Тайж: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary Tags: Mobile edit Mobile web edit |
||
| Мөр 1: | Мөр 1: | ||
'''Тайж'''гэдэг нь “тэнгэр угсааны” гэсэн утгатай |
'''Тайж'''гэдэг нь “тэнгэр угсааны” гэсэн утгатай үг бөгөөд XIY-XYI зууны үед монгол хэлэнд өргөн хэрэглэх болжээ. Тайж нарыг 5 хэсэгт хуваах бөгөөд эдгээрт, |
||
#[[Боржигон]] тайж нар Бодончарын үүсгэсэн Алтан урагаас гаралтай бөгөөд дотор нь '''төрөл тайж''', '''харъяат тайж''' хэмээн хоёр хуваана. Төрөл тайж гэдэг нь [[Чингис хаан]]ы шууд удмын тайж нар, харъяат тайж гэдэг нь Чингис хааны дүү [[Хавт Хасар]], [[Бөх Бэлгүтэй]], [[Тэмүгэ отчигин]] ноён нарын үр хойчис юм. |
#[[Боржигон]] тайж нар Бодончарын үүсгэсэн Алтан урагаас гаралтай бөгөөд дотор нь '''төрөл тайж''', '''харъяат тайж''' хэмээн хоёр хуваана. Төрөл тайж гэдэг нь [[Чингис хаан]]ы шууд удмын тайж нар, харъяат тайж гэдэг нь Чингис хааны дүү [[Хавт Хасар]], [[Бөх Бэлгүтэй]], [[Тэмүгэ отчигин]] ноён нарын үр хойчис юм. |
||
#[[Цорос]] тайж нар [[Бөртэ Чоно|Бөртэ чонын]] 12 дугаар үеийн ач [[Дува сохор]]оос төрсөн '''Доной''', '''Догшин''', '''Эмнэг''', '''Эрх''' хэмээх 4 хөвгүүний нэг Донойн удмаас үүсчээ. |
#[[Цорос]] тайж нар [[Бөртэ Чоно|Бөртэ чонын]] 12 дугаар үеийн ач [[Дува сохор]]оос төрсөн '''Доной''', '''Догшин''', '''Эмнэг''', '''Эрх''' хэмээх 4 хөвгүүний нэг Донойн удмаас үүсчээ. |
||
| Мөр 5: | Мөр 5: | ||
#[[Урианхай]] тайж нар Чингис хааны есөн өрлөгийн нэг [[Зэлмэ]]гийн үр хойчоос үүсчээ. |
#[[Урианхай]] тайж нар Чингис хааны есөн өрлөгийн нэг [[Зэлмэ]]гийн үр хойчоос үүсчээ. |
||
#[[Торгууд]] тайж нар [[Хэрэйд]]ийн [[Тоорил хан]]ы үр удам явсаар торгууд тайж нарын өвөг дээдэс болсон аж. |
#[[Торгууд]] тайж нар [[Хэрэйд]]ийн [[Тоорил хан]]ы үр удам явсаар торгууд тайж нарын өвөг дээдэс болсон аж. |
||
[[Чин улс]]ын үед Боржигин овгийн тайж нарыг Тэргүүн, дэд, гутгаар, дөтгөөр гэсэн 4 дэс болгожээ. Тэргүүн зэргийг тайж нар нь зарим үед хошууны засаг ноён болж, бусад нь хамжлага бүхий засаг бус ноён болж, зарим ядуурсан нь '''хохь тайж''', [[тойн]] болж байжээ. |
[[Чин улс]]ын үед Боржигин овгийн тайж нарыг Тэргүүн, дэд, гутгаар, дөтгөөр гэсэн 4 дэс болгожээ. Тэргүүн зэргийг тайж нар нь зарим үед хошууны засаг ноён болж, бусад нь хамжлага бүхий засаг бус ноён болж, зарим ядуурсан нь '''хохь тайж''', [[тойн]] болж байжээ. |
||
==Холбоотой мэдээлэл== |
==Холбоотой мэдээлэл== |
||
16:33, 5 Арванхоёрдугаар сар 2020-ий байдлаарх засвар
Тайжгэдэг нь “тэнгэр угсааны” гэсэн утгатай үг бөгөөд XIY-XYI зууны үед монгол хэлэнд өргөн хэрэглэх болжээ. Тайж нарыг 5 хэсэгт хуваах бөгөөд эдгээрт,
- Боржигон тайж нар Бодончарын үүсгэсэн Алтан урагаас гаралтай бөгөөд дотор нь төрөл тайж, харъяат тайж хэмээн хоёр хуваана. Төрөл тайж гэдэг нь Чингис хааны шууд удмын тайж нар, харъяат тайж гэдэг нь Чингис хааны дүү Хавт Хасар, Бөх Бэлгүтэй, Тэмүгэ отчигин ноён нарын үр хойчис юм.
- Цорос тайж нар Бөртэ чонын 12 дугаар үеийн ач Дува сохороос төрсөн Доной, Догшин, Эмнэг, Эрх хэмээх 4 хөвгүүний нэг Донойн удмаас үүсчээ.
- Хойд тайж нар XII-XIII зууны үед нэг түмэн ойрадыг захирч явсан Худуга бэхи ноёны үр хойч юм.
- Урианхай тайж нар Чингис хааны есөн өрлөгийн нэг Зэлмэгийн үр хойчоос үүсчээ.
- Торгууд тайж нар Хэрэйдийн Тоорил ханы үр удам явсаар торгууд тайж нарын өвөг дээдэс болсон аж.
Чин улсын үед Боржигин овгийн тайж нарыг Тэргүүн, дэд, гутгаар, дөтгөөр гэсэн 4 дэс болгожээ. Тэргүүн зэргийг тайж нар нь зарим үед хошууны засаг ноён болж, бусад нь хамжлага бүхий засаг бус ноён болж, зарим ядуурсан нь хохь тайж, тойн болж байжээ.