Туркууд: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
б Munkhzaya.E moved page Турк үндэстэн to Туркууд
No edit summary
Мөр 1: Мөр 1:
{{Ард түмэн
{{Ард түмэн
|нэр_анги = Турк үндэстэн<br> {{mongolUnicode|ᠲᠦᠷᠻ ᠦᠨᠳᠦᠰᠦᠲᠡᠨ|h}} <br> [[Түрк хэл бичиг|Türkler]]
|нэр_анги = Турк үндэстэн<br> {{mongolUnicode|ᠲᠦᠷᠻ ᠦᠨᠳᠦᠰᠦᠲᠡᠨ|h}} <br> [[Турк хэл бичиг|Türkler]]
|зураг = [[Зураг:Ataturk1930s.jpg|200px]]
|зураг = [[Зураг:Ataturk1930s.jpg|200px]]
|хэмжээ =
|хэмжээ =
Мөр 17: Мөр 17:
}}
}}


'''Ту́рк''' (өөрөөр '''түрк'''<ref>Тайлбар: түрк — турктэй адил үг. түрк нь турк дуудлагыг монголтой ижилсүүлсэн хэлбэр.</ref>, '''түрэг'''<ref>Тайлбар: түрэг — турктэй адил үг. түрэг нь кирил монголоор хэвшсэн монгол хэлбэр.</ref>) — [[Турк улс]]ын үндсэн хүн ам болсон бөгөөд [[түрэг угсаатан|түрэг угсаатны]] хамгийн том хэсэг, 66-70 сая хүнтэй '''[[үндэстэн]]'''. Төрөлх [[турк хэл]] нь [[алтай хэлний язгуур|алтай язгуурын]] [[түрэг хэлний бүлэг|түрэг салбарын]] огуз бүлэгт хамаардаг.
'''Ту́рк''' (өөрөөр '''түрк'''<ref>Тайлбар: түрк — турктэй адил үг. түрк нь турк дуудлагыг монголтой ижилсүүлсэн хэлбэр.</ref>, '''түрэг'''<ref>Тайлбар: түрэг — турктэй адил үг. түрэг нь кирил монголоор хэвшсэн монгол хэлбэр.</ref>) — [[Турк]] улсын үндсэн хүн ам болсон бөгөөд [[түрэг угсаатан|түрэг угсаатны]] хамгийн том хэсэг, 66-70 сая хүнтэй '''[[үндэстэн]]'''. Төрөлх [[турк хэл]] нь [[алтай хэлний язгуур|алтай язгуурын]] [[түрэг хэлний бүлэг|түрэг салбарын]] огуз бүлэгт хамаардаг.
[[File:Seljuq Dynasty 1037-1194 (AD).png|thumb|Сельжук улс]]
[[File:Seljuq Dynasty 1037-1194 (AD).png|thumb|Сельжук улс]]
[[Зураг:Sultan_Ahmed_Mosque_Istanbul_Turkey_retouched.jpg|thumb|1616 онд баригдсан Хөх сүм]]
[[Зураг:Sultan_Ahmed_Mosque_Istanbul_Turkey_retouched.jpg|thumb|1616 онд баригдсан Хөх сүм]]
== Газар нутаг ==
== Газар нутаг ==
Туркууд [[Турк орон]] даяар тархан суусан. [[Кипр]] улс, ялангуяа [[Умар Кипр]]т олноор байна. Мөн [[Гүрж]], [[Балканы хойг]], [[Левант]], [[Умар Африк]]ийн нутгаар эртнээс суурьшсан. Харин [[Европ]], [[Америк тив]]д сүүлд очжээ.
Туркууд [[Турк]] даяар тархан суусан. [[Кипр]] улс, ялангуяа [[Умард Кипр]]т олноор байна. Мөн [[Гүрж]], [[Балканы хойг]], [[Левант]], [[Умард Африк]]ийн нутгаар эртнээс суурьшсан. Харин [[Европ]], [[Америк тив]]д сүүлд очжээ.


== Хүн ам ==
== Хүн ам ==
Дэлхий даяар 66-70 сая турк хүн байна. [[Турк]] улсын хүн амын 70—75%-ийг бүрдүүлсэн 55–60 сая, [[Кипр]] улсын хүн амын тал хувийг шахуу бүрдүүлсэн [[Умар Кипр]]т суугаа 300 мянгыг юун түрүүн дурдаж болно.
Дэлхий даяар 66-70 сая турк хүн байна. [[Турк]] улсын хүн амын 70—75%-ийг бүрдүүлсэн 55–60 сая, [[Кипр]] улсын хүн амын тал хувийг шахуу бүрдүүлсэн [[Умард Кипр]]т суугаа 300 мянгыг юун түрүүн дурдаж болно.


Балканы хойг дахь [[Болгар]]т 600 мянга, [[Грек]]т 130 мянга, [[Македон]]д 80 мянга, [[Босни-Херцеговин]]д 50 мянга.
Балканы хойг дахь [[Болгар]]т 600 мянга, [[Грек]]т 130 мянга, [[Македон]]д 80 мянга, [[Босни ба Херцеговина]]д 50 мянга.


Ойрх Дорнодын [[Сири]]д 750 мянга, [[Алжир]]т 600 мянга, [[Тунис]]т 500 мянга, [[Ирак]]т 500 мянга бий.
Ойрх Дорнодын [[Сири]]д 750 мянга, [[Алжир]]т 600 мянга, [[Тунис]]т 500 мянга, [[Ирак]]т 500 мянга бий.

07:11, 3 Тавдугаар сар 2021-ий байдлаарх засвар

Турк үндэстэн
ᠲᠦᠷᠻ ᠦᠨᠳᠦᠰᠦᠲᠡᠨ
Türkler

Мустафа Кемаль Ататюрк
Бичгийн нэролон тоо — туркууд
Өнөөгийн байдал
Нутаг оронДэлхий даяар — 66-70 сая (багцаа). Үүнээс:
Турк Турк (БНТУ) — 55.5 сая (тооцоо)[1]

 Герман (ХБНГУ) — 3.5 сая (багцаа)[2]

 Болгар (БНБУ) — 746,664 (2001)[3]
Хэл аялгатөрөлх турк хэл, бусад хэл
Бичиг үсэглатин үсэг (1929 оноос)
Шүтлэглалын шашин (олонх нь суннит)
Төрөл холбоо
Ойр төрөлазербайжан, туркмен, гагауз
Хэл угсаатүрэг угсаатан (түрэг төрлийн хэлтэн)

Ту́рк (өөрөөр түрк[4], түрэг[5]) — Турк улсын үндсэн хүн ам болсон бөгөөд түрэг угсаатны хамгийн том хэсэг, 66-70 сая хүнтэй үндэстэн. Төрөлх турк хэл нь алтай язгуурын түрэг салбарын огуз бүлэгт хамаардаг.

Сельжук улс
1616 онд баригдсан Хөх сүм

Газар нутаг

Туркууд Турк даяар тархан суусан. Кипр улс, ялангуяа Умард Кипрт олноор байна. Мөн Гүрж, Балканы хойг, Левант, Умард Африкийн нутгаар эртнээс суурьшсан. Харин Европ, Америк тивд сүүлд очжээ.

Хүн ам

Дэлхий даяар 66-70 сая турк хүн байна. Турк улсын хүн амын 70—75%-ийг бүрдүүлсэн 55–60 сая, Кипр улсын хүн амын тал хувийг шахуу бүрдүүлсэн Умард Кипрт суугаа 300 мянгыг юун түрүүн дурдаж болно.

Балканы хойг дахь Болгарт 600 мянга, Грект 130 мянга, Македонд 80 мянга, Босни ба Херцеговинад 50 мянга.

Ойрх Дорнодын Сирид 750 мянга, Алжирт 600 мянга, Тунист 500 мянга, Иракт 500 мянга бий.

Европын Германд 3 сая, Францад 500 мянга, Их Британид 500 мянга, Нидерландад 400 мянга.

Шашин шүтлэг

Турк үндэстэн 99% исламын шашинтай. Үндсэндээ суннит дэгийг барьдаг.

Хэл бичиг

Турк хэлийг эрдэмтэд алтай язгуурын түрэг төрлийн хэл гээд азербайжан, туркмен, гагаузын хамтаар огуз (баруун өмнөд) бүлэгт харьяалуулжээ. Араб үсгээр бичиж байснаа 1928 онд латин үсгээр сольсон.

Зүүлт, тайлбар

  1. 55 milyon kişi 'etnik olarak' Türk
  2. Merkel Stokes Immigration Debate in Germany
  3. Национален статистически институт. Окончателни резултати от Преброяване 2001. Население към 01.03.2001 по области и етническа група.
  4. Тайлбар: түрк — турктэй адил үг. түрк нь турк дуудлагыг монголтой ижилсүүлсэн хэлбэр.
  5. Тайлбар: түрэг — турктэй адил үг. түрэг нь кирил монголоор хэвшсэн монгол хэлбэр.