Jump to content

Сарны цаад тал

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
(Сарны хол хэсэг-с чиглүүлэгдэв)

Сарны цаад тал нь дэлхийд харагддаг сарны талын эсрэг талд байдаг сарны тал хэсэг бөгөөд джлхийтэй синхрон эргэлттэй учир бидэнд харагддаггүй тал юм. Ойр хэсэгтэй харьцуулахад газар нутгийн Сарны цаад тал нь хад чулуу ихтэй галт уулын хонхрын нөгөө гадаад төрхийг харьцуулбал цөөн хавтан болон харанхуй саран мариа (тэнгисүүд) нарны аймаг дах Меркүри болон Калистоноос авахуулаад үржил шимгүй төрхтэй илүү ойр дотно мэт сэтгэгдлийг төрүүлдэг. Энэ нь нарны аймгийн өмнөд сав газрын хамгийн урт галт уулын Поли-Айткен хонхрын нэг юм. Хагас бөмбөрцгийг заримдаа “Сарны харанхуй хэсэг” ч гэж дууддаг, “харанхуй” гэдгээр “танигдаагүй” хэмээгээд оронд нь “нарны гэрлээр дутагдах”-Эсрэг талын байршилд шөнө болж байхад саран дээр 2 долоо хоногийн нарны гэрэл байж байдаг.

Хол хэсгийн 18 хувь нь дэлхийгээс үе үе харгадахуйц байгаа нь хэлбэлзэл болон либрацаас шалтгаалж байгаа юм. Үлдсэн 82 хувийн тухайд 1959 он хүртэл ажиглагдаагүй, Совиэт Луна 3 туршигдах гэрэл зураг авагдсан үед. 1960 онд Шинжлэх ухааны зөвлөлт академи хамгийн анхны хол хэсгийн газрын зургийг нийтлэжээ. Аполло 8-ын сансрын нисгэгчид 1968 онд сарны хол хэсэг тойрог замд орсныг харсан хамгийн анхны хүмүүс байлаа. Бүх багийнхан өолон баг бус хүмүүс 2019 оны 1 сарын 3-ны өдөр хүртэл Chang’e 4 сансрын хөлгөөр анхны буултаа хол хэсэгт хийсэн. Chang’e 6 дээж үүрэг даалгавраа ижил галт уулын хонхорт 2024 оны 5 сард газарт дээж цуглуулан хийжээ.