Хазара: Засвар хоорондын ялгаа
No edit summary Tags: Visual edit Mobile edit Mobile web edit |
б wikidata interwiki |
||
| Мөр 54: | Мөр 54: | ||
[[Ангилал:Үндэстэн]] |
[[Ангилал:Үндэстэн]] |
||
[[Ангилал:Азийн ард түмэн]] |
[[Ангилал:Азийн ард түмэн]] |
||
[[ml:ഹസാര ജനത]] |
|||
14:53, 1 Дөрөвдүгээр сар 2019-ий байдлаарх засвар
| Нийт хүн ам | |
|---|---|
| ойролцоогоор 5 сая[1] | |
| Томоохон хүн амтай улсууд | |
 Афганистан | 3,500,000 (2016)[2] |
 Пакистан | 956000 (2012)[3][4] |
 Иран | 1,567,000 (1993)[3] |
 Австрали | 90,000 (2013)[баримт хэрэгтэй] |
 Канад | 36,376[5] |
 Турк | [6] |
| Хэлнүүд | |
| Перс хэлний Хазара, Дари аялгуу | |
| Шашин | |
| Олонх нь Исламын шашны Шийт урсгал | |
| Холбоотой угсаатны бүлэг | |
| Аймак | |
Хазаарчууд, Хэзаарчууд [7] (Перс: هزاره, «мянга», орос. Хазарейцы, англ. Hazaras) гэх ястан Афганистаны төв хэсэг (Хазараджат) оршин суудаг. Хазаарчууд Чингис хааны тэртээх 13-р зуунд үлдээсэн Мянгад цэргүүдийн удам гэх буруу ойлголт хүчтэй дэлгэрчээ. Перс хэлнээс хазаар гэдэг үг нь Мянга гэсэн үг. 7-10 зуунд оршин тогтнож байсан Хазаарын хаант улстай байсан
Нийт дэлхий дээр 5 -10 сая орчим хүн өөрсдийгөө хазаарчууд гэх бөгөөд үүнээс Афганистанд 7 500 000 орчим, Пакистанд 3,956,000, Австралид 90,000, Их Британд 54,230, Канадад 36,376, Туркэд 33,320 хүн тус тус амьдарж байна.
Тэдний шашин шүтлэг нь лалын шашний шийт урсгал.
Орчин үеийн хазаарчууд дари (перс гарлын хэл) хэлээр ярих бөгөөд мөн түүний нэг хэлбэр болох хазараги аялгуугаар ярьдаг. Тэдний шашин шүтлэг нь лалын шашний шийт урсгал. Генийн судалгаа шинжилгээний үр дүнд Хазарачууд Иран хэлтэй бөгөөд Иран цустай. Тэдний эцгийн Й-ДНХ нь Иран мөн. Хазарачууд ихэвчлэн (34 хувь хүртэл) R1 гапло бүлгийн хүмүүс. Монголчууд (Ар, Өвөр Монгол, Буриад, Халимаг) С3 гапло бүлэгтэй. Ийм тэс өөр
Бусад мэдээлэл
Хазаарчууд Чингис хааны үлдээсэн Мянгад цэргүүдийн удам гэх худал ташаа мэдээлэл монгол ихээр тархжээ. Ихэнхдээ Монголчуудын түүхийг хулгайлах гэсэн санаархагчид тэднийг Монгол гэж чичэрдэг, мунхруулгыг ихээр тараах болсон байна. 13-р зууны 1000 монгол цэрэг өсөж үржээд 800 жилийн дараа 10-аас дээш сая болж үржэхгүйн тодорхой юм. Тэгхэд цэвэр монгол угсаатан өдгөө 21-р зуунд өвөр,халх,буриад,халимаг,туваагаа оруулаад 8 сая хүрэхдээ үгүй байна.Өдгөө афган улс дайн самуунтай байгаа учир ард дэргэд болох хазаарчууд өөр газар оршин суухын тулд маш том газар нутагтай монгол эх орныг минь онилж ядуу буурай ард эргэд болох халхуудад тал засаж өөрсдийгөө монголчууд гэж худлаа тархийг нь угааж манай хасгууд шиг газар заалгаж авах санаатай юм. Монголчууд хэдхэн хасаг муслим эргэдээ байрж дийлэхгүй байхад 10 сая лалуудыг яаж дийлнээ.
Эх сурвалж
Гадаад холбоос
- A BRIEF INTRODUCTION OF HAZARA MONGOL
- [1]
- Who are the Hazara?
- What about the Hazara of Central Afghanistan?
- Hazara
- [2]
- "Genetics: Analysis of Genes and Genomes" Daniel L. Hartl, Elizabeth W. Jones
- [3]
- [4]
- ↑ http://www.aljazeera.com/indepth/features/2016/06/afghanistan-hazaras-160623093601127.html
- ↑ "Afghanistan: 31,822,848 (July 2014 est.) @ 9% (2014)". The World Factbook. Central Intelligence Agency. Retrieved July 17, 2015.
- ↑ 3.0 3.1 Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International. Online version: http://www.ethnologue.com/.
- ↑ Census of Afghans in Pakistan, UNHCR Statistical Summary Report (retrieved December 27, 2007)
- ↑ The population of people with descent from Afghanistan in Canada is 48,090. Hazara make up an estimated 20% of the population of Afghanistan depending to the source. The Hazara population in Canada is estimated from these two figures. Ethnic origins, 2006 counts, for Canada
- ↑ http://www.aljazeera.com/indepth/features/2014/03/afghan-hazaras-new-life-indonesia-201436121639956520.html
- ↑ Монгол хэлнээ урьд нь "Хазаар" гэж нэвтэрхий толины хуудасны бичигдэж байсан түүх байна. Хүүхэд-залуучуудын нэвтэрхий толь III ботийн 56-р талын Афганистан улсын тухай өгүүлэлд Афганистанд 20 гаруй үндэстэн ястан суудгаас хүн амын 55 хувь нь афган буюу пүштүн, бусад нь тажик, узбек, хазаар, могол зэрэг үндэстэн болно гэж бичжээ.