Хун

Хун
Хуруут хун Cygnus olor
Биологийн ангилал
Аймаг: Амьтан Хүрээ: хөвчтөн Анги: Жигүүртэн Баг: Галуу хэлбэртэн Овог: Нугасныхан Дэд овог: Anserinae Төрөл: Cygnus Bechstein, 1803

Хун нь галуу, нугасын хамт Нугасныхан овогт багтдаг усны шувуу юм. 6-7 зүйл байх ба үүн дээр Коскороба хун гэсэн нэг зүйл нэмэгдээд байгаа. Хун шувууд нь Нугасныхан овгийн дотор хамгийн том биетэйд орох ба нисдэг шувуудын дунд ч томхонд тооцогдоно. Хамгийн том биетэй зүйлүүд болох Хуруут хун, Хойд Америкийн цагаан хун (бүрээч хун), гангар хун зэрэг нь 140-160 см урт, 20 кг хүртэл жинтэй, далавчаа дэлгэсэн урт 3 м хүртэл байдаг ажээ. Нилээд төстэй болох галуунаас ч харьцангуй том сарвуу, хүзүүтэй байна. Нүд болон хошууны хооронд өдгүй арьстай. Эр, эм нь адил өнгийн өд, үзэмжтэй ба эм нь биеэр арай жижиг.

Дэлхийн бөмбөрцгийн хойд хагасын зүйлүүд нь цасан цагаан өдтэй бол өмнөд хагасын зүйлүүд хар цагаан холилдсон байдаг. Австралийн Хар хун(Cygnus atratus) бол бүх бие нь хар өнгөтэй, дэгдээхэй нь цайвар саарал өнгөтэй. Өмнөд Америкийн 2 зүйл хун нь ягаандуу өнгийн хөлтэй ба бусад нь ерөнхийдээ хар, бараан саарал өнгийн хөлтэй.

Гадаад холбоос

 Commons: Хун – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

хун Хун шувуу нь 18 - 24 ширхэг буюу бусад шувуудаас 2 дахин урт далавчин өдтэй шувуу юм.

Тэр ихэвчлэн гол нууртай газар амьдарна. Усанд сэлэхдээ сайн, нисэхдээ уддаг ч гэсэн хөөрсөн тохиолдолд их хурдан ниснэ. Явахаас уcанд байхыг илүүд үздэг. Голдуу ургамал, усан доорх ургамал өт, жижиг загас, шавьжаар хооллоно. Хун нь хосоороо амьдарч ангаахайгаа мөн хамтдаа өсгөнө.

http://www.google.mn/search?q=%D1%85%D1%83%D0%BD&num=100&hl=mn&prmd=imvns&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=bYKkUL1O6LOKAqvagZAK&ved=0CB4QsAQ&biw=939&bih=578#

Домог өгүүлснээр нарны аймгийн үүслийн сургаал дээрх будлиан самуурлын эсрэг боссон шувуу гэдэг. Мөн хун нь нарны алтан өндөгийг гаргадаг гэх ч яриа бий. Учир нь нар болон хун нь бие биетэйгээ үг хэлгүйгээр ойлголцож чаддаг гэнэ.

http://www.google.mn/imgres?q=%D1%85%D1%83%D0%BD&hl=mn&sa=X&biw=939&bih=578&tbm=isch&prmd=imvns&tbnid=7n0YdlEMBMSiwM:&imgrefurl=http://mongolia.panda.org/%3F193166/-----&docid=sCgC49INgYzgSM&imgurl=http://awsassets.panda.org/img/hun_1_399551.jpg&w=304&h=217&ei=b4KkUOn2L-n5iwLe3YCwDQ&zoom=1&iact=hc&vpx=656&vpy=255&dur=668&hovh=173&hovw=243&tx=195&ty=89&sig=116356379635143465254&page=1&tbnh=131&tbnw=139&start=0&ndsp=12&ved=1t:429,r:11,s:0,i:94

Хятад улсад хунийг тэнгэртэй холбогддог хайр дурлалын бэлэгдэл гэж үздэг бол Европт хун шувуу гаднаа гоё харагддаг боловч дотроо муу зүйл агуулж байдаг гэж үздэг байна. Одоо үед зарим улс орнуудад хун шувуу нь муу сүнс гэгээлэг дүрд хувирч орсон хэмээн үздэг нь гайхалтай.

Нэг домогт хун шувууг нуурын эрэг дээр ирж гаднах төрхөө тайлаад үзэсгэлэнт бүсгүйн дүрд хувирч усанд орсон гэж өгүүлжээ. Харин бүсгүйг усанд орж байхад нь нэг залуу ирж түүний хун нөмрөгийг авч, бүсгүй өөрийнхөө эхнэр болох санал тавьдаг. Бүсгүй түүнд нэгэн болзол тавьснаар хуримаа хийжээ. Санаандгүй залуу бүсгүйн болзолыг эвдэж бүсгүйн уурыг хүргэсэн гэнэ. Тэгээд бүсгүй хун нөмрөгөө авч буцаад хун шувуу болон хувирч нисэн оддог. Харин хун бүсгүй ихэд уурласан байсан бөгөөд зуны улирал, нар мөн үржил шимээ аван нисдэг билээ.

Зарим домогт хунг хар цагаан гэж байдаг бөгөөд хар нь гай зовлон, цагаан нь ариун цайлган сэтгэлтэй сайн зүйл авчирдаг гэж үздэг байна.

Хун нь хайр дурлалын билэг тэмдэг гэж ихэнх хүмүүс үздэг ч нөгөө талаас ганцаардал, бас хосоороо байж бүхнээс илүү бусдад гайхуулж явдаг гэдэг эсрэг тохиолдолууд байдаг байна.