Жаркханд: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Мөр 16: Мөр 16:
|хоёрдугаар_зэргийн_нутаг = 24 тойрогт хуваагдана
|хоёрдугаар_зэргийн_нутаг = 24 тойрогт хуваагдана
|нутгийн_төвийг_юу_гэх = Мужийн төв
|нутгийн_төвийг_юу_гэх = Мужийн төв
|нутгийн_төв = [[Жамшедпур]]
|нутгийн_төв = [[Ранчи]]
|газар_нутаг = 79,714 км² (16-р том)
|газар_нутаг = 79,714 км² (16-р том)
|хүн_ам = 32,988,134 (14-р олон)
|хүн_ам = 32,988,134 (14-р олон)
Мөр 31: Мөр 31:


== Газар зүй ==
== Газар зүй ==
[[Зураг:Orissa State map.svg|thumb|left|180px|Нутгийн хуваарь]]
[[Зураг:Jharkhand locator map.svg|thumb|left|180px|Нутгийн хуваарь]]
Жарканд нутаг [[Энэтхэгийн хойг]]ийн дорнод хэсэгт оршдог.
Жарканд нутаг Энэтхэг орны дорнод хэсэгт оршдог.


[[Бихар]], [[Уттарпрадеш]], [[Чаттисгар]], [[Орисса]], [[Өрнө Бенгал]] мужтай хиллэдэг.
[[Бихар]], [[Уттарпрадеш]], [[Чаттисгар]], [[Орисса]], [[Өрнө Бенгал]] мужтай хиллэдэг.


Нутгийн ихэнх хэсгийг Чотанагпурын тэгш өндөрлөг гэдэг. 29.6% нь ой.
Нутгийн дорнод хэсэг нам доор газар, бусад талаараа уулархаг. 31% ой.


[[Субарнарека]], [[Коэл]], [[Дамодар]] зэрэг гол мөрөн урсдаг.
Эрэг дагуу 1100 км² талбайт [[Чилика]] нуур тогтжээ.


Нутгийн хамгийн өндөр цэг нь [[Парашнат]] (1366 м) юм.
[[Субарнарека]], [[Рушикуля]], [[Маханади]] зэрэг гол мөрөн урсдаг.

Нутгийн хамгийн өндөр цэг нь [[Дорно Гат]] нурууны [[Деомали]] (1672 м) юм.

Зундаа 25 °C - 36 °C, өвөлдөө 15 °C - 28 °C халуун байна. 6-10-р сард хур ихтэй.


== Хүн ам зүй ==
== Хүн ам зүй ==


Орисса мужийн хүн амын 81% төрөлхийн ори хэлтэй. Бенгал, хинди, урдү, тэлүгү хэлтэн бас бий.
Орисса мужийн хүн амын олонх төрөлхийн [[хинди хэл|хинди]] хэлтэй. Хүн амын 28% овог аймаг.


67.8% [[хиндү]], 14.5% [[лал]], 12.8% [[сарна шашин|сарна]], 4.3% [[христийн шашин|христ]]ийн шашин шүтлэгтэй.
Хүн амын 73.0% бичиг үсэгт тайлагдсан. Эрэгтэйд 82%, эмэгтэйд 64% байна. ХХИ нь 0.442 байгаа.

93.6% [[хиндү]], 2.8% [[христийн шашин|христ]], 2.2% [[лал]], бусад хэсэг сарна гэх мэт шүтлэгтэй.


=== Хот суурин ===
=== Хот суурин ===
Томоохон хот (2011 оны байдлаар):
Томоохон хот (2011 оны байдлаар):
* [[Бубанешвар]] – 837,737 хүнтэй,
* [[Жамшедпур]] – 1,339,438 хүнтэй,
* [[Каттак]] – 606,007,
* [[Данбад]] – 1,196,214,
* [[Рауркела]] – 552,970.
* [[Ранчи]] – 1,120,374,
* [[Бокаро]] – 564,319.


== Түүх ==
== Түүх ==
Эрт дээр үед Жарканд нутгийн умард хагас [[Магада]], өмнөд хагас [[Калинга]] улсын мэдэлд байв.
Эрт үед энэ хавийг [[Калинга]] гэж нэрийдэж байсан. НТӨ 261 онд Маврын [[Ашока]] хаан Калингаг эзлэн авсан тухай дурджээ.

Дундад зуунд [[Дорно Ганга]], [[Гажапати]], [[Их Могол улс|Их Могол]], [[Бенгал]] зэрэг улсын харьяанд орж явав.


2000 онд [[Бихар]] мужаас Жарканд мужийг салган байгуулжээ.
18-р зуунд [[Британийн эзэнт гүрэн|Британийн]] колоничлолын мэдэлд орж, Бенгал муж, Мадрас мужид салангид хамаарч байв. 1903 оноос ори хэлтний өөрийн гэх муж байгуулах хөдөлгөөн өрнөсөн. 1912 онд [[Бихар]]-Орисса муж үүсэн байгуулагдсаны дараа хоёр хуваагдаж 1936 онд ори хэлтний Орисса муж дангаараа байгуулагджээ.


Энэтхэгийн дорно өмнөд нутгаар тархсан [[Нахал]] тэрслүү бүлэг Жаркандад идэвхтэй байгаа.
1947 онд Орисса муж тусгаар тогтносон Энэтхэгийн муж болсон.


==Зураг ==
==Зураг ==
<gallery widths="170px" heights="130px">
<gallery widths="170px" heights="130px">
Tribes and nature of Galudi, jharkhand, india.jpg
Hathigumpha.JPG
Dimna Dam during monsoon season.jpg
Irrawaddy dolphin-Orcaella brevirostris by 2eight.jpg
Yellow Pumpkin from Banapiri village 1 - Jharkhand state of India.JPG
Kalinga_battlefield_daya_river_dhauli_hills.jpg
Rath_Yatra_Puri_07-11027.jpg
</gallery>
</gallery>



08:56, 19 Арваннэгдүгээр сар 2016-ий байдлаарх засвар

Жаркханд
муж
झारखंड (хинди)
Хүрхрээ
Хүрхрээ
Энэтхэгийн газрын зурагт Жаркханд
Энэтхэгийн газрын зурагт Жаркханд
Улс ЭнэтхэгЭнэтхэг Энэтхэг
Муж Жаркханд
Дотроо 24 тойрогт хуваагдана
Мужийн төв Ранчи
Газар нутаг 79,714 км² (16-р том)
Хүн ам (2011) 32,988,134 (14-р олон)
Нягт сийрэг 414 хүн/км²
2000 онд Бихар мужаас салан байгуулагдсан

Жарканд (лат-га. Jharkhand) — Энэтхэг улсын харьяа, нутгийн дорнод биед оршдог муж.

79 мянган км² газар нутаг, 33 сая хүн амтай. Албан ёсны бөгөөд нутгийн хэл нь хинди.

Газар зүй

Нутгийн хуваарь

Жарканд нутаг Энэтхэг орны дорнод хэсэгт оршдог.

Бихар, Уттарпрадеш, Чаттисгар, Орисса, Өрнө Бенгал мужтай хиллэдэг.

Нутгийн ихэнх хэсгийг Чотанагпурын тэгш өндөрлөг гэдэг. 29.6% нь ой.

Субарнарека, Коэл, Дамодар зэрэг гол мөрөн урсдаг.

Нутгийн хамгийн өндөр цэг нь Парашнат (1366 м) юм.

Хүн ам зүй

Орисса мужийн хүн амын олонх төрөлхийн хинди хэлтэй. Хүн амын 28% овог аймаг.

67.8% хиндү, 14.5% лал, 12.8% сарна, 4.3% христийн шашин шүтлэгтэй.

Хот суурин

Томоохон хот (2011 оны байдлаар):

Түүх

Эрт дээр үед Жарканд нутгийн умард хагас Магада, өмнөд хагас Калинга улсын мэдэлд байв.

2000 онд Бихар мужаас Жарканд мужийг салган байгуулжээ.

Энэтхэгийн дорно өмнөд нутгаар тархсан Нахал тэрслүү бүлэг Жаркандад идэвхтэй байгаа.

Зураг

Жарканд (хинд. झारखंड, Jharkhand, "Ойн орон") нь Энэтхэгийн зүүн хэсэгт орших муж юм. Бихар мужаас тасарч, 2000 оны 11 сарын 15-нд байгуулагдсан[1]. Жарханд хойгуураа Бихар, баруун талаараа Уттар Прадеш, Чаттисгар, өмнө талаараа Одиша, зүүн талаараа Баруун Бенгал мужуудаар хүрээлэгдэн, 30,778 миль2 (79,710 km2) газар нутгийг эзлэн оршдог. Мужийн нийслэл нь аж үйлдвэрийн хот болох Ранчи, дэд нийслэл нь Думка боловч хамгийн то, аж үйлдвэржсэн хот нь Жамшедпур юм. Мөн Данбад, Бокаро, Хазарибаг зэрэг аж үйлдвэрийн хотууд бий.

Эшлэл

  1. "Jharkhand – At a Glance".