Чобаны улс: Засвар хоорондын ялгаа
Хуудас үүсгэв: "{{Монголын түүх}} '''Чобаны улс''' нь (Персээр: سلسله امرای چوپانی; Монгол хэл|мон..." Tag: 2017 source edit |
No edit summary Tag: 2017 source edit |
||
| Мөр 1: | Мөр 1: | ||
{{Жааз Улс |
|||
|уугуул_нэр = سلسله امرای چوپانی |
|||
|албан_ёсны_нэр = Чобаны эмирт улс |
|||
|богино_нэр = Чобаны улс |
|||
|далбааны_зураг = |
|||
|сүлдний_зураг = |
|||
|сүлдний_төрөл = |
|||
|газрын_зураг = Chupanid - Jalayerid dyansty 1337–1432 ad.PNG |
|||
|нийслэл_хот = Табриз хот |
|||
|хамгийн_том_хот = |
|||
|албан_ёсны_хэл = [[Перс хэл]], [[Монгол хэл]] |
|||
|бүс_нутгийн_хэл = |
|||
|үндэс_язгуур = |
|||
|үндэс_язгуур_он = |
|||
|засаглалын_хэлбэр = Хаант засаглал |
|||
|удирдагчийн_цол1 = [[Хасан Күчэк]] |
|||
|удирдагчийн_нэр1 = 1335-1343 |
|||
|удирдагчийн_цол2 = [[Малек Ашраф]] |
|||
|удирдагчийн_нэр2 = 1343-1357 |
|||
|хууль_тогтоогч = |
|||
|оршин_тогтнолын_утга = |
|||
|тогтносон_үйл_явдал1 = |
|||
|үйл_явдалын_огноо1 = |
|||
|тогтносон_үйл_явдал2 = |
|||
|үйл_явдалын_огноо2 = |
|||
|тогтносон_үйл_явдал3 = |
|||
|үйл_явдалын_огноо3 = |
|||
|газар_нутаг_эрэмбэ = |
|||
|газар_нутаг_км2 = |
|||
|нутгийн_талбайгаарх_эрэмбэ_дэс= |
|||
|усны_эзлэх_хувь = |
|||
|газар_нутаг_бусад = |
|||
|газар_нутаг_бусад_нэр = |
|||
|хүн_амын_тооцоо = |
|||
|хүн_амын_тоогоор_эрэмбэ_дэс = |
|||
|хүн_ам_тооцоолсон_он = |
|||
|хүн_амын_тооллого = |
|||
|хүн_ам_тоолсон_он = |
|||
|хүн_ам_бусад_нэр = |
|||
|хүн_ам_бусад = |
|||
|хүн_амын_нягтрал_нэгж_км2 = |
|||
|хүн_амын нягтрал_эрэмбэ_дэс = |
|||
|Мөнгөн_тэмдэгт = |
|||
}} |
|||
{{Монголын түүх}} |
{{Монголын түүх}} |
||
'''Чобаны улс''' нь ([[Перс хэл|Персээр]]: سلسله امرای چوپانی; [[Монгол хэл|монголоор]]: Чобаны эмирт улс) 1335-1357 оны хооронд одоогийн [[Иран улс|Ираны]] баруун хойд, [[Армен]] болон [[Азербайжан|Азербайжаны]] өмнөд хэсэгт хяналтаа тогтоосон [[Монгол үндэстэн|Монголын]] [[Сүлдүс]] аймгийн [[Чобан ноён]]ы угсааны ноёдын байгуулсан эмирт улс юм. |
'''Чобаны улс''' нь ([[Перс хэл|Персээр]]: سلسله امرای چوپانی; [[Монгол хэл|монголоор]]: Чобаны эмирт улс) 1335-1357 оны хооронд одоогийн [[Иран улс|Ираны]] баруун хойд, [[Армен]] болон [[Азербайжан|Азербайжаны]] өмнөд хэсэгт хяналтаа тогтоосон [[Монгол үндэстэн|Монголын]] [[Сүлдүс]] аймгийн [[Чобан ноён]]ы угсааны ноёдын байгуулсан эмирт улс юм. |
||
| Мөр 10: | Мөр 54: | ||
==Чобаны эмирт улсын мөхөл== |
==Чобаны эмирт улсын мөхөл== |
||
Малек Ашрафыг эмир болсны дараа, 1347 онд [[Багдад]] хотыг [[Жалайр]]ын цэргээс чөлөөлсөн боловч, хэсэг хугацааны дараа алдав. 1350 онд [[Фарс]] нутгийг [[Инжуй]]гийн улс эзлэсэн. Түүний ноёрхолын сүүл үед ааш араншин нь улам ширүүн болж, өөрийн хүмүүсийн дунд нэр хүндээ алдаж үймээн самуун үүсгэжээ. Эцэст нь [[Алтан орд]]ны [[Жанибек хан]]ы цэргийн хүчин Чобаны улсыг эзэлж, 1357 онд Табризыг булаан аваад Малзк Ашрафыг цаазаар авсан бөгөөд түүний гэр бүл Алтан ордны нутагт цөлөгдсөнөөр [[Сүлдүс]] овгийн ноёрхол Персид устаж, эцэст нь Чобаны улсыг хүчээр төгсгөл болгов. |
Малек Ашрафыг эмир болсны дараа, 1347 онд [[Багдад]] хотыг [[Жалайр]]ын цэргээс чөлөөлсөн боловч, хэсэг хугацааны дараа алдав. 1350 онд [[Фарс]] нутгийг [[Инжуй]]гийн улс эзлэсэн. Түүний ноёрхолын сүүл үед ааш араншин нь улам ширүүн болж, өөрийн хүмүүсийн дунд нэр хүндээ алдаж үймээн самуун үүсгэжээ. Эцэст нь [[Алтан орд]]ны [[Жанибек хан]]ы цэргийн хүчин Чобаны улсыг эзэлж, 1357 онд Табризыг булаан аваад Малзк Ашрафыг цаазаар авсан бөгөөд түүний гэр бүл Алтан ордны нутагт цөлөгдсөнөөр [[Сүлдүс]] овгийн ноёрхол Персид устаж, эцэст нь Чобаны улсыг хүчээр төгсгөл болгов. |
||
==Холбоотой мэдээлэл== |
|||
* [[Сүлдүс|Сүлдүс аймаг]] |
|||
* [[Чобан эмир]] |
|||
* [[Ил хаант улс]] |
|||
* [[Монголын түүх]] |
|||
[[Ангилал:Монголын түүх]] |
|||
[[Ангилал:14-р зуун]] |
|||
[[Ангилал:Ил хант улс]] |
|||
[[Ангилал:Монголын эзэнт гүрэн]] |
|||
12:40, 9 Арванхоёрдугаар сар 2017-ий байдлаарх засвар
Чобаны эмирт улс سلسله امرای چوپانی
| |
|---|---|
 | |
| Нийслэл | Табриз хот |
| Албан ёсны хэл | Перс хэл, Монгол хэл |
| Төр засаг | Хаант засаглал |
| 1335-1343 | |
| 1343-1357 | |
| Монголын түүх |
|---|
 |
Чобаны улс нь (Персээр: سلسله امرای چوپانی; монголоор: Чобаны эмирт улс) 1335-1357 оны хооронд одоогийн Ираны баруун хойд, Армен болон Азербайжаны өмнөд хэсэгт хяналтаа тогтоосон Монголын Сүлдүс аймгийн Чобан ноёны угсааны ноёдын байгуулсан эмирт улс юм.
Чобан ноёны уг гарал
Тэр бол Чингис хааны 95 мянгатын ноёдын нэг Сүлдүсийн Сорхон шар ноёны хүү Чулуун баатарын хойчис юм. Чобан эмир нь Газан ханы үед цэргийн захирагч байхдаа хэд хэдэн удаа төрд тэрсэлсэн Кутлуг шах, ойрадын Новруз нарыг амжилттай ялж гавъяа байгуулж байсан. Улмаар 1305 онд Газан ханы хүргэн болжээ. Түүний дараах Өлзийт султаны үед гарсан олон удаагийн бослогыг цэргийн хүчээр амжилттай дарсан учир бүх цэргийн захирагч болжээ. 1316 онд Абу Саид, хан суусны дараа Улсын Эмир болж, төр улсын хамгийн нөлөөтэй хүн болсон. 1327 онд цаазлуулсан. 1335 онд Абу Саид хан нас барсны дараа Чобан ноёны ач хөвүүд, охид, жанжид нар Табризаар төвлөрсөн баруун хойд хэсгийг өөрийн харъяат улсаар зарлажээ.
Тоглоомын Ил хангууд ба Чобаны улс
1335-1338 оны хооронд Чобан эмирийн ач хүү Хасан Күчэк эмир, Жалайрын Хасан Бузург эмиртэй хийсэн байлдааны үр дүнд тэдний цэргийг ялаад, Табриз хотыг эзлэв. Ингээд тус жилдээ Абу Саид ханы эгч Сати бэхийг, Ил ханд өргөмжлөв. Удалгүй утсан хүүхэлдэй Сулейман ханыг дахин ил хан болгоод Сати бэхийг хатан нь болгож_ өөрөө цэргийн бүх эрхийг атгаж улс төрийн замаа засжээ. Гэвч гэр бүл дотор нь гарсан эрх мэдлийн төлөөх тэмцэл нь багагүй хүнд байдалд оруулж байв. Зарим ахан дүүс нь түүнээс урваж, ялагдаад Жалайрын улсад зугтан очиход Хасан Күчэк 1343 онд үхэх хүртлээ тэднийг устгахаар гэж оролдожээ. Хасан Күчэк нас барсны дараа түүний дүү Малек Ашраф нь 14 насандаа эмир болжээ.
Чобаны эмирт улсын мөхөл
Малек Ашрафыг эмир болсны дараа, 1347 онд Багдад хотыг Жалайрын цэргээс чөлөөлсөн боловч, хэсэг хугацааны дараа алдав. 1350 онд Фарс нутгийг Инжуйгийн улс эзлэсэн. Түүний ноёрхолын сүүл үед ааш араншин нь улам ширүүн болж, өөрийн хүмүүсийн дунд нэр хүндээ алдаж үймээн самуун үүсгэжээ. Эцэст нь Алтан ордны Жанибек ханы цэргийн хүчин Чобаны улсыг эзэлж, 1357 онд Табризыг булаан аваад Малзк Ашрафыг цаазаар авсан бөгөөд түүний гэр бүл Алтан ордны нутагт цөлөгдсөнөөр Сүлдүс овгийн ноёрхол Персид устаж, эцэст нь Чобаны улсыг хүчээр төгсгөл болгов.