Юмжаагийн Цэдэнбал

Юмжаагийн Цэдэнбал
Монгол Улс Монгол Улс Улсын Ерөнхий сайд
Албан тушаал хашсан 1952 оны 1 дүгээр сарын 26 – 1974 оны 6 дугаар сарын 11
Өмнөх	Хорлоогийн Чойбалсан
Дараах	Жамбын Батмөнх
Монгол Улс Монгол Улс МАХН-ын Төв хорооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга
Албан тушаал хашсан 1940–1954
Өмнөх	Дашийн Дамба
Дараах	Жамбын Батмөнх
Монгол Улс Монгол Улс МАХН-ын Төв хорооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга
Албан тушаал хашсан 1958–1984
Монгол Улс Монгол Улс Ардын Их Хурлын Тэргүүлэгчдийн дарга
Албан тушаал хашсан 1974 оны 6 дугаар сарын 11 – 1984 оны 8 дугаар сарын 23
Өмнөх	Сономын Лувсан
Дараах	Нямын Жагварал
Хувийн мэдээлэл
Төрсөн	90px 1916 оны 9 сарын 17 Олноо өргөгдсөн Монгол улс Үнэн Зоригт Хан аймаг Зоригт ханы хошуу
Нас барсан	1991 оны 4 сарын 21 ЗХУ Москва хот
Resting place	90px
Улс төрийн нам	Монгол Ардын Нам
Эхнэр, Нөхөр	Анастасия Филатова Цеденбал
Хүүхэд	том хүү Владислав, хүү Зориг
Эцэг, эх	90px
Алма матер	Сибирийн Санхүү, Эдийн засгийн дээд сургууль, Улаан-Үд хотын Санхүү, эдийн засгийн сургууль
Мэргэжил	Улс төрч,нам, төр, цэргийн зүтгэлтэн
Шагнал

Юмжаагийн Цэдэнбал (1916 оны 9 сарын 17 - 1991 оны 4 сарын 21) нь 1940 оноос 1984 он хүртэл БНМАУ-ын удирдаж байв. Тэрээр амьдралынхаа туршид БНМАУ-ын төрийн тэргүүн, ерөнхий сайд, МАХН-ын Төв Хорооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, Улс төрийн товчооны гишүүнээр ажиллаж байв. БНМАУ-ын баатар, хөдөлмөрийн баатар.

Юмжаагийн Цэдэнбал нь Үнэн Зоригт Хан аймгийн Зоригт Хан хошуунд (өнөөгийн Увс аймгийн Давст сум) Дөрвөд гэр бүлд төржээ. Цэдэнбал нь 11 хүүхэдтэй айлд тав дахь нь болж төрсөн байна. 1925 онд Ховд хотын бага сургуульд элсэж 1929 онд төгссөн. Мөн онд Цэдэнбал боловсролоо үргэлжлүүлэхээр Эрхүү рүү явжээ. 9 жилийн турш тэрээр Эрхүү, Улаан-Үдийн хооронд аялж Сибирийн Санхүү, Эдийн засгийн институтыг онц дүнтэй төгсөж санхүү эдийн засагчийн мэргэжил эзэмшжээ.

1938 онд Улаанбаатар руу буцаж Санхүүгийн техникумд хичээлийн эрхлэгчээр ажиллаж байгаад 1939 оны 3-р сараас Сангийн яамны дэд сайд, 7-р сараас 1940 оны 4-р сар хүртэл Сангийн яамны сайдаар ажиллаж, энэ хугацаандаа Монголын худалдаа аж үйлдвэрийн банкны ерөнхий хорооны даргын ажлыг хавсран гүйцэтгэжээ. 1940 оны МАХН-ын Х Их Хурлаар МАХН-ын Төв Хорооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга буюу намын даргаар сонгогдож 1984 оны 8-р сар хүртэл 44 жил тасралтгүй ажиллажээ. Мөн энэхүү 44 жилийн хугацаанд Улс төрийн товчооны гишүүн байв.

1945-1952 онд Ерөнхий сайд Х.Чойбалсангийн орлогч, улсын төлөвлөгөөний хорооны дарга, 1952 онд Маршал Хорлоогийн Чойбалсан нас барснаар ерөнхий сайд болж 1974 оны 6 сарын 11-нд төрийн тэргүүн болох хүртлээ энэ албыг хашсан байна. 1974-1984 онд АИХ-ын Тэргүүлэгчдийн дарга буюу төрийн тэргүүнээр ажилласан юм.Мөн зарим түүхийг гуйвуулагчид Ю.Цэдэнбалыг өөрийн төрсөн Давст уулыг Орост худалдсан,Орост дагаар орохоор санаархаж байсан хэмээн ярьж бичдэг ч түүх нэгэнт няцаалт өгсөн.

1984 оны 8 сард хөгшрөлт, оюуны доройтол гэх зэрэг шалтагаар Цэдэнбалыг тэтгэвэрт нь гаргаж, МАХН-ын Төв Хорооны Ерөнхий нарийн бичгийн даргаар Жамбын Батмөнх сонгогдсон. Ю.Цэдэнбал нас барах хүртлээ Москвад бараг гэрийн хорионд амьдарсан бөгөөд 1991 онд нас барахад цогцсыг нь Улаанбаатарт авчирч, Алтан өлгийд оршуулжээ.

Нас барсных нь дараа Улаанбаатар хотод Улсын Драмын Эрдмийн Театрын өмнөх талбайг Ю.Цэдэнбалын нэрэмжит болгож, хөшөөг нь босгожээ. Мөн Улаанбаатар хотын Эрэл дунд сургуулийн өмнөх талбай, Увс аймгийн Улаангом хотын төв талбай, төрсөн сум болох Давст суманд тус тус хөшөөг нь босгожээ. 2016 оны 9 сарын 21-ний Засгийн Газрын хуралдааны шийдвэрээр Уулын баяжуулах Эрдэнэт үйлдвэрийг түүний нэрэмжит болгожээ.

Мөн үзэх

• Монголын удирдагч Ю.Цэдэнбалыг зайлуулах ажиллагаа

Эшлэл

Өмнөх Хорлоогийн Чойбалсан	Монгол Улсын Ерөнхий Сайд 1952-1974	Дараах Жамбын Батмөнх
Өмнөх Сономын Лувсан	Ардын Их Хурлын Тэргүүлэгчдийн дарга 1974-1984	Дараах Нямын Жагварал