Химийн индикатор: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
85.117.113.14 (Яриа) хэрэглэгчийн 546197 засварыг цуцлах
Tag: Undo
зүлшёу
Мөр 10: Мөр 10:
== Индикаторуудын молекулын бүтэц ба өнгө ==
== Индикаторуудын молекулын бүтэц ба өнгө ==
=== Трифенилметаны будаг - индикаторууд ===
=== Трифенилметаны будаг - индикаторууд ===
[[Файл:Triphenylmethane2.svg|thumb|Трифенилметаны будагуудын бүтэц]]
[[Файл:Triphenylmethane2.svg|thumb|Трифенилметаны бүтэц]]


[[Трифенилметаны будаг]]ууд өргөн ашиглагддаг индикаторууд бөгөөд тэдний дийлэнх нь химийн индикаторын үүргийг гүйцэтгэдэг.
[[Трифенилметаны будаг]]ууд өргөн ашиглагддаг индикаторууд бөгөөд тэдний дийлэнх нь химийн индикаторын үүргийг гүйцэтгэдэг.
Мөр 104: Мөр 104:


=== Азобензолын уламжлалууд - индикаторууд ===
=== Азобензолын уламжлалууд - индикаторууд ===
[[Файл:azobenzene3.jpg|thumb|260px|[[Азобензол]]ын уламжлалуудын бүтэц]].
[[Файл:azobenzene3.jpg|thumb|260px|[[Азобензол]]ын бүтэц|alt=]].


== Индикаторын төрлүүд ==
== Индикаторын төрлүүд ==
Мөр 188: Мөр 188:
[[Ангилал:Нотлох урвалын бодис]]
[[Ангилал:Нотлох урвалын бодис]]
[[Ангилал:Физикийн анализын арга]]
[[Ангилал:Физикийн анализын арга]]
[[Ангилал:Лабораторт хэрэглэх материал]]
[[Ангилал:Лабораторт хэрэглэх материал|2351]]
[[Ангилал:2351]]
{{DEFAULTSORT:2351}}

10:19, 17 Гуравдугаар сар 2020-ий байдлаарх засвар

Индикатор (Латин: indicator – заагч) — бодисын эсвэл түүний аль нэг бүрдүүлэгчийн агууламжийн (концентрац) өөрчлөлтийг нүдэнд харагдахуйцаар (нүдээр тодорхойлж болохоор) илэрхийлэх нэгдэл (бодис). Индикаторуудыг титрлэлтийн үед эсвэл рН, еН г.м. үзүүлэлтүүдийг богино хугацаанд тодорхойлоход ашиглагддаг. Янз бүрийн тусгай зориулалтын индикаторууд байдаг. Жишээ нь цацраг идэвхжилийн хэмжээг тодорхойлох.

Индикаторуудын хэрэглээ

Индикаторууд нь шингэн ба хийний бүтцийг богино хугацаанд тодорхойлох, өөрчлөлтийг хянах, эсвэл химийн урвалын явцыг ажиглах боломжийг олгодог.

Хүчил-суурийн индикаторуудыг өргөн ашигладаг. Тэдгээрийн усан уусмал нь орчны рН-с хамааран өнгөө өөрчилдөг. Өнгө өөрчлөгддөг шалтгаан нь, хүчиллэг ба шүлтлэг орчинд индикаторын молекулын бүтэц өөрчлөгддөгт оршино. Энэ өөрчлөлт нь уусмалын гэрлийн спектрийн шингээлтийг өөрчилдөг.

Хийн орчны бүтцийг тодорхойлоход индикаторын цаас эсвэл индикаторын хоолойг ашигладаг.

Индикаторуудын молекулын бүтэц ба өнгө

Трифенилметаны будаг - индикаторууд

Трифенилметаны бүтэц

Трифенилметаны будагууд өргөн ашиглагддаг индикаторууд бөгөөд тэдний дийлэнх нь химийн индикаторын үүргийг гүйцэтгэдэг.

Нэр 2" 2 3 4 5 2' 3' 4' 5'
Бромтимолын хөх SO3 Me Br OH MeEt Me Br OH MeEt
Бромфенолын хөх SO3 H Br OH Br H Br OH Br
Бромкрезолын ногоон SO3 Me Br OH Br Me Br OH Br
Крезолын улаан SO3 H Me OH H H Me OH H
Фенолфталеин CO2 H H OH H H H OH H
Тимолфталеин CO2 Me H OH MeEt Me H OH MeEt
Малахитын ногоон H H H NMe2 H H H NMe2 H

Азобензолын уламжлалууд - индикаторууд

Азобензолын бүтэц

.

Индикаторын төрлүүд

Өргөн тархсан хүчил-суурийн индикаторууд


Индикатор Өнгө/хүчиллэг хэлбэр Өнгө/шүлтлэг хэлбэр pH-н интервал
Ализарины шар шар бэхийн ягаан 10,1 - 12,1
Тимолфталеин өнгөгүй хөх, цэнхэр 9,4 - 10,6
Фенолфталеин өнгөгүй улаан 8,2 - 10,0
Крезолын улаан шар хүрэн улаан 7,0 - 8,8
Нейтрал (саармаг) улаан улаан хүрэн 6,8 - 8,0
Фенолын улаан шар улаан 6,8 - 8,0
Бромтимолын хөх шар хөх 6,0 - 7,6
Лакмус (азолитмин) улаан хөх 5,0 - 8,0
Метилийн улаан улаан шар 4,4 - 6,2
Метилийн улбар шар сарнайн ягаан, шар шар 3,0 - 4,4
Бромфенолын хөх улаан хөх 3,0 - 4,6
Тропеолин 00... - шар 1,4 - 3,2

Эх сурвалж