Хан боргоцой: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
б робот Нэмж байна: gv:Annane
б робот Нэмж байна: hi:अनानास
Мөр 66: Мөр 66:
[[gv:Annane]]
[[gv:Annane]]
[[he:אננס]]
[[he:אננס]]
[[hi:अनानास]]
[[hr:Ananas comosus]]
[[hr:Ananas comosus]]
[[hsb:Ananas]]
[[hsb:Ananas]]

12:59, 6 Дөрөвдүгээр сар 2010-ий байдлаарх засвар

Хан боргоцой
Ургаж буй хан боргоцой
Ургаж буй хан боргоцой
Биологийн ангилал
Аймаг: Ургамал
(зэрэглэлгүй) Monocots
(зэрэглэлгүй) Commelinids
Баг: Poales
Овог: Bromeliaceae
Дэд овог: Bromelioideae
Төрөл: Ananas
Зүйл: A. comosus
Латин нэр
Ananas comosus
(Карл Линней) Merr.
Ижил утгатай нэршил

Ananas sativus


Зүссэн байгаа нь.

Хан боргоцой (Ananas comosus) нь халуун оронд ургадаг, идэж болох ургамал ба түүний жимс юм. Энэхүү ургамал нь Парагвай болон Бразилын өмнөд хэсгээс гаралтай аж.

Хан боргоцой нь олон наст ургамал ба 1-1.5 м өндөртэй, 30 ба түүнээс дээш тооны тал тал тийш салаалан ургасан 30-100 см урт навчнуудтай. Энэ навчнуудын голд жимс нь боловсрох ба хурааж авсны дараа дахин жимс ургадаг. Гэхдээ дараа дараагийн жимсний хэмжээ нь жижгэрдэг тул нэг бутыг 3 жилээс илүү хэрэглэдэггүй байна.



Тариалалт

Хан боргоцойн талбай
Боловсорж гүйцээгүй хан боргоцой

Зүүн өмнөд Ази нь хан боргоцойн тариалалтаар дэлхийд тэргүүлнэ. 2001 оны байдлаар Тайланд 1.979 сая тонн, Филиппин 1.618 сая тонн тариалсан. Үүний дараа Бразил 1.43 сая тонноор орно. Дэлхийн нийт хан боргоцойн ургацын хэмжээ тус оны байдлаар 14.220 сая тонн байв. Шинэхэн хан боргоцой жимсний экспортоор Коста-Рика, 322,000 тонн; Кот д'Ивуар, 188,000 тонн; Филиппин, 135,000 тонноор эхний байранд жагсжээ.

Энэхүү жимс нь эрүүл мэндэд сайн аминдэм, бодисоор баялаг юм. С витамин гэхэд л 10Ог хан боргоцойд 15-76 мг бий. Мөн минерал ба бичил элементүүдээр баялаг. Ялангуяа кали маш их, 320 мг хүртэл агуулагддаг. Мөн уураг задалдаг бромелин байхаас гадна цусны даралт бууруулж, судсуудын хананаас өөхөн хуримтлалыг арилгаж, цусны эргэлт сайжруулж, үрэвслийн эсрэг үйлчилгээтэй.

Хан боргоцой биеэс ус гадагшлуулж, хаванг буулгадаг. Мөн гэдэс хямрах, ходоод өвдөхөд тустай. Нойр булчирхайн ажиллагааг хөнгөвчилж, арьсны нөсөө, сэвхийг арилгадаг сайн талтай гэгддэг.

Гадаад холбоос

 Commons: Ananas comosus – Викимедиа дуу дүрсний сан