 1949 онд тус улсаас Индонез Улс тусгаар тогтнон гарсны дараа хант улсын нутагт Өмнөд Америк дахь Суринам болон Карибын арлууд (тухайн үед тэр хавийн бүх арлуудыг нэгтгээд Нидерландын Антилын арлууд гэдэг байж) багтаж байв. 1975 онд Суринам Улс хант улсаас гарч тусгаар тогтносон бол 2010 онд Нидерландын Антилын арлууд нь задрав (Аруба аль 1986 онд өөртөө засах засагтай болж бие даасан).

Энэ хэсгийг өргөтгөх хэрэгтэй.

Тэмдэглэл[засварлах | кодоор засварлах]

  1. ↑ 1.0 1.1 Амстердам хот нь Нидерландын хаант улсын үндсэн хуулийн нийслэл ба хоёуланг нь төлөөлдөг засгийн газрын суудал юм; Оранжстад нь Арубагийн нийслэл; Виллемстад нь Курасаогийн нийслэл ба Филипсбург нь Синт Маартены нийслэл юм.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 Нидерланд хэл нь бүх бүрэлдэхүүн дөрвөн улсын албан ёсны хэл. Англи хэл нь Курасао[1] болон Синт Маартены албан ёсны хэл,[2] бөгөөд Саба, Синт Эстатиусд албан ёсны статустай.[3] Папиаменто хэл нь Аруба[4] ба Курасаогийн албан ёсны хэл,[1] бөгөөд Бонэйрт албан ёсны статустай.[3] Фрисландад, Баруун Фриз хэл албан ёсны статустай.[5] Нидерландын Доод Саксон, Нидерландын дохионы хэл, Лимбург, Синти болон Идиш хэлнүүд нь Нидерландад бүс нутгийн эсвэл нутаг дэвсгэрийн бус хэл гэж хүлээн зөвшөөрсөн.[6][7]
  3. ↑ Нидерландын ерөнхий сайдыг хаант улсын сайдын үүргийг гүйцэтгэх үед "Хаант Улсын Сайд нарын Зөвлөлийн даргын хувьд Манай Ерөнхий сайд" гэж нэрлэдэг (нид. Onze Minister-President, in zijn hoedanigheid van voorzitter van de raad van ministers van het Koninkrijk). Үүний жишээг Курасао, Синт Мартен мужуудын санхүүгийн хяналтын тухай хуулийн 2(3а) зүйлээс харж болно. Нидерландын бусад сайд нар хаант улсын сайд нарын үүргийг гүйцэтгэхдээ "Хаант улсын сайдын албан тушаалд" (нид. in zijn hoedanigheid van Minister van het Koninkrijk) нэмэлт мөртэй, жишээ нь "Хаант улсын сайдын хувьд Манай Хууль зүйн сайд" (нид. Onze Minister van Justitie in zijn hoedanigheid van minister van het Koninkrijk), Гадаад хэргийн сайд, Батлан хамгаалахын сайд нараас бусад нь яагаад гэвэл үргэлж вант улсын үүргийг гүйцэтгэдэг. Нэмэлт мэдээлэл: Borman 2005 болон Borman 2010.
  4. ↑ Европын Холбооны бусад гишүүн орнуудтай хамт .eu домэйныг мөн ашигладаг.
  5. ↑ .bq нь Карибын Нидерландад хуваарилагдсан ч хэрэглэгддэггүй .

Цахим холбоос[засварлах | кодоор засварлах]

Wiktionary
Wiktionary
 Wiktionary: Нидерландын Хант Улс – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу
 Commons: Нидерландын Хант Улс – Викимедиа дуу дүрсний сан

Эшлэл[засварлах | кодоор засварлах]

  1. ↑ 1.0 1.1 "LANDSVERORDENING van de 28ste maart 2007 houdende vaststelling van de officiële talen (Landsverordening officiële talen)" (in нидерланд). Government of the Netherlands. 10 October 2010. Archived from the original on 10 September 2019. Retrieved 30 July 2013.
  2. ↑ According to Art. 1 para 2. Constitution of Sint Maarten (Memento 25. Гуравдугаар сар 2016 цахим архивт) Archived 25 March 2016 at the Wayback Machine.: "The official languages are Dutch and English"
  3. ↑ 3.0 3.1 "Invoeringswet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba" (in нидерланд). wetten.nl. Archived from the original on 21 December 2017. Retrieved 27 December 2017.
  4. ↑ Migge, Bettina; Léglise, Isabelle; Bartens, Angela (2010). Creoles in Education: An Appraisal of Current Programs and Projects. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company. p. 268. ISBN 978-90-272-5258-6. Archived from the original on 1 January 2021. Retrieved 26 October 2020.
  5. ↑ "Wet gebruik Friese taal" (in нидерланд). wetten.nl. Archived from the original on 27 December 2017. Retrieved 27 December 2017.
  6. ↑ "Welke erkende talen heeft Nederland?" (in нидерланд). Rijksoverheid. 11 January 2016. Archived from the original on 27 December 2017. Retrieved 29 December 2018.
  7. ↑ "Besluit van 24 juni 2021 tot vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wet erkenning Nederlandse Gebarentaal" (PDF). Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden. 2021. ISSN 0920-2064. Archived (PDF) from the original on 3 July 2021. Retrieved 1 July 2021.
  8. ↑ Vordev. "Carlson Manuel becomes the new Minister Plenipotentiary for Curaçao in The Hague". www.curacaochronicle.com. Retrieved 2023-07-23.
  9. ↑ Emmanuel requests letter Violenus read to Dutch govt, SMN News, 30 December 2020
  10. ↑ "Oppervlakte". Archived from the original on 13 January 2020. Retrieved 10 January 2020.
  11. ↑ "CBS Statline". opendata.cbs.nl (in нидерланд). Retrieved 2023-03-30.
"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Нидерландын_хаант_улс&oldid=763218"-с авсан