Тэнгэрийн сүм
Тэнгэрийн сүм (хятад уламж. 天壇, хялбар. 天坛, пиньинь Tiāntán, Тианьтань, англи. Beijing Temple of Heaven) Хятадын нийслэл Бээжин хотын төвд байх Хориотой хотын зүүн-өмнөд хэсэгт оршдог түүхэн дурсгалт сүм юм.
Түүх[засварлах | кодоор засварлах]
1403 онд эзэн хааны ордныг Нанжин хотоос Бээжин рүү нүүлгэхэд Жу Ди Дундад улсын шинэ төвд томоохон хэмжээний барилга буюу Хориотой хот барих шийдвэр гарч байжээ. Хотын статус нь нутаг дэвсгэрийг сайжруулах, улс орны хувьд чухал уламжлалыг хадгалахын тулд олон барилгууд барьж эхэлжээ.
Тиантаныг /сүмийн анхны нэр/ 1420 онд барьж дуусгасан. Дараа нь энэ нь хоёр элементэд зориулагдсан хэвээр байсан бөгөөд зөвхөн 110 жилийн дараа одоогийн Тэнгэрийн сүм нэрийг авсан. Энэ үед Тэнгэрийн тахилын ширээ ба Эзэн хааны Тэнгэрийн танхим нэмэгдсэн тул сүм хийдийн анхны дүр төрх өөрчлөгдсөн байжээ. Үүний зэрэгцээ, Хятадын удирдагчдын нэрс, мөн гайхалтай шивнэн хэрэм бүхий зургууд гарч ирэв.
1752 онд Цанлун Эзэн хааны буудалладаг танхимд өөрчлөлт оруулж, өнөөгийн хэлбэрт оруулсан байна. Ургацын залбирлын танхим 1889 онд гарсан галын улмаас ноцтой эвдэрч сүйджээ. Ариун сүмийн энэ хэсэгт аянга бууж байсан тул энэ танхим бүрэн сэргээгдэх хүртлээ хэдэн жилийн турш хаагдсан байв.
Ерөнхийлөгч Юань Шикай 1914 онд сүм хийдийн залбирлыг сэргээхийг оролдсон бөгөөд дөрвөн жилийн дараа уг барилгыг олон нийтийн газар болгохоор шийджээ. 1988 онд Тэнгэрийн сүм ЮНЕСКО-гийн дэлхийн өвийн жагсаалтад бүртгэгдсэн.
Хэлбэр[засварлах | кодоор засварлах]
Тэнгэрийн сүм буюу Тиантан нь дугуй хэлбэртэй бөгөөд тэнгэрийг бэлгэддэг. Хөрш зэргэлдээ цэцэрлэг бүхий цогцолбор нь нийт 3 квадрат км талбай бүхий газрыг эзлэн оршино. Гэрлийн чиглэлд байрлах дөрвөн хаалганы аль нэгээр сүмд орж болно. Ариун сүмийн чухал, сонирхолтой барилгууд бол "Ургац хураах залбирлын танхим"-ууд ба "Эзэн хааны тэнгэр, түүнчлэн Тэнгэрийн тахилын ширээ" юм.