Адиабат процесс: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
Адиабат тодорхойлолт
 
No edit summary
Мөр 1: Мөр 1:
Адиабат процесс гэж биетийг /термодинамикийн хуулийн хүрээнд хийг биет гэж сонгож үздэг/ гаднаас дулаан өгөлгүйгээр эсвэл дулаан алдуулахгүйгээр /гадны орчинтой дулаан солилцохгүйгээр/ дотоод энергээ өөрчилж буй процессийг хэлнэ. Иймд гадны хүч үйлчилэхэд түүний эсрэг хийсэн ажил дотоод энергийг өөрчилж байна гэсэн үг юм. Нөгөө талаар дотоод энергийн өөрчлөлт нь гадны хүчний эсрэг ажил хийхэд зарцуулагдсан байна. Термодинамикийн тэгшитгэлээс харахад /ΔQ=ΔU+A/ ΔQ=0 учир ΔU=A болж байна.
'''Адиабат процесс''' буюу '''Адиабат төлөв байдлын өөрчлөлт''' ({{lang-grc|ἀδιάβατος}}) гэдэг бол гадаад орчинтой [[дулаан]]ы солилцоогүйгээр систем дэх нэг төлөв байдлаас нөгөө төлөв байдалд шилжих [[термодинамик]]ийн процессыг нэрлэдэг. Энэ утгаараа адиабат ба «дулаан үл нэвтрэх» гэх үгнүүдийг ойролцоо утгаар хэрэглэнэ.<ref>Siehe Abschnitt 2.1 „Wärmeübergang“ in Bošnjaković/Knoche: ''Technische Thermodynamik'', Teil 1. 8. Auflage. Steinkopff-Verlag, Darmstadt 1998.</ref> Иймд гаднын хүч үйлчлэхэд түүний эсрэг хийсэн ажил дотоод энергийг өөрчилж байна гэсэн үг юм. Нөгөө талаар дотоод энергийн өөрчлөлт нь гаднын хүчний эсрэг ажил хийхэд зарцуулагдсан байна. Термодинамикийн тэгшитгэлээс харахад
: {{math|1=Δ''Q'' = Δ''U'' + A}}
: {{math|1 = Δ Q = 0}} учир
: {{math|1 = Δ U = A}} болж байна.
Дээрх гадаад орчинтой дулаан солилцоо байхгүй шинж чанар бүхий системийг '''адиабази''' гэнэ. Үүний эсрэг дулаан солилцоо бүхий процессыг '''диабат''' ба '''диатерм''' процесс гэнэ.

== Цахим холбоос ==
{{Commonscat|Adiabatic processes|Адиабат процесс}}
{{Wiktionary|адиабат процесс|Адиабат процесс}}

== Эшлэл ==
<references/>

[[Ангилал:Термодинамикийн процесс]]

06:22, 3 Тавдугаар сар 2022-ий байдлаарх засвар

Адиабат процесс буюу Адиабат төлөв байдлын өөрчлөлт (эртний грекἀδιάβατος) гэдэг бол гадаад орчинтой дулааны солилцоогүйгээр систем дэх нэг төлөв байдлаас нөгөө төлөв байдалд шилжих термодинамикийн процессыг нэрлэдэг. Энэ утгаараа адиабат ба «дулаан үл нэвтрэх» гэх үгнүүдийг ойролцоо утгаар хэрэглэнэ.[1] Иймд гаднын хүч үйлчлэхэд түүний эсрэг хийсэн ажил дотоод энергийг өөрчилж байна гэсэн үг юм. Нөгөө талаар дотоод энергийн өөрчлөлт нь гаднын хүчний эсрэг ажил хийхэд зарцуулагдсан байна. Термодинамикийн тэгшитгэлээс харахад

ΔQ = ΔU + A
Δ Q = 0 учир
Δ U = A болж байна.

Дээрх гадаад орчинтой дулаан солилцоо байхгүй шинж чанар бүхий системийг адиабази гэнэ. Үүний эсрэг дулаан солилцоо бүхий процессыг диабат ба диатерм процесс гэнэ.

Цахим холбоос

 Commons: Адиабат процесс – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
Wiktionary
Wiktionary
Wiktionary: Адиабат процесс – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу

Эшлэл

  1. Siehe Abschnitt 2.1 „Wärmeübergang“ in Bošnjaković/Knoche: Technische Thermodynamik, Teil 1. 8. Auflage. Steinkopff-Verlag, Darmstadt 1998.