Хэт богино долгион

VHF телевизийн антеннаs нэвтрүүлгийн ТВ. Эдгээр маш өндөр давтамжид өрдөн хэрэглэгддэг зургаан антеннаг Yagi antenna гэдэг.

Хэт өндөр давтамж (Англиар Extremely High Frequency) гэдэг бол хамгийн өндөр радио давтамжын зурвас юм. Хэт өндөр давтамж бол 30-300 МГц-ийн давтамжтай арваас нэг нано метрийн долгионы урттай цахилгаан соронзон долгионыг нэрлэдэг.

VHF-ээс бага давтамжийг өндөр давтамж (high frequency HF), илүү дамтамжийг нь хэт өндөр давтамж (ultra high frequency UHF) гэж нэрлэдэг байна.

VHF-ийн нийтлэг хэрэглээ нь ФМ радио, ТВ, хоёр шугамын газрын хөдөлгөөнт радио систем, радио модем, сонирхогчийн радио, хөлөг онгоцний холбоогоор хэдэн арван километр хүртэлх зайд өгөгдөл дамжуулдаг. Агаарын замын хяналтын харилцаа холбоо болон агаарын навигаци систем (VOR & ILS) 100 км болон түүнээс хол нисч буй онгоцтой ажилладаг. Хойд Америк, өмнөд Америкийн ихэнх хэсэг, мөн дэлхийн ихэнх газрууд VHF-ийн зурвас 1 (VHF Band I)-ийг аналог телевизийн дамжуулалтанд ашигладаг. Харин дэлхий даяар ихэнх орнууд аналогоос илүү тоон системийг ашигладаг болсон.

Дамжуулалтын шинж чанарууд[засварлах | кодоор засварлах]

VHF тархалтын шинж чанарууд нь богино зайн газар нутгийн харилцаанд тохирсон байдаг.

VHF долгионууд нь орон нутгийн радио хязгаар (local radio horizon) нь 100миль буюу 161км-ээс бага зайгаар хязгаарлагдсан байдаг.
VHF нь атмосферийн дуу чимээ болон интерфренцээс болж нөлөө нь багасан цахилгаан тоног төхөөрөмжөөсөө бага давтамжтай болдог.
Уул, толгод зэрэг газарзүйн онцлогоос болж тасалддаг, хэдийгээр барилга байгууламжаас болж нөлөө нь багасан дотор тасалгаанд хүлээн авах боломжтой ч барилга багууламжийн ойлтоос болж телевиз хүлээн авалтад долгионы сарнилт үүсдэг учир хот орчмын бүст асуудалтай.
Өндөр давтамж HF-ээс ялгаатай нь ионосфер нь VHF долгионыг бараг ойлгодоггүй.
VHF долгион нь харин тропосферийн давхрагын тусламжтай хол зайд дамждаг.

Шулуун чиглэлийн тооцоолол[засварлах | кодоор засварлах]

Аналог ТВ-д, VHF дохио нь хэвийн нөхцөлд шулуун чиглэл үзэгдэл нь ойрын зайд бол VHF дамжуулалтын хүрээ нь дамжуулагчийн хүчдэл, хүлээн авагчийн чадамж, болон шулуун зай болно. Радио хүрээн (radio horizon) зай нь шулуун чиглэлийн хүрээнээс бага зэрэг давсан, сунасан байдаг тул радио долгион нь агаар мандлаар дэлхий рүү буцахдаа муу байдаг.

Шулуун чиглэлийн хүрээний зайг ойролцоогоор тооцвол (Дэлхий дээр):

Зайг навтикал милиэр = $1.23\times {\sqrt {A_{f}}}$ энд $A_{f}$ нь антенны өндөр ft-ээр^{[баримт хэрэгтэй]}
Зайг километрээр = ${\sqrt {12.746\times A_{m}}}$ энд $A_{m}$ антенны өндөр метрээр^{[баримт хэрэгтэй]}

Эдгээр өндөртэй антеннуудын тооцоогоор хийсэн шулуун чиглэлийн зай нь зөвхөн дэлхийн радиусаас бага байж байж ажиллана. Газар нь ямар гэдгээсээ шалтгаалж радио долгион хангалттай тодорхой байдаггүй тиймээс уулархаг бүст нарийн зөв байх албагүй.

Инженерчлэгдсэн харилцаа холбооны системд дамжуулах станцын хүрээг тогтооход илүү нарийн тооцоолол шаардлагатай.

Нарийвчилсан тооцоо digital TV signals is being debated.^[1]

Антенна[засварлах | кодоор засварлах]

VHF бол хангалттай жижиг дамжуулах чадвар сайтай антенна, тээврийн хэрэгсэл болон гар төхөөрөмж дээр холболт хийхэд хангалттай богино догионы урттай нэг дүгээр зурвас, тиймээс VHF болон UHF долгионы уртууд нь тээврийн хэрэгсэл, агаарын хөлөг, болон гар хүлээн авагч ба холбооны хэрэгсэлийн хоёр үйлдэл( two way radios –дамжуулах, хүлээн авах)-д ашигладаг. Зөөврийн радионууд нь ихэвчлэн whip эсвэл rubber ducky антенна ашигладаг, үндсэн станц нь ихэвчлэн арай том шилэн антенна эсвэл босоо хоёр туйлт антеннууд хэрэглэдэг.

Чиглэлт антенна, Yagi antenna антенна бол өсгөлттэй антенна юм уу цацраг антенны хувьд хамгийн өргөн хүрээг хамарсан антенна. ТВ-ийн хүлээн авагчид Yagi антенна ашиглагддаг.

Олон талт хэрэглээ[засварлах | кодоор засварлах]

VHF дэлхийн орчимд хэрэглэгддэг зурвсын тодорхой дэд хэсгүүдтэй.

50–54 MHz: Сонирхогчийн Радио 6-метрийн зурвас
108–118 MHz: : Агаарын навигаци дохиолол VOR, ILS төхөөрөмж.
118–137 MHz: Нислэгийн хөдөлгөөний хяналтын зурвас, 121.5 МГц бол яаралтай тусламжийн үед.
144–148 MHz: Сонирхогчийн радио 2 метрийн зурвас.

Эх сурвалж[засварлах | кодоор засварлах]

↑ Grotticelli, Michael (2009-06-22). "DTV Transition Not So Smooth in Some Markets". Broadcast Engineering. Archived from the original on June 28, 2009. Retrieved 2009-06-24. {{cite news}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)

[grotticelli-1] Grotticelli, Michael (2009-06-22). "DTV Transition Not So Smooth in Some Markets". Broadcast Engineering. Archived from the original on June 28, 2009. Retrieved 2009-06-24. {{cite news}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)

[1]