Брюссель хуудасны эх кодыг харах

{{Short description|Бельгийн нийслэлийн бүс нутаг}}
{{About|Брюсселийн Нийслэлийн нутгийн|дотор нь оршдог де-юре үндэсний нийслэл хотын захиргааг|Брюссель Хот|газрыг|Брюссель (салаа утга)}}
{{Инфобокс суурин
| name                     = Брюссель
| official_name            = {{unbulleted list|Брюсселийн Нийслэлийн нутаг| {{native name|fr|Région de Bruxelles-Capitale}} | {{native name|nl|Brussels Hoofdstedelijk Gewest}}}}
| native_name              = {{unbulleted list| {{native name|fr|Bruxelles}} | {{native name|nl|Brussel}} }}
| settlement_type          = [[Бельгийн нийгэмлэг, нутаг, хэлний бүсүүд#Нутаг|Нутаг]]
| image_skyline            = {{multiple image
 |border = infobox
 |total_width = 280
 |image_style = border:1;
 |perrow = 1/2/1/3/1
 |caption_align = center
 |image1 = Brussels Skyline (cropped).jpg
 |caption1 = [[Умард хороолол, Брюссель|Умард хороолол]], [[Төв бизнес дүүрэг|бизнес дүүрэг]]
 |image2 = Grand_Place_Bruselas_2.jpg
 |caption2 = [[Цэцгэн хивс (Брюссель)|Цэцгэн хивс]]
 |image3 = Brussels view from Mont des Arts, Brussels, Belgium (cropped).jpg
 |caption3 = [[Брюсселийн хотын танхим|Хотын танхим]]
 |image4 = Arcade du Cinquantenaire (DSCF7405).jpg
 |caption4 = [[Cincentenary Park (Брюссель)|Cinquantenaire Park/Jubelpark]]
 |image5 = Bruxelles Manneken Pis cropped.jpg
 |caption5 = [[Шээж буй хүү|Маннекен-пис]]
 |image6 = (Belgium) St. Michael & St. Gudula Cathedral Tower, Brussels.jpg
 |caption6 = [[Брюсселийн сүм]]
 |image7 = Congress Column, Brussels (DSCF3585).jpg
 |caption7 = [[Конгрессын багана]]
 |image8 = Bruxels April 2012-4.jpg
 |caption8 = [[Брюсселийн хааны ордон]]
 }}
| image_flag               = Flag of the Brussels-Capital Region.svg
| flag_size                = 125px
| flag_link                = Flag of the Brussels-Capital Region
| image_blank_emblem       = Be Brussels logo (full).svg
| blank_emblem_type        = [[Лого|Брэнд тэмдэг]]
| nicknames                = Capital of Europe, Comic City<ref name=Comic/>
| mapsize                  = 230px
| pushpin_map              = Belgium#Europe
| pushpin_map_caption      = Бельги дэх байршил##Европ дахь байршил
| pushpin_relief           = 1
| coordinates              = {{Coord|50|50|48|N|04|21|09|E|region:BE-BR_type:adm1st|display=inline,title}}
| subdivision_type         = [[Дэлхийн улс орны нэрс|Улс]]
| subdivision_name         = {{flag|Бельги}}
| subdivision_type2        = [[Бельгийн нийгэмлэг, нутаг, хэлний бүсүүд#Нийгэмлэг|Нийгэмлэг]]
| subdivision_name2        = [[Бельгийн Франц нийгэмлэг|Франц нийгэмлэг]]<br/>[[Фламандын нийгэмлэг|Фламанд нийгэмлэг]]
| established_title        = Суурьшсан
| established_date         = 580 он орчим
| established_title1       = Байгуулагдсан
| established_date1        = 979
| established_title2       = [[Брюсселийн Хошуу]]
| established_date2        = {{circa|870}}
| seat_type                = [[Нийслэл]]
| seat                     = [[Брюссель Хот]]
| parts_type               = [[Брюссель-Нийслэлийн нутгийн хотуудын жагсаалт|Хотын захиргаа]]
| parts_style              = coll
| p1                       = [[Андерлехт]]
| leader_title             = Гүйцэтгэх
| leader_name              = [[Брюсселийн Нийслэлийн нутгийн засгийн газар]]
| leader_title1            = Эрх баригч нам <small>(2019–одоо үе)</small>
| leader_name1             = [[Социалист нам (Бельги)|СН]], [[Бие даасан холбооны ардчилсан нам|БДХАН]], [[Эколо]]; [[Фламандын нээлттэй либералууд ба ардчилагчид|Open Vld]], [[Социалист нам (Фламанд)|СН]], [[Ногоонууд (улс төрийн нам)|Groen]]
| total_type               = Нутаг/Хот
| area_magnitude           = 
| area_footnotes           = <ref>{{cite web |title=be.STAT |url=https://bestat.statbel.fgov.be/bestat/crosstable.xhtml?view=90c1e218-dc4f-4827-824d-9b25abfefe59 |access-date=13 August 2020 |publisher=bestat.statbel.fgov.be |archive-date=23 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210123175016/https://bestat.statbel.fgov.be/bestat/crosstable.xhtml?view=90c1e218-dc4f-4827-824d-9b25abfefe59 |url-status=live}}</ref>
| area_total_km2           = 162.4
| area_total_sq_mi         = 
| elevation_footnotes      = 
| elevation_m              = 13
| elevation_ft             = 
| population_total         = 1,235,192
| population_as_of         = 1 сарын 1, 2023
| population_footnotes     = <ref>{{cite web |url=https://ibsa.brussels/mini-bru-en |title=Mini-Bru &#124; IBSA |publisher=ibsa.brussels |access-date=17 March 2021 |archive-date=9 March 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210309201511/https://ibsa.brussels/mini-bru-en |url-status=live}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.ibz.rrn.fgov.be/fileadmin/user_upload/fr/pop/statistiques/population-bevolking-20230101.pdf|title=Population-Bevolking-20230101 |language=nl |publisher=Statbel |date=2012-12-04 |accessdate=2022-08-24 |archive-date=23 August 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220823165540/https://statbel.fgov.be/nl/themas/bevolking/loop-van-de-bevolking#panel-11 |url-status=live }}</ref>
| population_density_km2   = auto
| population_density_sq_mi = 
| population_urban         = 
| population_metro         = 2,500,000
| population_blank1_title  = 
| population_blank1        = 
| population_demonym       = Брюссельчүүд
| demographics_type1       = Хүн ам
| demographics1_footnotes  = 
| demographics1_title1     = Албан ёсны хэл
| demographics1_info1      = [[Франц хэл|Франц]]{{*}}[[Нидерланд хэл]]
| demographics1_title2     = Угсаатны бүлэг
| demographics1_info2      = 25.7% [[Бельгичүүд]]<br/> 74.3% [[Бельгийн хүн ам|бусад]]<br/>• 41.8% Европ биш<ref name="micheletribalat.fr">Michèle Tribalat, [http://www.micheletribalat.fr/448383449 Population d'origine étrangère en Belgique en 2020] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210502165612/http://www.micheletribalat.fr/448383449 |date=2 May 2021 }}, 8 February 2021</ref>
| postal_code_type         = [[ISO 3166-2:BE|ISO 3166]]
| postal2_code_type        = [[Шуудангийн код]]
| postal2_code             = 42 шуудангийн код
| area_code                = 02
| website                  = {{URL|1=https://be.brussels/brussels?set_language=en|2=be.brussels}}
| footnotes                = 
| p2                       = [[Одергем]]
| p3                       = [[Беркем-Сент-Агат]]
| p4                       = [[Брюссель Хот]]
| p5                       = [[Эттербек]]
| p6                       = [[Эвере]]
| p7                       = [[Форе]]
| p8                       = [[Гансхорен]]
| p9                       = [[Иксель]]
| p10                      = [[Жет]]
| p11                      = [[Кукельберг]]
| p12                      = [[Моленбек-Сен-Жан]]
| p13                      = [[Сен-Жиль]]
| p14                      = [[Сен-Жосс-тен-Ноде]]
| p15                      = [[Схарбек]]
| p16                      = [[Уккел]]
| p17                      = [[Ватермаль-Буафор]]
| p18                      = [[Волюве-Сен-Ламбер]]
| p19                      = [[Волюве-Сен-Пьер]]
| leader_title2            = [[Брюссель-Нийслэлийн нутгийн ерөнхий сайд|Ерөнхий сайд]]
| leader_name2             = [[Руди Верворт]] (СН)
| leader_title3            = Хууль тогтоох байгууллага
| leader_name3             = [[Брюссель-Нийслэлийн нутгийн парламент]]
| leader_title4            = Дарга
| leader_name4             = [[Рачид Мадране]] (СН)
| timezone                 = [[Төв Европын Цаг|ТЕЦ]]
| utc_offset               = +1
| timezone_DST             = [[Төв Европын Зуны Цаг|ТЕЗЦ]]
| utc_offset_DST           = +2
| blank_name               = [[Бүс нутгийн нийт бүтээгдэхүүн|ДНБ]]<ref>{{cite web | url=https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tgs00003/default/table?lang=en | title=EU regions by GDP, Eurostat|access-date=18 September 2023}}</ref>
| blank_info               = 2021
| blank1_name              = &nbsp;- Нийт
| blank1_info              = €90.459 тэрбум
| blank2_name              = &nbsp;- Нэг хүнд ноогдох
| blank2_info              = €73,200
| blank_name_sec2          = [[GeoTLD]]
| blank_info_sec2          = [[.brussels]]
| blank1_name_sec2         = [[Хүний хөгжлийн илтгэцүүр|ХХИ]] (2019)
| blank1_info_sec2         = 0.948<ref name="GlobalDataLab">{{cite web |title=Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab |url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |access-date=2019-08-18 |publisher=hdi.globaldatalab.org |language=en |archive-date=23 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180923120638/https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |url-status=live}}</ref><br />{{color|green|маш өндөр}} · 1-р байр
| population_est           = 1,212,352
| pop_est_as_of            = 1 сарын 1, 2020
| nickname                 = BXL
| founder                  = [[Чарльз, Доод Лотарингийн герцог]]
| established_title4       = [[Бельгийн нийгэмлэг, нутаг, хэлний бүсүүд#Нутаг|Нутаг]]
| established_date4        = 6 сарын 18, 1989
| established_title3       = Брюсселийн Хотын Дүрэм
| established_date3        = 6 сарын 10, 1229
| iso_code                 = BE-BRU
| languages = 
{{Unbulleted list|style=white-space:nowrap;
  | [[Франц хэл]]
  | [[Нидерланд хэл]]
 }}
}}

'''Брюссель''' ({{lang-fr|Bruxelles}}, {{lang-nl|Brussel}}) нь [[Бельги]]йн хамгийн том хот бөгөөд [[Европын холбоо]]ны засаг захиргааны төв нь юм. Брюссель-Нийслэлийн бүс дахь Брюссель хот нь улсын [[нийслэл]] нь болно. Өнөөгийн Брюссель хот нь [[Их Карл]]ын ач хүүгийн байгуулсан цайзаас нэг сая гаруй оршин суугчтай өргөн хот болтлоо хөгжжээ.

Брюссель нь мөн Брюссель-Нийслэлийн бүс, Фландерс бүс, Бельгийн Франц тойргуудын төв нь юм. Харин Валлоны бүсийн нийслэл нь Брюссель биш, Намур.

Брюссель хот нь түүхийнхээ хувьд хотын төв байсан боловч хүн ам нь одоо үүнээсээ хол давсан. Өнөө үед Брюсселийн суурин газар нь Бельгийн гурван бүсийн нэг болох Брюссель-Нийслэлийн бүстэй голдуу ижил утгаар хэрэглэгддэг.

Брюссель нь [[Европын холбоо]]ны де факто нийслэл гэгддэг бөгөөд Европын Комисс, Европын Парламент, Европын Зөвлөл гэсэн гол байгууллагууд тус хотод байрлана. Европын холбооны олон байгууллага, нэгжүүд тус хотод байрлах тул Брюсселийг Европын нийслэл хэмээх нь бий. Европын Холбооны болон бусад олон улсын байгууллагуудын төв, [[НАТО]]-гийн Удирдах газар энд байрладаг.

== Гадаад холбоос ==
* [http://www.bruxelles.irisnet.be/ Брюссель-Нийслэлийн Бүс], албан ёсны сайт
* [http://www.ilotsacre.be/site/en/default_en.htm Интерактив газрын зураг]
* [http://brussels.360cities.net Интерактив 360 виртуаль тур]
* {{commons|Bruxelles - Brussel}}
{{stub}}

[[Ангилал:Бельгийн хот]]
[[Ангилал:Европын нийслэл]]