Латин хэл: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Мөр 3: Мөр 3:
|nativename =
|nativename =
|pronunciation =Lingua latina
|pronunciation =Lingua latina
|states =Эрт дээр үед [[Ромын эзэнт гүрэн]] гэх мэтээр [[Европ]]ын өмнөд, өрнөд хэсгээр;<br/>I-VI зуунд Ойрхи Дорнодод
|states =Эрт дээр үед [[Ромын эзэнт гүрэн]] г.м [[Европ]]ын өмнөд, өрнөд хэсэгт тархаж байлаа. 6-9-р зууны үеэс тус хэл нь [[Роман төрлийн хэлнүүд]] болж хувирсан. Орчин цагт Латин хэлийг [[мөхсөн хэл]] гэж үздэг.
|era = 6-9-р зууны үед [[Роман төрлийн хэлнүүд]]ийн суурь болсон; бас Католик сүм дуганы сүлжээний олон улс түмэн дамжин харилцах дундын бичгийн хэл байсан.
|familycolor = Энэтхэг-Европ
|familycolor = Энэтхэг-Европ
|fam2 = Итали
|fam2 = Итали
|fam3 = [[Latino-Faliscan languages|Latino-Faliscan]]
|fam3 = Латин-Фалиск
|imagecaption = [[Колизей]] дахь Латин бичиг
|imagecaption = [[Колизей]] дахь Латин бичиг
|image = Rome Colosseum inscription 2.jpg
|image = Rome Colosseum inscription 2.jpg
|imagesize =200px
|imagesize =200px
|map = Roman Empire map.svg
|map = Roman Empire map.svg
|mapcaption = Латин хэлт Ромын эзэнт гүрний хамгийн агуу тэлэлт (Нийтийн тооллын 117 он)
|mapcaption = Greatest extent of the Roman Empire, showing the area governed by Latin speakers. Many languages other than Latin were spoken there.
|map2=RomanceLanguages.png
|map2=RomanceLanguages.png
|mapcaption2=Латин хэлнээс уламжлан залгасан өнөөгийн Роман төрлийн хэл тархсан газрын зураг
|mapcaption2=Range of the Romance languages in Europe, representing the area where Latin influence was the most profound and enduring.
|nation = Орчин цагт [[Ватикан]]
|nation = Орчин цагт [[Ватикан]]
|agency = In antiquity, Roman schools of grammar and rhetoric.<ref>{{cite encyclopedia|title=Schools|encyclopedia=Britannica|edition=1911}}</ref> Today, [[Opus Fundatum Latinitas]].<ref>Opus Fundatum Latinitas is an organ of the [[Roman Catholic Church]], and regulates Latin with respect to its status as official language of the Holy See and for use by Catholic clergy.</ref>
|agency = Эрт цагт Ромын зөв бичиг, уран уншлагын сургуулиуд.<ref>{{cite encyclopedia|title=Schools|encyclopedia=Britannica|edition=1911}}</ref><br/>Одоо цагт "Латин хэлний сан" (латинаар "Opus Fundatum Latinitas").<ref>Opus Fundatum Latinitas is an organ of the [[Roman Catholic Church]], and regulates Latin with respect to its status as official language of the Holy See and for use by Catholic clergy.</ref>
|script=[[Латин үсэг]]&nbsp;<!-- &nbsp; needed to prevent default link to Latin script -->
|script=[[Латин үсэг]]&nbsp;<!-- &nbsp; needed to prevent default link to Latin script -->
|iso1=la|iso2=lat|iso3=lat|lingua=51-AAB-a
|iso1=la|iso2=lat|iso3=lat|lingua=51-AAB-a
Мөр 33: Мөр 32:
|map = [[Файл:Europa60AD.svg|center|thumb|300px|Латин хэлний тархалт, МЭ 60 он]]
|map = [[Файл:Europa60AD.svg|center|thumb|300px|Латин хэлний тархалт, МЭ 60 он]]
|nation = [[Ватикан]]
|nation = [[Ватикан]]
|agency = Эртний Ромын зөв бичиг, уран уншлагын сургуулиуд.<ref>{{cite encyclopedia|title=Schools|encyclopedia=Britannica|edition=1911}}</ref> Орчин үед, Opus Fundatum Latinitas.<ref>Opus Fundatum Latinitas is an organ of the [[Roman Catholic Church]], and regulates Latin with respect to its status as official language of the Holy See and for use by Catholic clergy.</ref>
|agency = <ref>{{cite encyclopedia|title=Schools|encyclopedia=Britannica|edition=1911}}</ref> Орчин үед, Opus Fundatum Latinitas.<ref>Opus Fundatum Latinitas is an organ of the [[Roman Catholic Church]], and regulates Latin with respect to its status as official language of the Holy See and for use by Catholic clergy.</ref>
|iso1=la|iso2=lat|iso3=lat}}
|iso1=la|iso2=lat|iso3=lat}}
'''Латин хэл''' (<small>Латинаар</small> ''lingua latīna'') нь [[итали хэлнүүд]]ийн нэг гэж тооцогддог<ref>{{cite book|title=A companion to Latin studies|first=John Edwin |last=Sandys|location=Chicago|publisher=University of Chicago Press|date=1910|pages=811-812}}</ref>. [[Лаций]] болон [[Эртний Ром]]д яригдаж байсан хэл. Ромын байлдан дагуулалтаар латин хэл [[Газар Дундын Тэнгис]], [[Европ]]ын ихэнх хэсэгт тархжээ. [[Каталан хэл|Каталан]], [[Франц хэл|франц]], [[Итали хэл|итали]], [[Португал хэл|португал]], [[Румын хэл|румын]], [[Испани хэл|испани]] зэрэг Роман овгийн хэлнүүд бүгд латин хэлнээс гаралтай<ref>{{cite book|pages=33-34|title=The mother tongue: English and how it got that way|first=Bill |last=Bryson|location=New York|publisher=Avon Books|date=1996}}</ref> бөгөөд өөр олон хэл, ялангуяа Европын хэлнүүд үгийн сангаа латин хэлнээс их баяжуулсан ажээ. XVII зууныг хүртэл латин хэл төв ба баруун Европын шинжлэх ухаан, эрдэм шинжилгээний олон улсын хэлний үүрэг гүйцэтгэж байгаа аажмаар ярианы хэлнүүдэд шахагджээ. Латин хэл нь [[Ватикан|Ватиканд]] хэрэглэгдэж байгаа бөгөөд Ромын [[Католик урсгал|Католик]] сүмүүдэд ёслол мөргөлийн үеэр хэрэглэдэг.
'''Латин хэл''' (<small>Латинаар</small> ''lingua latīna'') нь [[итали хэлнүүд]]ийн нэг гэж тооцогддог<ref>{{cite book|title=A companion to Latin studies|first=John Edwin |last=Sandys|location=Chicago|publisher=University of Chicago Press|date=1910|pages=811-812}}</ref>. [[Лаций]] болон [[Эртний Ром]]д яригдаж байсан хэл. Ромын байлдан дагуулалтаар латин хэл [[Газар Дундын Тэнгис]], [[Европ]]ын ихэнх хэсэгт тархжээ. [[Каталан хэл|Каталан]], [[Франц хэл|франц]], [[Итали хэл|итали]], [[Португал хэл|португал]], [[Румын хэл|румын]], [[Испани хэл|испани]] зэрэг Роман овгийн хэлнүүд бүгд латин хэлнээс гаралтай<ref>{{cite book|pages=33-34|title=The mother tongue: English and how it got that way|first=Bill |last=Bryson|location=New York|publisher=Avon Books|date=1996}}</ref> бөгөөд өөр олон хэл, ялангуяа Европын хэлнүүд үгийн сангаа латин хэлнээс их баяжуулсан ажээ. XVII зууныг хүртэл латин хэл төв ба баруун Европын шинжлэх ухаан, эрдэм шинжилгээний олон улсын хэлний үүрэг гүйцэтгэж байгаа аажмаар ярианы хэлнүүдэд шахагджээ. Латин хэл нь [[Ватикан|Ватиканд]] хэрэглэгдэж байгаа бөгөөд Ромын [[Католик урсгал|Католик]] сүмүүдэд ёслол мөргөлийн үеэр хэрэглэдэг.

12:32, 23 Зургаадугаар сар 2012-ий байдлаарх засвар

Латин хэл
Колизей дахь Латин бичиг
Өөрийн нэрLingua latina
ТархалтЭрт дээр үед Ромын эзэнт гүрэн г.м Европын өмнөд, өрнөд хэсэгт тархаж байлаа. 6-9-р зууны үеэс тус хэл нь Роман төрлийн хэлнүүд болж хувирсан. Орчин цагт Латин хэлийг мөхсөн хэл гэж үздэг.
Хэлний ангилал
Энэтхэг-Европ
  • Итали
    • Латин-Фалиск
      • Латин хэл
Бичиг үсэгЛатин үсэг 
Албан ёсны хэрэглээ
УлсОрчин цагт Ватикан
Тохируулагч байгууллагаЭрт цагт Ромын зөв бичиг, уран уншлагын сургуулиуд.[1]
Одоо цагт "Латин хэлний сан" (латинаар "Opus Fundatum Latinitas").[2]
Томьёолбор
ISO 639-1la
ISO 639-2lat
ISO 639-3lat
Латин хэлт Ромын эзэнт гүрний хамгийн агуу тэлэлт (Нийтийн тооллын 117 он)
Латин хэлнээс уламжлан залгасан өнөөгийн Роман төрлийн хэл тархсан газрын зураг


Латин

[Lingua latina] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) 
Колизей дэх латин бичиг:
Alt text
 
Дуудлага: /laˈtiːna/
Яригддаг газар: Ромын Бүгд Найрамдах Улс, Ромын эзэнт гүрэн, Дундад зууны Европ, Киликийн Арменийн хаант улс (лингуа франка байдлаар), Ватикан
Нийт яригчид:
Хэлний бүлэг:
 Итали
  латин-фалиск
   Латин 
Албан ёсны статус
Албан ёсны хэл байдаг газар: Ватикан
Зохицуулдаг газар: [3] Орчин үед, Opus Fundatum Latinitas.[4]
Томьёолбор
ISO 639-1: la
ISO 639-2: lat
ISO 639-3: lat 
Латин хэлний тархалт, МЭ 60 он

Латин хэл (Латинаар lingua latīna) нь итали хэлнүүдийн нэг гэж тооцогддог[5]. Лаций болон Эртний Ромд яригдаж байсан хэл. Ромын байлдан дагуулалтаар латин хэл Газар Дундын Тэнгис, Европын ихэнх хэсэгт тархжээ. Каталан, франц, итали, португал, румын, испани зэрэг Роман овгийн хэлнүүд бүгд латин хэлнээс гаралтай[6] бөгөөд өөр олон хэл, ялангуяа Европын хэлнүүд үгийн сангаа латин хэлнээс их баяжуулсан ажээ. XVII зууныг хүртэл латин хэл төв ба баруун Европын шинжлэх ухаан, эрдэм шинжилгээний олон улсын хэлний үүрэг гүйцэтгэж байгаа аажмаар ярианы хэлнүүдэд шахагджээ. Латин хэл нь Ватиканд хэрэглэгдэж байгаа бөгөөд Ромын Католик сүмүүдэд ёслол мөргөлийн үеэр хэрэглэдэг.


Тайлбар

  1. "Schools", Britannica (1911 ed.)
  2. Opus Fundatum Latinitas is an organ of the Roman Catholic Church, and regulates Latin with respect to its status as official language of the Holy See and for use by Catholic clergy.
  3. "Schools", Britannica (1911 ed.)
  4. Opus Fundatum Latinitas is an organ of the Roman Catholic Church, and regulates Latin with respect to its status as official language of the Holy See and for use by Catholic clergy.
  5. Sandys, John Edwin (1910). A companion to Latin studies. Chicago: University of Chicago Press. pp. 811–812.
  6. Bryson, Bill (1996). The mother tongue: English and how it got that way. New York: Avon Books. pp. 33–34.

Ишлэл

  • Bennett, Charles E. (1908). Latin Grammar. Chicago: Allyn and Bacon.
  • Herman, József; Wright, Roger (Translator) (2000). Vulgar Latin. University Park, PA: Pennsylvania State University Press. {{cite book}}: |first2= has generic name (help)
  • Palmer, Frank Robert (1984). Grammar (2nd ed.). Harmondsworth, Middlesex, England; New York, N.Y., U.S.A.: Penguin Books.
  • Vincent, N. (1990), "Latin", in Harris, M. (ed.), The Romance Languages, Oxford: Oxford University Press, ISBN 0-19-520829-3 {{citation}}: More than one of |editor1-first= and |editor-first= specified (help); More than one of |editor1-last= and |editor-last= specified (help)
  • Waquet, Françoise; Howe, John (Translator) (2003). Latin, or the Empire of a Sign: From the Sixteenth to the Twentieth Centuries. Verso. ISBN 1-85984-402-2. {{cite book}}: |first2= has generic name (help)
  • Wheelock, Frederic (2005). Latin: An Introduction (6th ed.). Collins. ISBN 0-06-078423-7.

Гадны холбоос