Хараат нутаг дэвсгэр

Хараат нутаг дэвсгэр, хараат бүс нутаг эсвэл хараат байдал (заримдаа гаднах нутаг дэвсгэр гэж нэрлэдэг) нь бүрэн эрхт улсын хувьд улс төрийн бие даасан байдал эсвэл бүрэн эрхт байдлыг эзэмшдэггүй боловч улс төрийн хувьд эрх баригч улсын салшгүй бүсээс гадуур үлдсэн нутаг дэвсгэрийг хэлнэ.

Хараат нутаг дэвсгэр нь тусгаар тогтносон улсын бүрэлдэхүүнд багтдаггүй гэдгээрээ ерөнхийдөө улс орны дэд хэсгээс ялгагдана. Харин засаг захиргааны дэд хэсгийг төрийн өмчийн хэлтэс гэж ойлгодог. Хараат нутаг дэвсгэр нь эсрэгээээ хяналттай улсаасаа их хэмжээний бие даасан байдлыг хадгалж байдаг. Түүхийн хувьд ихэнх колониудыг хараат нутаг дэвсгэр гэж үздэг байсан. Бүх автономит нэгжүүдийг хараат нутаг дэвсгэр гэж тооцдоггүй.[бүтэлгүйтсэн баталгаажуулалт] Ихэнх хүн олонтой хараат нутаг дэвсгэрүүд өөрсдийн ISO 3166 улсын кодтой байдаг.

Зарим улс төрийн нэгжүүд олон улсын гэрээ эсвэл өөр гэрээгээр баталгаажсан тусгай байр сууринд амьдардаг бөгөөд ингэснээр тодорхой түвшний бие даасан байдлыг бий болгодог (жишээлбэл, цагаачлалын дүрмийн ялгаа). Эдгээр нэгжүүдийг заримдаа хараат нутаг дэвсгэр гэж үздэг, эсвэл дор хаяж нэг бүлэгт нь хамааруулдаг боловч тэдний эрх баригч улсууд нь эдгээр нэгжүүдийг улсын салшгүй хэсэг гэж албан ёсоор үздэг. Ийм нэгэн жишээ бол Финландын автономит муж болох Аланд юм.