Казахын Хант Улс: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
Tag: 2017 source edit
No edit summary
Tag: 2017 source edit
Мөр 41: Мөр 41:
}}
}}


{{Файл:Жуз.svg|200 px|right|20-р зууны эхэн үеийн Хасагийн 3 жузын нутаг. Улаан нь Их Жуз, Хул өнгө нь Дунд жуз, Ногоон нь Бага Жуз}}
[[Файл:Жуз.svg|200 px|right|20-р зууны эхэн үеийн Хасагийн 3 жузын нутаг. Улаан нь Их Жуз, Хул өнгө нь Дунд жуз, Ногоон нь Бага Жуз]]


'''Хасагийн хаант улс''' бол [[Зүчи хан]]ы отгон хүү '''Тугайтөмөр''' удмын [[Жанибек хан]] болон [[Керей хан]] нар [[Зүчийн улс]]ын мэдэлд байсан [[Түрэг]], Түрэгжсэн [[Монгол]] угсаатныг нэгтгэж байгуулсан улс юм. Энэ улс нь хуучин [[Кипчак|Кипчакын ханлиг]], [[Хөх Орд|Хөх орд]], [[Цагаан орд|Цагаан ордны улсуудын]] нутаг орныг нэгтгэх замаар үүссэн. Хүн амын зонхилох хэсэг [[Огуз Түрэг]]үүд нь өнөөгийн [[Хасаг үндэстэн]]г байгуулах эх суурь болж өгчээ. Төр улсыг захирах дээд эрх нь [[Хиад Боржигин|Хиад Боржигон]] овгоос салбарласан Тугайтөмөрийн [[Төрэ]] овгийн ноёдын гарт байжээ. Тус улс нь түүхийн зарим үед бутархай байдлаар оршиж, цөөн хэдэн хүчирхэг хангуудын үед нэгдэн нягтарч байлаа. XVII-XVIII зууны үед газар нутаг, овог аймгийн бүрдлээс хамаарч Долоон гол орчмын Моголиётанаас нэгдсэн зүүн өмнөд хэсгийн [[Их жуз]], Кипчакын уудам тал нутгийг багтаасан гол цөм болсон [[Дунд жуз]], Каспийн тэнгисийн зүүн эрэг, Астрахан хүртлэх нутгийг багтаасан баруун хэсгийн [[Бага Жуз]] гэсэн гурван жуз буюу зуутад хуваагдаад харьцангуй бие даасан ханлигийн байдалтай болсон. XVII зууны дунд үеэс [[Зүүнгарын хаант улс|Зүүнгарын хант улсын]] хараат улс болж, тархай бутархай байсаар 1755 оноос тэдний нөлөөнөөс гарч, тусгаар тогтносон. Гэхдээ [[Оросын эзэнт гүрэн]], [[Манж Чин улс]]ын цэргийн аюулын дарамт доор оршиж байгаад, хэсэг бүлгээрээ Оросын эзэнт гүрний мэдэлд орж эхэлсэн. Ингээд эцсийн нэг хэсэг нь 1847 онд Оросын эзэнт гүрний захиргаанд орсноор мөхжээ.
'''Хасагийн хаант улс''' бол [[Зүчи хан]]ы отгон хүү '''Тугайтөмөр''' удмын [[Жанибек хан]] болон [[Керей хан]] нар [[Зүчийн улс]]ын мэдэлд байсан [[Түрэг]], Түрэгжсэн [[Монгол]] угсаатныг нэгтгэж байгуулсан улс юм. Энэ улс нь хуучин [[Кипчак|Кипчакын ханлиг]], [[Хөх Орд|Хөх орд]], [[Цагаан орд|Цагаан ордны улсуудын]] нутаг орныг нэгтгэх замаар үүссэн. Хүн амын зонхилох хэсэг [[Огуз Түрэг]]үүд нь өнөөгийн [[Хасаг үндэстэн]]г байгуулах эх суурь болж өгчээ. Төр улсыг захирах дээд эрх нь [[Хиад Боржигин|Хиад Боржигон]] овгоос салбарласан Тугайтөмөрийн [[Төрэ]] овгийн ноёдын гарт байжээ. Тус улс нь түүхийн зарим үед бутархай байдлаар оршиж, цөөн хэдэн хүчирхэг хангуудын үед нэгдэн нягтарч байлаа. XVII-XVIII зууны үед газар нутаг, овог аймгийн бүрдлээс хамаарч Долоон гол орчмын Моголиётанаас нэгдсэн зүүн өмнөд хэсгийн [[Их жуз]], Кипчакын уудам тал нутгийг багтаасан гол цөм болсон [[Дунд жуз]], Каспийн тэнгисийн зүүн эрэг, Астрахан хүртлэх нутгийг багтаасан баруун хэсгийн [[Бага Жуз]] гэсэн гурван жуз буюу зуутад хуваагдаад харьцангуй бие даасан ханлигийн байдалтай болсон. XVII зууны дунд үеэс [[Зүүнгарын хаант улс|Зүүнгарын хант улсын]] хараат улс болж, тархай бутархай байсаар 1755 оноос тэдний нөлөөнөөс гарч, тусгаар тогтносон. Гэхдээ [[Оросын эзэнт гүрэн]], [[Манж Чин улс]]ын цэргийн аюулын дарамт доор оршиж байгаад, хэсэг бүлгээрээ Оросын эзэнт гүрний мэдэлд орж эхэлсэн. Ингээд эцсийн нэг хэсэг нь 1847 онд Оросын эзэнт гүрний захиргаанд орсноор мөхжээ.

03:45, 18 Зургаадугаар сар 2017-ий байдлаарх засвар

Хасагийн хант улс
Хасагийн хант улс
Қазақ Хандығы
قازاق حاندىعى
улсын далбаа
Төрийн далбаа
Уриа: Алаш!
НийслэлТуркистан
Албан ёсны хэлХасаг хэл
Төр засагХаант засаглал
1465-1480
1771-1781
1465-1847
• Хасагийн хант улс, Зүчийн улсаас салан тусгаарлав.
1465 он
• Тауке хан бүх Хасагийг дахин нэгтгэв.
1680-1718 он
• Хасагийн хант улс мөхөв.
1847 он


20-р зууны эхэн үеийн Хасагийн 3 жузын нутаг. Улаан нь Их Жуз, Хул өнгө нь Дунд жуз, Ногоон нь Бага Жуз
20-р зууны эхэн үеийн Хасагийн 3 жузын нутаг. Улаан нь Их Жуз, Хул өнгө нь Дунд жуз, Ногоон нь Бага Жуз

Хасагийн хаант улс бол Зүчи ханы отгон хүү Тугайтөмөр удмын Жанибек хан болон Керей хан нар Зүчийн улсын мэдэлд байсан Түрэг, Түрэгжсэн Монгол угсаатныг нэгтгэж байгуулсан улс юм. Энэ улс нь хуучин Кипчакын ханлиг, Хөх орд, Цагаан ордны улсуудын нутаг орныг нэгтгэх замаар үүссэн. Хүн амын зонхилох хэсэг Огуз Түрэгүүд нь өнөөгийн Хасаг үндэстэнг байгуулах эх суурь болж өгчээ. Төр улсыг захирах дээд эрх нь Хиад Боржигон овгоос салбарласан Тугайтөмөрийн Төрэ овгийн ноёдын гарт байжээ. Тус улс нь түүхийн зарим үед бутархай байдлаар оршиж, цөөн хэдэн хүчирхэг хангуудын үед нэгдэн нягтарч байлаа. XVII-XVIII зууны үед газар нутаг, овог аймгийн бүрдлээс хамаарч Долоон гол орчмын Моголиётанаас нэгдсэн зүүн өмнөд хэсгийн Их жуз, Кипчакын уудам тал нутгийг багтаасан гол цөм болсон Дунд жуз, Каспийн тэнгисийн зүүн эрэг, Астрахан хүртлэх нутгийг багтаасан баруун хэсгийн Бага Жуз гэсэн гурван жуз буюу зуутад хуваагдаад харьцангуй бие даасан ханлигийн байдалтай болсон. XVII зууны дунд үеэс Зүүнгарын хант улсын хараат улс болж, тархай бутархай байсаар 1755 оноос тэдний нөлөөнөөс гарч, тусгаар тогтносон. Гэхдээ Оросын эзэнт гүрэн, Манж Чин улсын цэргийн аюулын дарамт доор оршиж байгаад, хэсэг бүлгээрээ Оросын эзэнт гүрний мэдэлд орж эхэлсэн. Ингээд эцсийн нэг хэсэг нь 1847 онд Оросын эзэнт гүрний захиргаанд орсноор мөхжээ.