Карелийн хүзүүвч: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
No edit summary
Tags: Mobile edit Mobile web edit
No edit summary
Tags: Mobile edit Mobile web edit
Мөр 6: Мөр 6:
Хуучин [[Орос]]-[[Финланд]]ын хил байсан, [[хүзүүвч]]ийн зүүн өмнөд хэсгийн нутгийг Карелийн хүзүүвчийн нэг хэсэг гэхээсээ илүү [[Хойд]][[Ингриа]] гэдэг байсан. [[Хүзүүвч]]ийн үлдсэн хэсэг нь [[Финландын Карель]] гэгддэг байлаа. Энэ нутгийг [[Оросын эзэнт гүрэн]] [[1712]] [[он]]д [[Умардын их дайн]]аар эзэлж, [[Орос]]ын эзэнт гүрний дотор өөртөө засах эрхтэй [[Финландын Их Гүнлиг]] ([[1809]]–[[1917]])-т харьяалуулжээ. [[Финланд]] улс [[1917]] [[он]]д тусгаар тогтноход [[Финландын Карель]] нь тус улсын бүрэлдэхүүнд багтаж байсан боловч [[Өвлийн дайн]] ([[1939]]–[[1940]]) болон [[Үргэлжилсэн дайн]] ([[1941]]–[[1944]])-ы үр дүнд [[Зөвлөлт Холбоот Улс]]ын харьяанд оржээ. [[1940]]–[[1941]] онд [[Түр энхтайван|түр энхтайвны]] үед [[ЗХУ]]-ын мэдэлд байсан газар нутгийн ихэнх хэсэг [[Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Карель-Фин Улс]]ын бүрэлдэхүүнд багтаж байв. Гэвч [[дэлхийн хоёрдугаар дайн]]ы дараа Карелийн [[хүзүүвч]]ийг [[Санкт-Петербург]] (ихэнх хэсэг нь [[Курортный дүүрэг]]), мөн [[Ленинград муж]]ийн [[Приозерский дүүрэг]], [[Всеволожский дүүрэг]], [[Виборгский дүүрэг (Ленинград муж)|Виборгский дүүрэг]]т харьяалуулсан байна.
Хуучин [[Орос]]-[[Финланд]]ын хил байсан, [[хүзүүвч]]ийн зүүн өмнөд хэсгийн нутгийг Карелийн хүзүүвчийн нэг хэсэг гэхээсээ илүү [[Хойд]][[Ингриа]] гэдэг байсан. [[Хүзүүвч]]ийн үлдсэн хэсэг нь [[Финландын Карель]] гэгддэг байлаа. Энэ нутгийг [[Оросын эзэнт гүрэн]] [[1712]] [[он]]д [[Умардын их дайн]]аар эзэлж, [[Орос]]ын эзэнт гүрний дотор өөртөө засах эрхтэй [[Финландын Их Гүнлиг]] ([[1809]]–[[1917]])-т харьяалуулжээ. [[Финланд]] улс [[1917]] [[он]]д тусгаар тогтноход [[Финландын Карель]] нь тус улсын бүрэлдэхүүнд багтаж байсан боловч [[Өвлийн дайн]] ([[1939]]–[[1940]]) болон [[Үргэлжилсэн дайн]] ([[1941]]–[[1944]])-ы үр дүнд [[Зөвлөлт Холбоот Улс]]ын харьяанд оржээ. [[1940]]–[[1941]] онд [[Түр энхтайван|түр энхтайвны]] үед [[ЗХУ]]-ын мэдэлд байсан газар нутгийн ихэнх хэсэг [[Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Карель-Фин Улс]]ын бүрэлдэхүүнд багтаж байв. Гэвч [[дэлхийн хоёрдугаар дайн]]ы дараа Карелийн [[хүзүүвч]]ийг [[Санкт-Петербург]] (ихэнх хэсэг нь [[Курортный дүүрэг]]), мөн [[Ленинград муж]]ийн [[Приозерский дүүрэг]], [[Всеволожский дүүрэг]], [[Виборгский дүүрэг (Ленинград муж)|Виборгский дүүрэг]]т харьяалуулсан байна.


[[2002 оны Оросын хүн амын тооллого|2002 оны тооллогоор]] [[Санкт-Петербург]] [[хот]]ын [[Курортный дүүрэг]], [[Ленинград муж]]ийн Карелийн [[хүзүүвч]]ийн хэсгийн [[хүн ам]] 539,000 [[байв]]. [[Санкт-Петербург]]ийн олон оршин суугч амралтаараа [[Карель орон|карел]]ийн [[хүзүүвч]]инд зусдаг байна.
[[2002 оны Оросын хүн амын тооллого|2002 оны тооллогоор]] [[Санкт-Петербург]] [[хот]]ын [[Курортный дүүрэг]], [[Ленинград муж]]ийн [[Карель орон|карел]]ийн [[хүзүүвч]]ийн хэсгийн [[хүн ам]] 539,000 [[байв]]. [[Санкт-Петербург]]ийн олон оршин суугч амралтаараа [[Карель орон|карел]]ийн [[хүзүүвч]]инд зусдаг байна.


[[Ангилал:Карель]]
[[Ангилал:Карель]]

20:44, 7 Хоёрдугаар сар 2020-ий байдлаарх засвар

Солбицол: 60°30′N 29°54′E / 60.5°N 29.9°E / 60.5; 29.9

Карелийн хүзүүвчийн газрын зураг. Гол хотуудаас гадна одоогийн Орос-Финландын хил (баруун хойд хэсэгт), мөн Өвлийн дайны өмнөх хилийг өмнөд хэсэгт улаанаар үзүүлэв.

Карелийн хүзүүвч (Орос: Карельский перешеек) нь Финийн булан болон Ладога нуур хоёроор хашигдсан 45–110 км өргөнтэй, Оросын баруун хойд хэсэг, Нева мөрний хойд биед (61°21’N, 59°46’N болон 27°42’E, 31°08’E-ийн хооронд) орших нутаг юм. Баруун хойд хязгаар нь Виборгийн булан болон Ладога нуур хоёрын хоорондох харьцангуй нарийн хэсэг болно. Карелийн хүзүүвчийг одоогийн Санкт-Петербург, Ленинград мужийн нутгийн Нева мөрний хойд хэсэг гэж тодорхойлбол талбай нь 15,000 км2 орчим болно.

Хуучин Орос-Финландын хил байсан, хүзүүвчийн зүүн өмнөд хэсгийн нутгийг Карелийн хүзүүвчийн нэг хэсэг гэхээсээ илүү ХойдИнгриа гэдэг байсан. Хүзүүвчийн үлдсэн хэсэг нь Финландын Карель гэгддэг байлаа. Энэ нутгийг Оросын эзэнт гүрэн 1712 онд Умардын их дайнаар эзэлж, Оросын эзэнт гүрний дотор өөртөө засах эрхтэй Финландын Их Гүнлиг (18091917)-т харьяалуулжээ. Финланд улс 1917 онд тусгаар тогтноход Финландын Карель нь тус улсын бүрэлдэхүүнд багтаж байсан боловч Өвлийн дайн (19391940) болон Үргэлжилсэн дайн (19411944)-ы үр дүнд Зөвлөлт Холбоот Улсын харьяанд оржээ. 19401941 онд түр энхтайвны үед ЗХУ-ын мэдэлд байсан газар нутгийн ихэнх хэсэг Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Карель-Фин Улсын бүрэлдэхүүнд багтаж байв. Гэвч дэлхийн хоёрдугаар дайны дараа Карелийн хүзүүвчийг Санкт-Петербург (ихэнх хэсэг нь Курортный дүүрэг), мөн Ленинград мужийн Приозерский дүүрэг, Всеволожский дүүрэг, Виборгский дүүрэгт харьяалуулсан байна.

2002 оны тооллогоор Санкт-Петербург хотын Курортный дүүрэг, Ленинград мужийн карелийн хүзүүвчийн хэсгийн хүн ам 539,000 байв. Санкт-Петербургийн олон оршин суугч амралтаараа карелийн хүзүүвчинд зусдаг байна.