Фредерик Шопен: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Мөр 20: Мөр 20:
Хүнд өвчинд нэрвэгдсэн Шопен 39-тэйдээ өөрийн Фарис дахь байрандаа сүрье өвчний улмаас 1849 оны 10 сарын 27д нас баржээ. Түүнийг төрсөн нутгийнх нь шорооны хамт Парисын Пьер Лашезд оршуулж, амьд сэрүүн ахуйдаа хүсэж байснаар хожим эх оронд нь зүрхийг нь хүргүүлэн Варшавын хутагт загалмайн сүмд байрлуулжээ. Түүний оршуулган дээр өөрийнх нь бичсэн Төгөлдөр хуурийн II.Сонат эгшиглэж байв.
Хүнд өвчинд нэрвэгдсэн Шопен 39-тэйдээ өөрийн Фарис дахь байрандаа сүрье өвчний улмаас 1849 оны 10 сарын 27д нас баржээ. Түүнийг төрсөн нутгийнх нь шорооны хамт Парисын Пьер Лашезд оршуулж, амьд сэрүүн ахуйдаа хүсэж байснаар хожим эх оронд нь зүрхийг нь хүргүүлэн Варшавын хутагт загалмайн сүмд байрлуулжээ. Түүний оршуулган дээр өөрийнх нь бичсэн Төгөлдөр хуурийн II.Сонат эгшиглэж байв.
Польшийн хөгжмийн агуу их зохиолчийн амьдрал ид насандаа ийнхүү дууссан боловч тэрээр уран бүтээлийн гандашгүй арвин өвийг хүн төрөлхтөнд үлдээжээ.
Польшийн хөгжмийн агуу их зохиолчийн амьдрал ид насандаа ийнхүү дууссан боловч тэрээр уран бүтээлийн гандашгүй арвин өвийг хүн төрөлхтөнд үлдээжээ.

== Уран бүтээл ==

Ф. Шопены мазурк, полонез, вальс, прелюди, сонат, ноктрюн, этюд нь хөгжмийн урлагт, ялангуяа төгөлдөр хуурын урлагийн хөгжилд шинэ үеийг нээжээ.
Ф. Шопены хөгжмөөс баатарлаг эрмэлзэл, баяр, гуниг, хөнгөн хошигнол, гүн сэтгэлгээ бүхнийг сонсож болно.

=== Опус ===
* 1 ''Rondeau'' c-Moll (1825)
* 2 ''Variations sur „Là ci darem la mano“ de „Don Juan“ de Mozart'' B-Dur (1827/8)
* 3 ''Polonaise brillante'' C-Dur (1829)
* 4 ''Klaviersonate Nr. 1 (Chopin)|Sonate Nr. 1 c-Moll]] (1828)
* 5 ''Rondeau à la Mazur'' F-Dur (1826/7)
* 6 ''Quatre Mazurkas'' fis-Moll, cis-Moll, E-Dur, es-Moll (1830/2)
* 7 ''Cinq Mazurkas'' B-Dur, a-Moll, f-Moll, As-Dur, C-Dur (1830/2)
* 8 ''Trio'' g-Moll (1829)
* 9 ''Trois Nocturnes'' b-Moll, Es-Dur, H-Dur (1830/2)
* 10 ''Douze Études (à son ami Franz Liszt)'' C-Dur, a-Moll, E-Dur, cis-Moll, Ges-Dur, es-Moll, C-Dur, F-Dur, f-Moll, As-Dur, Es-Dur, c-Moll (1830/2)
* 11 1. төгөлдөр хуурийн концерт, (Chopin)|Tөгөлдөр хуурийн болон оркестрийн концерт Nr. 1 e-Moll (1830)
* 12 ''Variations brillantes sur le rondeau favori „Je vends des Scapulaires“ de „Ludovic“ de Ferdinand Hérold et Halévy'' B-Dur (1833)
* 13 ''Fantaisie sur des airs nationaux polonais'' für Klavier und Orchester A-Dur (1829)
* 14 ''Krakowiak. Grand Rondeau de Concert'' für Klavier und Orchester F-Dur (1831/3)
* 15 ''Trois Nocturnes'' F-Dur, Fis-Dur, g-Moll (1831/3)
* 16 ''Rondeau'' Es-Dur (1829)
* 17 ''Quatre Mazurkas'' B-Dur, e-Moll, As-Dur, a-Moll (1831/3)
* 18 ''Grande Valse Brillante'' Es-Dur (1833)
* 19 ''Boléro'', C-Dur (etwa 1833)
* 20 ''Scherzo'' Nr. 1 h-Moll (1831/4)
* 21 2. Klavierkonzert (Chopin)|''Concerto'' für Klavier und Orchester Nr. 2 f-Moll]] (1829/30)
* 22 ''Grande Polonaise Brillante précédé d'un Andante spianato'', G-Dur u. Es-Dur (1830/6)
* 23 Ballade Nr. 1 (Chopin)|''Ballade'' Nr. 1 g-Moll (1835)
* 24 ''Quatre Mazurkas'' g-Moll, C-Dur, As-Dur, b-Moll (1833/6)
* 25 ''Douze Études (à Mme la Comtesse d’Agoult)'' As-Dur, f-Moll, F-Dur, a-Moll, e-Moll, gis-Moll, cis-Moll, Des-Dur, Ges-Dur, h-Moll, a-Moll, c-Moll (1833/7)
* 26 ''Deux Polonaises'' cis-Moll, es-Moll (1831/6)
* 27 ''Deux Nocturnes'' cis-Moll, Des-Dur (1833/6)
* 28 ''24 Préludes sur tous les tons'' (1838/9)
* 29 ''Impromptu'' Nr. 1 As-Dur (etwa 1837)
* 30 ''Quatre Mazurkas'' c-Moll, h-Moll, Des-Dur, cis-Moll (1836/7)
* 31 ''Scherzo'' Nr. 2 b-Moll (1835/7)
* 32 ''Deux Nocturnes'' H-Dur, As-Dur (1835/7)
* 33 ''Quatre Mazurkas'' gis-Moll, D-Dur, C-Dur, h-Moll (1836/8)
* 34 ''Trois Valses'' As-Dur, a-Moll, F-Dur (1831/8)
* 35 Klaviersonate Nr. 2 (Chopin)|''Sonate '' Nr. 2 b-Moll]] (1839)
* 36 ''Impromptu'' Nr. 2 Fis-Dur (1839)
* 37 ''Deux Nocturnes'' g-Moll, G-Dur (1837/9)
* 38 Ballade Nr. 2 (Chopin)|''Ballade'' Nr. 2 F-Dur]] (1839)
* 39 ''Scherzo'' Nr. 3 cis-Moll (1839)
* 40 ''Deux Polonaises'' A-Dur („Militaire“) c-Moll (1838/9)
* 41 ''Quatre Mazurkas'' cis-Moll, e-Moll, H-Dur, As-Dur (1838/9)
* 42 ''Grande Valse'' As-Dur (1839/40)
* 43 ''Tarantelle'', As-Dur (1841)
* 44 Polonaise fis-Moll (Chopin)|''Polonaise'' fis-Moll (1841)
* 45 ''Prélude'' cis-Moll (1838/39)
* 46 ''Allegro de Concert'' A-Dur (1832/41)
* 47 ''Ballade'' Nr. 3 As-Dur (1841)
* 48 ''Deux Nocturnes'' c-Moll, fis-Moll (1841)
* 49 ''Fantaisie'' f-Moll (1841)
* 50 ''Trois Mazurkas'', G-Dur, As-Dur, cis-Moll (1841/2)
* 51 ''Impromptu'' Nr.3 Ges-Dur (1842)
* 52 ''Ballade'' Nr. 4 f-Moll (1842)
* 53 ''Polonaise'' As-Dur („Héroïque“) (1842)
* 54 ''Scherzo'' Nr. 4 E-Dur (1842)
* 55 ''Deux Nocturnes'' f-Moll, Es-Dur (1843)
* 56 ''Trois Mazurkas'' H-Dur, C-Dur, c-Moll (1843)
* 57 ''Berceuse'' Des-Dur (1844)
* 58 Klaviersonate Nr. 3 (Chopin)|''Sonate'' Nr. 3 h-Moll (1844)
* 59 ''Trois Mazurkas'' a-Moll, As-Dur, fis-Moll (1845)
* 60 ''Barcarolle'' Fis-Dur (1846)
* 61 ''Polonaise Fantaisie'' As-Dur (1846)
* 62 ''Deux Nocturnes'' H-Dur, E-Dur (1845/6)
* 63 ''Trois Mazurkas'' H-Dur, f-Moll, cis-Moll (1846)
* 64 ''Trois Valses'' Des-Dur („Minutenwalzer“), cis-Moll, As-Dur (1840/7)
* 65 ''Sonate'' g-Moll (1846/7)
* 66 ''[Fantaisie-]Impromptu'' Nr. 4 cis-Moll (etwa 1834)
* 67 ''Quatre Mazurkas'' G-Dur, g-Moll, C-Dur, a-Moll (1830/49)
* 68 ''Quatre Mazurkas'' C-Dur, a-Moll, F-Dur, f-Moll (1830/49)
* 69 ''Deux Valses'' As-Dur, h-Moll (1829/35)
* 70 ''Trois Valses'' Ges-Dur, As-Dur, Des-Dur (1829/41)
* 71 ''Trois Polonaises'' d-Moll, B-Dur, f-Moll (1824/28)
* 72.1 ''Nocturne'' e-Moll
* 72.2 ''Marche funèbre'' c-Moll (1837)
* 72.3 ''Trois Ecossaise|Écossaises'' D-Dur, G-Dur, Des-Dur (etwa 1829)
* 73 ''Rondeau'' für Klavier zu 4 Händen C-Dur (1828)
* 74 17 ''Chansons polonais'' (1829/47)
* 75 Valse A-Moll

=== Опусын дугааргүй бүтээлүүд ===

* ''Polonaise'' B-Dur (1817)
* ''Polonaise'' g-Moll (1817)
* ''Polonaise'' As-Dur (1821)
* ''Introduction et Variations sur un air national allemand'' E-Dur (1824)
* ''Polonaise'' gis-Moll (1824)
* ''Mazurka'' B-Dur (1825/26)
* ''Mazurka'' G-Dur (1825/26)
* ''Variations'' für Klavier zu 4 Händen D-Dur (1825/26)
* ''Polonaise'' b-Moll (1826)
* ''Nocturne'' e-Moll (1828/30)
* ''Souvenir de Paganini'' A-Dur (1829)
* ''Mazurka'' G-Dur (1829)
* ''Valse'' E-Dur (1829)
* ''Valse'' Es-Dur (1829)
* ''Mazurka avec partie vocale'' G-Dur (1829)
* ''Valse'' As-Dur (1829)
* ''Valse'' e-Moll (1830)
* ''Czary avec partie vocale'' (1830)
* ''Polonaise'' Ges-Dur (1830)
* ''Lento con gran espressione'' cis-Moll (1830) (oft der Gattung der Nocturnes zugeordnet)
* ''Mazurka'' B-Dur (1832)
* ''Mazurka'' D-Dur (1832)
* ''Gran Duo concertant sur „Robert le Diable“ de Meyerbeer'' für Violoncello und Klavier E-Dur (1832/33)
* ''Mazurka'' C-Dur (1833)
* ''Cantabile'' B-Dur (1834)
* ''Mazurka'' As-Dur (1834)

== Мөн үзэх ==
* [[Романтик хөгжим]]
* [[International Chopin Piano Competition]]
* [[Fryderyk Chopin University of Music in Warsaw]]

== Ном зүй ==
=== Уран бүтээл ===
* Maurice John Edwin Brown: ''Chopin. An index of his works in chronological order''. 2. Auflage. Macmillan, London 1972, ISBN 0-333-13535-0 / Da Capo Press, New York 1972, ISBN 0-306-70500-1.
* Józef Michal Chomiński, Teresa Dalila Turlo: ''A catalogue of the works of Frederick Chopin''. Polskie Wydawnictwo Muzyczne (PWM), Kraków 1990, ISBN 83-224-0407-7.
* Krystyna Kobylańska: ''Frédéric Chopin. Thematisch-bibliographisches Werkverzeichnis''. Henle, München 1979, ISBN 3-87328-029-9.

=== Намтар, Түүх, Зураг ===
* Adam Zamoyski: ''Chopin : Der Poet am Piano'', Edition Elke Heidenreich bei C. Bertelsmann, München 2010, ISBN 978-3-570-58015-8
* [[Eva Gesine Baur]]: ''Chopin oder Die Sehnsucht''. C. H. Beck, München 2009, ISBN 978-3-406-59056-6.
* [[Ernst Burger (Autor)|Ernst Burger]]: ''Frédéric Chopin. Eine Lebenschronik in Bildern und Dokumenten''. Hirmer, München 1990, ISBN 3-7774-5370-6.
* Camille Bourniquel: ''Frédéric Chopin. Mit Selbstzeugnissen und Bilddokumenten''. Rowohlt, Reinbek 1994, ISBN 3-499-50025-6.
* Benita Eisler: ''Ein Requiem für Frédéric Chopin''. Blessing, München 2003, ISBN 3-89667-158-8.
* Krystyna Kobylańska: ''Frédéric Chopin – Briefe''. S. Fischer, Frankfurt a. M. 1984, ISBN 3-10-010704-7.
* Jürgen Lotz: ''Frédéric Chopin''. Rowohlt, Reinbek 1995, ISBN 3-499-50564-9.
* Stefan Plöger: ''Auf der Suche nach seinem Leben: Auf Chopins Wegen''. Schweikert-Bonn-Verlag, Stuttgart 2010, ISBN 978-3-940259-16-5.
* Jim Samson: ''Frédéric Chopin''. Reclam, Stuttgart 1991, ISBN 3-15-010364-9.
* Mieczslaw Tomaszewski: ''Frédéric Chopin''. Laaber-Verlag, Laaber 1999, ISBN 3-89007-448-0.
* Hans Werner Wüst: ''Frédéric Chopin – Briefe und Zeitzeugnisse, Ein Portrait''. Bouvier, Bonn 2007, ISBN 978-3-416-03164-6.
* Tadeusz A. Zieliński: ''Chopin. Sein Leben, sein Werk, seine Zeit''. Lübbe, Bergisch Gladbach 1999, ISBN 3-7857-0953-6.
* Christoph Rueger: ''Frédéric Chopin : seine Musik - sein Leben'', Berlin : Parthas-Verl., 2009, ISBN 978-3-86964-022-8
* Ute Jung-Kaiser (Hrsg.): ''Chopin, der Antistar'', Hildesheim ; Zürich [u.a.] : Olms, 2010, ISBN 978-3-487-14331-6

== Гадаад холбоос ==


* [http://www.klasikal.com/ ''Klasikal.com'']
* [http://chopinproject.com/ ''The Chopin Project'']
* [http://chopin-society.org.uk/ ''The Chopin Society'']
* [http://www.listentochopin.com/ ''listen to Chopin'']
* [http://www.chopinmusic.net/ ''Chopin Music'']
* [http://www.ourchopin.com/ ''Chopin: the poet of the piano'']
* [http://en.chopin.nifc.pl/chopin/ ''Internet Chopin Information Centre'']
* [http://www.chopin.pl/chopin_start.en.html ''Chopin.pl'']
* [http://www.bachtrack.com/find-a-concert/What/composer=28-Chopin ''Bachtrack.com'']
* [http://artseditor.com/html/opinions/0710_composers.shtml ''Frédéric Chopin and Samuel Barber'']
* {{worldcat id|id=lccn-n79-127769}}

{{Commons|Frédéric Chopin}}
* ''http://www.chopin.pl''
* ''http://en.chopin.nifc.pl''
* 'http://www.chopingesellschaft.de''
* ''http://www.neue-leipziger-chopin-gesellschaft.de''
* ''http://members.aon.at/chopin.at''
* ''http://www.chopin-musik.com''
* ''http://www.heiligekatholischekirche.info/index.php''


=== Нийтийн хүртээлд зориулсан Шопены нотууд ===

* [http://kreusch-sheet-music.net/index.php?action=search&page=show&order=op&query=chopin www.kreusch-sheet-music.net] Шопены төгөлдөр хуурын уран бүтээлийн цуглуулга



{{DEFAULTSORT:Шопен, Фридерик}}
[[Ангилал:Францийн хөгжмийн зохиолчид]]
[[Ангилал:Польшийн хөгжмийн зохиолчид]]
[[Ангилал:Xөгжмийн зохиолч (Романтик]]
[[Ангилал:Сонгодог хөгжим]]
[[Ангилал:сонгодог төгөлдөр хуур]]
[[Ангилал:1810]]
[[Ангилал:1849]]

{{Link FA|es}}
{{Link FA|mk}}
{{Link FA|no}}
{{Link FA|pt}}
{{Link GA|eo}}
{{Link GA|fr}}
{{Link GA|zh}}

07:38, 10 Арванхоёрдугаар сар 2013-ий байдлаарх засвар

Фредерик Шопен (франц.Frédéric François Chopin), (польш Fryderyk Franciszek Chopin), 1810 оны 2 сарын 22д эсвэл 3 сарын 1д Польшийн Варшав хотын ойролцоо нэгэн хотод төрж 1849 оны 10 сарын 27д Парисд өөд болсон тэрээр XIX зууны хамгийн нэртэй төгөлдөр хуурч, төгөлдөр хуурын хөгжмийн зохиолч юм.

Польшийн хөгжмийн алдарт зохиолч Фридерик Шопены эцэг эх нь хоёулаа хөгжимд авьяаслаг хүмүүс байжээ. Шопен бүр багаасаа төгөлдөр хуур тоглож сурчээ. Анхныхаа багш Адальберт Живни гэдэг чех хүний ачаар жаал хүү улам сайн суралцаж, 7 насандаа полонез буюу эрхэмсэг аят төгөлдөр хуурын анхны бүтээлээ туурвижээ.

1829 онд Варшавын Хөгжмийн дээд сургуулийг амжилттай төгсөхөд шалгалтын хуудсан дээр “Фридерик Шопен бол хөгжмийн суу билэгтэн” гэж нэг багш нь цохон тэмдэглэсэн байв. Энэ үед Шопен төгөлдөр хуур, найрал хөгжмийн 2 концертоо бичсэн байжээ. Уг бүтээлд польш ардын аялгуу эх булаг болж өгчээ. Тэр жилүүдэд суут хөгжимчин Иоганн Себастьян Бах, Вольфганг Амадей Моцарт, Людвиг ван Бетховений сонгодог хөгжмөөс шамдан суралцаж, өөрийн үеийн хөгжмийн зохиолчид, тухайлбал их хийлч Паганиниас үлгэр дуурайл авч байжээ. 20 настайдаа Ф. Шопен өөрийн концертыг тоглон, дараа нь Парист очин суурьшин, амьдралынхаа тэн хагасыг тэнд өнгөрөөжээ. Ф. Шопен Парист байхдаа Лист, Берлиоз зэрэг хөгжимчид, зураач Э. Делакруа, яруу найрагч зохиолчид Адам Мицкевич, Генрих Гейне, Оноре де Бальзак, Жорж Санд нартай дотно танилцаж нөхөрлөжэ

Баллад, скерц, төгөлдөр хуурын сонат зэрэг түүний урын санд онцгой суурь эзлэх бусад шилдэг бүтээлээ энд туурвисан байна.

Хүнд өвчинд нэрвэгдсэн Ф. Шопен Англид 2 дахин очиж эмчлүүлсэн боловч засал авалгүй 39-тэйдээ нас баржээ. Түүнийг төрсөн нутгийнх нь шорооны хамт Парисын Пьер Лашезд оршуулж, сэрүүн ахуйдаа хүсэж байснаар хожим Эх оронд нь зүрхийг нь хүргүүлэн Варшавын хутагт загалмайн сүмд байрлуулжээ. Польшийн хөгжмийн агуу их зохиолчийн амьдрал ид насандаа ийнхүү дууссан боловч тэрээр уран бүтээлийн гандашгүй арвин өвийг хүн төрөлхтөнд үлдээжээ.

Намтар

Франц аав, польш ээжтэй Шопены төрсөн он сарийн талаар хоёр өөр янзын гэрчилгээ байдаг байна. Айлийн 4 хүүхэдтэй түүнд уламжлал ёсоор ээж нь төгөлдөр хуурийн хичээл зааж, тун авяастай тэрээр анх 7 настайдаа анхны хөгжмийн зохиолоо бичиж байжээ. 8 настайдаа полшийн язгууртнуудын баярт уригдан тоглож, 9 настайдаа концертод оролцож байсан, сүүлдээ хагжмийн лицей болон Консерваторыг дүүргэжээ. Вена, Варшав болон Парисд ээлжлэн суурьшдаг байсан тэрээр Полшид Оросийн эзэрхийлэлийн эсрэг тэмцэл гарсаны улмаас 1931 онд тэрээр Парист удаан хугацаагаар амьдрахаар шийдэв.

Төдий нэрд гараагүй Шопен эхэн үедээ концертноос олсон мөнгөөрөө амьдралаа залгуулж байтал нэг танил нь түүнийг Францийн нэгэн язгууртны гэр бүлийн баярт урьсанаар тэрээр язгууртан дээдсийн хүүхдүүдэд төгөлдөр хуурийн хичээл зааж тансаг хангалуун амьдрах боломжтой болж Баллад, скерц, төгөлдөр хуурын сонат зэрэг түүний урын санд онцгой суурь эзлэх бусад шилдэг бүтээлээ энд туурвисан байна. Хүнд өвчинд нэрвэгдсэн Шопен 39-тэйдээ өөрийн Фарис дахь байрандаа сүрье өвчний улмаас 1849 оны 10 сарын 27д нас баржээ. Түүнийг төрсөн нутгийнх нь шорооны хамт Парисын Пьер Лашезд оршуулж, амьд сэрүүн ахуйдаа хүсэж байснаар хожим эх оронд нь зүрхийг нь хүргүүлэн Варшавын хутагт загалмайн сүмд байрлуулжээ. Түүний оршуулган дээр өөрийнх нь бичсэн Төгөлдөр хуурийн II.Сонат эгшиглэж байв. Польшийн хөгжмийн агуу их зохиолчийн амьдрал ид насандаа ийнхүү дууссан боловч тэрээр уран бүтээлийн гандашгүй арвин өвийг хүн төрөлхтөнд үлдээжээ.