Месопотами: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added

Inline

11:54, 3 Есдүгээр сар 2010-ий байдлаарх засвар

Эртний хоёр мөрний газар нутаг (Тигр, Евфрат мөрөн) буюу одоогийн Ирак, Сири улсын нутаг болох Месопотамид (гре. Μεσοποταμία) МЭӨ 3-р зуунд соёл иргэншил үүсэн бий болсон ба анхны хүчирхэг, түүхэнд тэмдэглэсэн эзэнт улс нь Акад байсан. Түүний дараа Ассир, Вавилоны эзэнт гүрнүүд ноёлж байсан. Ассир, Вавилон нь зэрэгцэн оршиж түүхэн цаг хугацааны үеүдэд аль нэг улс нь хүчирхэг болох үедээ нөгөө улсаа эрхшээлдээ оруулдаг байв.

Соёл

Хоёр мөрний анхны бичиг үсэг нь шавар самбар дээр бичээд хатаадаг байсан юм. Тухайн үеийн түүхэн бичвэрүүд маш хүнд, мөн амархан хагарч гэмтдэг, он цагийн элэгдэл даахдаа муу, зөөвөрлөхөд хэцүү. 2004 онд Ирак уруу Америкчууд довтлох үед Иракийн нийслэл Багдад хотын музейгээс эртний Ассир, Вавилоны үеийн түүхэн дурсгалт үнэт бүтээлүүд олноор алга болж хар захын наймаачдаар дамлан худалдагдсан нь харамсалтай зүйл болсон.

Одон орон судлал, зурхай

Эртний хоёр мөрний улсад одон зурхай, одон орон судлал хөгжсөн ба эртний Египетийн зурхай судлалаас ялгаатай нь вавилончууд бүх гараг ертөнцийг шүтэж, гараг бүр тодорхой нэгэн бурханд харьялагдаж түүний нэрээр нэрлэгдэж байгаа гэдэгт итгэдэг байжээ. Эртний Ассир, Вавилонд "септенер" гэдэг сонгодог систем бий. Энэ системд тэр үед мэдэгдэж байсан 5 гараг эрхэс ордог ба эдгээр нь өнөөг хүртэл зурхай судлалд ашигладаг. Эртний Египетэд хөдөлгөөнгүй оддыг судалдаг байсан бол харин Ассир, Вавилонд хөдөлгөөнтөй од эрхсүүдийг шинжилж, утга учрыг судалдаг байсан. Тэдгээрийн хоорондын хөдөлгөөнийг харьцуулах ба гараг эрхсийн байрлал нь 12 ордыг маш нарийн систем солбилцлыг тодорхойлох шаардлага гарсан юм. Ийнхүү гараг эрхсийн зурхай судлал үүссэн ба гараг эрхсийн өөрсдийн жинхэнэ байрлал нөлөө хүмүүст хэлмэрчилж хувь тавилан, хүний ирээдүйг харахад тусалдаг гэж үздэг байжээ.

Бусад

Зөвхөн одон орон төдийгүй газарзүй, физик, газар тариалангийн систем, суваг шуудуу, уран барилга ихээхэн хөгжсөн байжээ.

Мөн эртний Ассир, Вавилончууд нь маш тулаанч улс үндэстэн байсан юм.

Загвар:Link FA

@@ Мөр 24: / Мөр 24: @@
 [[als:Mesopotamien]]
+[[an:Mesopotamia]]
 [[ar:بلاد الرافدين]]
-[[an:Mesopotamia]]
 [[arc:ܒܝܬ ܢܗܪܝܢ]]
+[[arz:منطقة بين النهرين]]
 [[ast:Mesopotamia]]
 [[az:İkiçayarası]]
+[[bat-smg:Mesopotamėjė]]
-[[bn:মেসোপটেমিয়া]]
-[[zh-min-nan:Mesopotamia]]
 [[be:Месапатамія]]
 [[be-x-old:Мэсапатамія]]
-[[bs:Mesopotamija]]
-[[br:Mezopotamia]]
 [[bg:Месопотамия]]
+[[bn:মেসোপটেমিয়া]]
+[[br:Mezopotamia]]
+[[bs:Mesopotamija]]
 [[ca:Mesopotàmia]]
-[[ceb:Mesopotamia]]
+[[ceb:Mesopotamya]]
 [[cs:Mezopotámie]]
 [[cy:Mesopotamia]]
 [[da:Mesopotamien]]
 [[de:Mesopotamien]]
+[[diq:Mezopotamya]]
 [[dv:މެސޮޕޮޓޭމިއާ]]
-[[et:Mesopotaamia]]
 [[el:Μεσοποταμία]]
 [[en:Mesopotamia]]
-[[es:Mesopotamia]]
 [[eo:Mezopotamio]]
+[[es:Mesopotamia]]
+[[et:Mesopotaamia]]
 [[eu:Mesopotamia]]
 [[fa:میان‌رودان]]
+[[fi:Mesopotamia]]
 [[fr:Mésopotamie]]
 [[fy:Mesopotaamje]]
-[[gl:Mesopotamia]]
 [[gan:美索不達米亞]]
+[[gl:Mesopotamia]]
-[[ko:메소포타미아]]
+[[gu:મેસોપોટેમીયા]]
-[[hy:Միջագետք]]
+[[he:מסופוטמיה]]
 [[hi:मेसोपोटामिया]]
 [[hr:Mezopotamija]]
+[[hu:Mezopotámia]]
+[[hy:Միջագետք]]
 [[id:Mesopotamia]]
 [[is:Mesópótamía]]
 [[it:Mesopotamia]]
+[[ja:メソポタミア]]
-[[he:מסופוטמיה]]
 [[ka:შუამდინარეთი]]
+[[kn:ಮೆಸೊಪಟ್ಯಾಮಿಯಾ]]
-[[sw:Mesopotamia]]
+[[ko:메소포타미아]]
 [[ku:Mezopotamya]]
 [[la:Mesopotamia]]
-[[lv:Divupe]]
 [[lb:Mesopotamien]]
+[[ln:Mezopotami]]
 [[lt:Mesopotamija]]
-[[ln:Mezopotami]]
+[[lv:Divupe]]
-[[hu:Mezopotámia]]
 [[mk:Месопотамија]]
 [[ml:മെസപ്പൊട്ടേമിയ]]
 [[mr:मेसोपोटेमिया]]
+[[ms:Mesopotamia]]
-[[arz:بلاد بين النهرين]]
 [[mzn:میون رودون]]
-[[ms:Mesopotamia]]
 [[nl:Mesopotamië]]
+[[nn:Mesopotamia]]
-[[ja:メソポタミア]]
 [[no:Mesopotamia]]
-[[nn:Mesopotamia]]
 [[nrm:Mésopotanmie]]
 [[oc:Mesopotamia]]
-[[uz:Mesopotamiya]]
 [[pl:Mezopotamia]]
+[[pnb:بین النہرین]]
 [[pt:Mesopotâmia]]
 [[ro:Mesopotamia]]
-[[ru:Междуречье]]
+[[ru:Месопотамия]]
 [[sah:Месопотамия]]
-[[sq:Mesopotamia]]
+[[sc:Mesopotamia]]
 [[scn:Mesopotamia]]
+[[sh:Mezopotamija]]
 [[simple:Mesopotamia]]
 [[sk:Mezopotámia]]
 [[sl:Mezopotamija]]
+[[sq:Mesopotamia]]
 [[sr:Месопотамија]]
-[[sh:Mezopotamija]]
-[[fi:Mesopotamia]]
 [[sv:Mesopotamien]]
-[[tl:Mesopotamya]]
+[[sw:Mesopotamia]]
 [[ta:மெசொப்பொத்தேமியா]]
+[[te:మెసొపొటేమియా]]
 [[th:เมโสโปเตเมีย]]
+[[tk:Mesopotamiýa]]
+[[tl:Mesopotamya]]
 [[tr:Mezopotamya]]
 [[uk:Межиріччя]]
 [[ur:بین النہرین]]
+[[uz:Mesopotamiya]]
 [[vi:Lưỡng Hà]]
 [[vo:Mesopotän]]
 [[war:Mesopotamia]]
 [[wo:Réewum ñaari dex yi]]
-[[diq:Mezopotamya]]
-[[bat-smg:Mesopotamėjė]]
 [[zh:两河文明]]
+[[zh-min-nan:Mesopotamia]]
+[[zh-yue:兩河流域文明]]