Шатар: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
б 202.70.34.30 (яриа)-н хийсэн засваруудыг 66.181.161.118-ий хийсэн сүүлийн засварт буцаан шилжүүллээ.
Tag: Rollback
Мөр 1: Мөр 1:
[[Файл:ChessSet.jpg|thumb|right|200px|Зүүн гар талаас, цагаан [[Ноён (шатар)|ноён]], хар [[Тэрэг (шатар)|тэрэг]], [[бэрс]], цагаан [[Хүү (шатар)|хүү]], хар [[Морь (шатар)|морь]], цагаан [[Тэмээ (шатар)|тэмээ]]]]
[[Файл:ChessSet.jpg|thumb|right|200px|Зүүн гар талаас, цагаан [[Ноён (шатар)|ноён]], хар [[Тэрэг (шатар)|тэрэг]], [[бэрс]], цагаан [[Хүү (шатар)|хүү]], хар [[Морь (шатар)|морь]], цагаан [[Тэмээ (шатар)|тэмээ]]]]
'''Даваа Хөөрхөн шүү! Шатар''' ([[Монгол бичиг|Монгол]]:[[Файл:Shitar-a mongol.png|22px]]''Шитар-а'', [[Халимаг хэл|Халимаг]]: ''Шатр'', [[Монгол хэл|Буриад]]: ''Шатар''; [[Санскрит хэл|Самгарди]]: चतुरङ्ग ''Чатуранга'', "дөрвөн анги"; [[Перс хэл|Перс]]: شَطْرَنْج ''Шатранж'', [[Орос хэл|Орос]]: ''Шахматы'', [[Англи хэл|Англи]]: Chess ''Чэсс'')
'''Шатар''' ([[Монгол бичиг|Монгол]]:[[Файл:Shitar-a mongol.png|22px]]''Шитар-а'', [[Халимаг хэл|Халимаг]]: ''Шатр'', [[Монгол хэл|Буриад]]: ''Шатар''; [[Санскрит хэл|Самгарди]]: चतुरङ्ग ''Чатуранга'', "дөрвөн анги"; [[Перс хэл|Перс]]: شَطْرَنْج ''Шатранж'', [[Орос хэл|Орос]]: ''Шахматы'', [[Англи хэл|Англи]]: Chess ''Чэсс'')
нь хоёр хүн хоорондоо тоглодог хөлөгт тоглоом юм. Өнөө үед энэхүү тоглоом нь дэлхийн хэмжээний оюун ухааны [[спорт]] болтлоо хөгжсөн байна.
нь хоёр хүн хоорондоо тоглодог хөлөгт тоглоом юм. Өнөө үед энэхүү тоглоом нь дэлхийн хэмжээний оюун ухааны [[спорт]] болтлоо хөгжсөн байна.


Мөр 25: Мөр 25:
[[Шатрын хөлөг]] нь 64 нүдтэй. Шатар 32 дүрстэй. Хожихын тулд бүх зөвхөн эсрэг тоглогчийнхоо [[Ноён (шатар)|ноён]] гэж нэрлэгдсэн дүрсийг мадлахад хангалттай.
[[Шатрын хөлөг]] нь 64 нүдтэй. Шатар 32 дүрстэй. Хожихын тулд бүх зөвхөн эсрэг тоглогчийнхоо [[Ноён (шатар)|ноён]] гэж нэрлэгдсэн дүрсийг мадлахад хангалттай.


Барьснаа нүүх,айлын юманд хүрсэн бол заавал идэх гэх дүрмүүдийг хэрэглэдэг. Шатар тоглодог хүмүүсийн оюун ухаан жирийн хүнийхээс илүү байдаг нь тогтоогдсон.
Барьснаа нүүх,айлын юманд хүрсэн бол заавал идэх гэх дүрмүүдийг хэрэглэдэг.

<br />


== Хэлэх үг ==
== Хэлэх үг ==

06:50, 2 Аравдугаар сар 2019-ий байдлаарх засвар

Зүүн гар талаас, цагаан ноён, хар тэрэг, бэрс, цагаан хүү, хар морь, цагаан тэмээ

Шатар (Монгол:Шитар-а, Халимаг: Шатр, Буриад: Шатар; Самгарди: चतुरङ्ग Чатуранга, "дөрвөн анги"; Перс: شَطْرَنْج Шатранж, Орос: Шахматы, Англи: Chess Чэсс) нь хоёр хүн хоорондоо тоглодог хөлөгт тоглоом юм. Өнөө үед энэхүү тоглоом нь дэлхийн хэмжээний оюун ухааны спорт болтлоо хөгжсөн байна.

Түүх

Шатрын үүсэл гарлыг яг таг тогтоогоогүй ч Энэтхэг, Монгол хоёрын аль нэгд нь үүссэн гэдэг дээр бараг бүх эрдэмтэд санал нэгддэг. 15-р зууны хагасаар Энэтхэг улсын [1] Шатранг гэх тоглоомноос үүсэлтэй гэж бас үздэг юм.

Шатар бол хоёр хүн тоглодог хөлөгт тоглоом юм. Найм наймын харьцаатай нийт 64 нүд бүхий хөлөг дээр тоглодог. Тоглоом эхлэхэд тоглогч тус бүр доорх зургаан зүйлийн төрлөөр тоглодог байна. Үүнд: 1. 1 Ноён 2. 1 Хатан 3. 2 Тэрэг 4. 2 Морь 5. 2 Тэмээ 6. 8 Хүү Тоглоомын зорилго бол эсрэг талын Ноён луу довтолж түүнийг дахин нүүх нүүдэлгүй болгох явдал юм.


АНУ-ын эрдэмтдийн гаргасан баримтаар өдөрт шатрыг 1,500,000,000 хүн тоглодог гэжээ. Үүний 28% нь эхлэн суралцагч буюу сурч байгаа, 71% нь мэргэжлийн, үлдсэн 1% нь оюуны өндөр чадвартай буюу маш ухаантай хүн ордог юм байна. Шатар бол спортын нэг төрөл бөгөөд оюуны спорт гэж нэрлэх нь ч элбэг байдаг.

Шатарт ихэвчлэн цагаан тал нь эхэлж нүүдэг.

Дүрэм

Шатрын хөлөг нь 64 нүдтэй. Шатар 32 дүрстэй. Хожихын тулд бүх зөвхөн эсрэг тоглогчийнхоо ноён гэж нэрлэгдсэн дүрсийг мадлахад хангалттай.

Барьснаа нүүх,айлын юманд хүрсэн бол заавал идэх гэх дүрмүүдийг хэрэглэдэг.

Хэлэх үг

Эсрэг талын ноёныг идэхээр байрлалд очвол:

  • Хүүгээр «цод» гэж цодлоно.
  • Тэмээгээр «дуг» гэж дулна.
  • Бусад модоороо «шаг» гэж шална.

Мөн үзэх

Монголын шатрын холбоо